تشکیل حکومت اسلامی نیازمند حضور و آماده کردن مقدمات آن به دست مردم است. نخستین گام فراهم کردن مقدمات، شناسایی حکومتهای اسلامی از حکومت غیراسلامی است تا متناسب با آن، فرد مسلمان وظیفه خود را در برخورد و تعامل با هر یک از این حکومتها تشخیص دهد. بنابراین لازم است ابتدا شاخصه تمایز حکومتهای اسلامی و غیراسلامی مشخص گردد. در مرحله بعد باید حکومتهای غیراسلامی را در چارچوب ادبیات فقهی بررسی کرد و دربارۀ حکم تکلیفی مردم در نحوه تعامل با حکومتهای غیراسلامی بحث نمود. به نظر میرسد عامل مشروعیت در اِعمال حاکمیت سیاسی به وسیله حکومت؛ اصلیترین شاخصه بازشناسی حکومتهای اسلامی از حکومتهای غیراسلامی است. پس از تمایز این دو دسته حکومت از یکدیگر؛ فقها حکم به حرمت مراجعه به حکومتهای غیراسلامی دادهاند و ازآنجاکه وجود حکومت در همه دورانها ضروری است، در صورت مهیا بودن شرایط، مقابله با حکومت غیراسلامی در جهت تشکیل حکومت اسلامی بر عموم مسلمین واجب خواهد بود که از طرق و مراتب مختلفی قابل تحلیل است. بدیهی است عسر و حرج، ضرر یا سایر عناوین ثانویه ممکن است در عرصۀ عمل و اجرا، این حکم اولیه را با تغییراتی مواجه سازد...