ویژه نامه افق مکث (ویژه استان قم)
بررسی معضل ترافیک و تصادفات استان قم  بررسی معضل ترافیک و تصادفات استان قم اهمیت بررسی موضوع ترافیک و تصادفات در جوامع امروزی به گونه ای است که انسان عصر حاضر تصور حذف وسایل نقلیه از زندگی روزانه خود را، همانند حذف اکسیژن و آب به عنوان دو عنصر ضروری حیات بسیار سنگین می داند؛ لذا نیاز به استفاده از وسایل نقلیه در عرصه های مختلف زندگی انسان در حال افزایش است و این گسترش نیاز، افزایش عرضه را به دنبال می آورد. ترافیک و مسأله حمل و نقل یکی از مهمترین فعالیت های مدیریت شهری هر جامعه ای است، این مسأله در تمام جوامع شهری با زندگی شهروندان و زندگی روزمره آنان درهم آمیخته شده است. ترافیک امروزه در ایران خصوصاً در کلانشهرهای جامعه با زندگی روزمره شهروندان عجین شده است و یکی از مسائل مهم و پیچیده، مدیریت شهری است. نقض قوانین راهنمایی و رانندگی، عدم جامعه پذیری الگوهای رفتاری ترافیکی،عدم نظارت و کنترل اجتماعی بر کردارهای ترافیکی، نبودن فرهنگ صحیح رانندگی و فرهنگ عابرین پیاده، ضعف دستگاه های اجرایی، مشخص نبودن مدیریت اجرایی ترافیک ( عدم متولی) و... همگی نشانگر این است که این معضل اجتماعی و شهری در جامعه ایران پیامدهای وخیمی را به وجود می آورد. با توجه به این که شهر مقدس قم نیز جزو کلانشهرهای ایران محسوب می شود و از سوی دیگر به دلیل وجود بارگاه مقدس حضرت معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران در آن شاهد رفت و آمد بسیار زائران از نقاط مختلف کشور به آن هستیم مساله ترافیک و تصادفات در آن اهمیت بیشتری می‌یابد و مسئولیت متولیان شهری، جهت ایجاد آسایش و آرامش زائران و مجاوران این شهر مقدس و سهولت رفت و آمد و نیز جلوگیری از بروز حوادث ناگوار رانندگی برای ایشان را دو چندان می‌نماید. |
آسیب شناسی تبلیغات انتخاباتی ، اصول و راهکارها آسیب شناسی تبلیغات انتخاباتی ، اصول و راهکارها این گزارش دو ساحت را در ساحت اول مولفه ها و سنجه هایی که بایستی تبلیغات انتخابات در نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر آموزه های دینی و اسلامی و نیز اصول قانون اساسی داشته باشد را مورد بررسی قرار می دهیم که می تواند شامل مواردی مانند مصادیق ذیل گردد :اصل آزادی بیان دیدگاه ها.اصل دسترسی مساوی به رسانه های گروهی.اصل کنترل قضایی وعده های تبلیغاتی.اصل احترام به حیثیت اشخاص.اصل منع اسراف .اصل عدم گمراهی شهروندان. اصل عدم استفاده از رانت های دولتی یا شبه دولتی. در ساحت دوم بر اساس اصول بایسته تبلیغات آسیب شناسی تبلیغات انتخاباتی شهر مقدس قم صورت خواهد پذیرفت که با مشکلاتی مانند تخریب کاندید رقیب، سو استفاده از احساسات ارزش گرایانه و یا حتی قومیتی و زبانی و عدم توجه به مصالح ملی ،تبلیغات خارج از موعد ، شایعات مرتبط با کاندیداها در ارتباط با نهادهای مرجع حوزوی و ...رو برو بوده است. |
بررسی سرقت در استان قم و راهکارهای کاهش آن بررسی سرقت در استان قم و راهکارهای کاهش آن سرقت پدیده‌اي است که همزمان برهم زننده‌ي امنیت مالی و جانی دیگري می‌باشد. به عبارت دیگر، سارق با ارتکاب سرقت سعی میکند وضعیت خود را با تجاوز به مال دیگري بهبود بخشد. ایجاد حس تهدید مالی و جانی درافراد جامعه، ضمن آن که تا حد زیادي انگیزه‌ي آنان را براي تلاش و کسب دارایی و ثروت مشروع تضعیف میکند، تسهیل کننده‌ي هرج و مرج در مناسبات و روابط اجتماعی و به دنبال آن تزلزل در بنیان‌هاي