ولايت فقيه ( مباني و ديدگاه) مصلحت در فقه شيعه از جايگاه ويژه اي برخوردار است به گونه اي که هم بر رفتارهاي فردي آدميان تأثير مي گذارد و هم نظام سياسي و اجتماعي را شکل مي دهد. اکثر فقها در عرصه تزاحم احکام و تقديم اهم بر مهم از اين عنصر بهره برده اند.
و حضرت امام خميني (ره) پس از نظام سياسي نبوي و علوي، براي اولين بار به اجراي گفتمان مصلحت پرداخته جريان مصلحت در نظام ولايي و جمهوري اسلامي ايران، پاره اي از چالش هاي معاصر را برانگيخت.
برخي از نويسندگان، مصلحت در فقه شيعه را با مصالح مرسله در فقه عامه يکسان پنداشته و دسته ديگري ملاک و ضابطه تشخيص مصلحت را منتفي دانسته اند و گروه سومي ميان مصلحت و منفعت گرايي سکولاريسم با مصلحت در فقه شيعه و در چارچوب اهداف شرع خلط نموده اند.
در باب قلمرو اختيارات حاکم اسلامي اعم از معصوم(ع) و فقيه جامع الشرايط در تشخيص مصلحت و نقش آن در قوانين حکومتي نيز پرسش هايي مطرح گرديده است طرح قوانين ثابت و متغير و تمايز احکام اولي و ثانوي و حکومتي و نظريه منطقة الفراق، بخشي از اين پرسش هاست.
مباني حقوقي مجمع تشخيص مصلحت نظام و رابطه آن با مصلحت در فقه شيعه از ديگر چالش هاي معاصر است.
حق مطلب آن است که اسلام به عنوان دين جامع، علاوه بر بيان احکام ثابت به احکام متغير نيز پرداخته و مصالح و مفاسد مادي و معنوي متغير را مورد عنايت داشته است و مصالح را در راستاي اهداف و مقاصد ديني دنبال مي نمايد; بدون اينکه گرفتار مصالح مرسله اهل سنت يا مصلحت گرايي سکولاريزم گردد.
تحليل مباني فقهي و حقوقي مجمع تشخيص مصلحت نظام کتاب نگاشته محقق گرامي آقاي سيد حسين هاشمي است که با توجه به چالش ها و پرسش هاي فوق به تحقيق و تدوين آن پرداخته است.
اميد آنکه مقبول حق تعالي و ساحت مبارک حضرت ولي عصر(عج) واقع گردد. در پايان از تمامي عزيزاني که در آماده سازي اين اثر تلاش نموده اند، تشکر مي نمايم. ابتدا از مدير محترم حوزه علميه قم و مرکز مطالعات و پژوهش هاي حوزه علميه حضرت حجت الاسلام والمسلمين سيد هاشم حسيني بوشهري و سپس از مديران مرکز خصوصاً محمد رضا باقرزاده مدير گروه حقوق و سياست، سيد محمد علي داعي نژاد مسئول دفتر پژوهشي، و آقاي حميد کريمي مسئول طرح هاي پژوهشي، سيد مصطفي آل غفور مسؤول اداري ـ مالي مرکز.
عبدالحسين خسروپناه جانشين مرکز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه ي علميه مصادف با 28 صفرالمکرم 1423 سالروز رحلت حضرت رسول اکرم(ص) و شهادت حضرت امام حسن مجتبي(ع)