نظم عمومی و تقویت بی‌سامانی اجتماعی نیز هست. رفع نیازهاي فردي و جمعی به هر شیوه‌ي ممکن از طریق تجاوز به اموال غیر و همچنین انتخاب (الگوي سرقت) به عنوان شیوه‌اي براي تقویت خرده فرهنگ‌هاي بزهکاري، ظهور و شیوع سایر جرایم اجتماعی را در پی دارد. لذا با عنایت به این‌که سرقت یکی از مسائل مهمی می‌باشد که به امینت جامعه آسیب می‌رساند و رفاه و آسایش مردم را مختل می‌نماید بنابراین یکی از مسائل مهم و اساسی است که باید به آن توجه داشت . سرقت يكي از با سابقه‌ترين جرايم بشرى است كه در جامعه‌هاى مختلف به شيوه‌هاى گوناگون ديده مى‌شــود. سرقت عمدتا پدیده ای شهری اســت و در شــهرهاى بزرگ كه ميزان آشنايى افراد باهم كمتراســت انگيزه ارتكاب سرقت و احتمال موفقيت آن نيز بيشــتر اســت. پژوهش‌هاى جامعه‌شــناختى در مورد عوامل اجتماعى سرقت بيانگر آن است كه بين سرقت و افزايش بى رويه جمعيت، افزايش نرخ بيكارى، فقر، بالا رفتن مخارج زندگى و تغييرات ســريع در الگوهاى مصرف، تغيير در هرم سنى و جوانى جمعيــت و تراكم جمعيت مهاجر و جابه‌جايى جمعيت رابطه معنى‌دار و مثبت وجود دارد. به‌علاوه كاهش كنترل‌هاى رسمى و غيررسمى و عدم رعايت موارد ايمنى توسط مردم موجب افزايش سرقت در جامعه مى‌شود . از آن جا که شهر قم به عنوان مرکز دینی ، فرهنگی جهان تشیع شناخته می شود و به همین دلیل سفر اتباع خارجی مختلف برای زیارت و تحصیل به این شهر بسیار زیاد می‌باشد، افزایش آمار سرقت در استان و گسترش سرقت از اتباع خارجی خصوصا در محدوده حرم مطهر حضرت معصومه نگرانی‌های متعددی را ایجاد نموده است. |
بررسی وضعیت اعتیاد در استان قم و راهکارهای کاهش آن بررسی وضعیت اعتیاد در استان قم و راهکارهای کاهش آن بر اساس تحقیقات انجام شده و با توجه به این‌که کشور ایران در همسایه‌گی کشورهای افغانستان و پاکستان که بزرگترین تولیدکنندگان مواد مخدر جهان هستند قرار دارد معضل اعتیاد در آن برجسته‌تر می‌باشد، البته باید به این نکته توجه داشت که اعتياد يك بيماری پيچيده است كه تنها يك عامل خاص در بروز آن دخيل نمی باشد و مجموعه ای از عوامل در بروز بيماری اعتياد دخالت دارند. آمار رسمی نشان می‌دهند که حدود 55.000 نفر معتاد در استان قم وجود دارند که تقریبا 5 درصد جمعیت استان را تشکیل می‌دهند اما بر اساس آمار غیررسمی حدود 110.000 معتاد در قم وجود دارد که با توجه به این‌که 63 درصد معتادان استان متاهل هستند، متوجه می‌شویم که تعداد زیادی از خانواده‌ها درگیر مساله اعتیاد هستند. بر اساس آمار موجود بسیاری از ناهنجاری‌های استان توسط توزیع‌کنندگان مواد مخدر و معتادان ایجاد می‌شود مانند سرقت، قتل، همسرآزاری، کودک آزاری و ... و اعتیاد علت وقوع 55 درصد طلاق‌ها در قم می‌باشد. آسیبهای اعتیاد شامل، آسیبهای روانی، جسمی، خانوادگی، اجتماعی، مالی و بروز فعاليت های مجرمانه است که تاثیر منفی زیادی در ناامن کردن جامعه دارند. پی‌آمدهای مالی: راهکارهای ارائه شده جهت کنترل و کاهش اعتیاد در استان نیز به 2 بخش کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم شده‌اند که عمده راهکارها در هر 2 بخش بر راهکارهای فرهنگی، آموزشی و مشارکت دادن مردم و نخبگان جهت مبارزه با اعتیاد متمرکز شده است. |
بررسی آسیبهای نوپدید در استان قم و راهکارهای کاهش آن بررسی آسیبهای نوپدید در استان قم و راهکارهای کاهش آن به دلیل جذابیت فراوان فضای مجازی برای افراد خصوصا نوجوانان و جوانان؛ متاسفانه شاهد گسترش آسیبهای فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و روانی در جامعه هستیم که اثرات مخرب این آسیب‌ها به مرور زمان آشکارتر می‌شوند. از سوی دیگر با نگاهی به آمار استفاده از ماهواره در استان شاهد این موضوع هستیم که مردم به تدریج از رسانه‌های داخلی به سمت رسانه‌های خارجی سوق پیدا میکنند که این مساله در آینده سبب بروز مشکلات بیشتری خواهد شد. برخی از عوامل گسترش آسیبهای نوپدید حاشیه‌نشینی عبارتند از : نوجویی و هیجان طلبی، فردگرایی، عدم ارضای محبت از سوی والدین، فقدان امکانات تفریحی سالم در استان و ... راهکارهای ارائه شده جهت کاهش آسیبهای نوپدید در استان نیز به 2 بخش کوتاه مدت و بلندمدت تقسیم شده‌اند که در هر بخش راهکارهای انتظامی، فرهنگی، آموزشی مدنظر قرار گرفته‌اند. |
بررسی جریان‌های انحرافی فکری در استان قم و راهکارهای مقابله با آن بررسی جریان‌های انحرافی فکری در استان قم و راهکارهای مقابله با آن براساس گزارشات میدانی چهار جریان فکری عمده با روش‌های مختلف در قم فعالیت جدی دارند که عبارتند از : 1- مسیحیت تبشیری 2- صوفی‌گری و معنویت‌های نوظهور 3- جریان شیعی افراطی 4- اهل سنت که روش فعالیت هر یک بر اساس اهدافی که پیگیری میکنند، متفاوت است. آمار نشان می‌دهد که 200 شبکه ماهواره‌ای بزرگ و کوچک برای تخریب چهره و عقاید شیعه فعالیت میکنند و از سوی دیگر 13 شبکه ماهواره‌ای جریان شیرازی نیز با هزینه ماهانه 1.200.000 دلار در صدد ارائه چهره غیرمنطقی و غیرواقعی شیعیان هستند. از سوی دیگر افزایش نامحسوس جمعیت اهل سنت در قم نیز مشاهده می‌شود که برآوردها نشان دهنده جمعیت 20.000 نفری اهل سنت در شهر مقدس قم هست که البته غالبا از اتباع کشور افغانستان می‌باشند. عوامل گرایش به جریان‌های فکری انحرافی در سه بخش عوامل زمینه‌ساز، عوامل تسهیل‌کننده و عوامل شتابزا مورد بررسی قرار گرفتند که خلاء معنوی در جامعه و گسترش ناهنجاری‌های اقتصادی، اجتماعی از مهمترین عوامل گرایش به این جریان‌ها محسوب می‌شوند. راهکارهای ارائه شده جهت کنترل و کاهش خشونت در استان نیز به دو بخش کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم شده‌اند که عمده راهکارها در هر دو بخش بر راهکارهای فرهنگی- آموزشی متمرکز شده است. |
بررسی وضعیت خشونت در استان قم بررسی وضعیت خشونت در استان قم بر اساس آمار به دست آمده از مراجع ذیصلاح این نتیجه به دست آمد که میزان خشونت در استان در حال افزایش است و با توجه به معضلات اجتماعی، فرهنگی استان چنانچه اقدامی در جهت اصلاح وضع موجود انجام نگیرد این روند صعودی همچنان ادامه خواهد داشت. همچنین آمار نشان می دهند که مناطق محروم شهر قم و سکونت‌گاه‌های غیررسمی شهر قم بیترین آمار خشونت‌ها را به خود اختصاص داده‌اند که این امر زنگ خطری برای مسئولان شهری و استانی است. عوامل بروز خشونت در استان را نیز می‌توان به دو گروه عوامل اصلی و فرعی تقسیم نمود که عوامل اصلی عبارتند از : اعتیاد،بیکاری (71 درصد کسانی‌که خشونت می‌ورزند، بیکارند)، پایین بودن یا کاهش آستانة تحمل در کنش‌های اجتماعی، بروز تناقضات فرهنگی و بومی ناشی از خرده‌فرهنگ‌های قومیتی موجود در قم و مسائل اخلاقی و ناموسی. عوامل فرعی نیز مسائلی چون بی‌سوادی، بدسرپرستی، حمل سلاح سرد و ... شامل می‌شوند. |
بررسی حاشیه‌نشینی و بافت فرسوده استان قم و راهکارهای مقابله با آسیبهای آن بررسی حاشیه‌نشینی و بافت فرسوده استان قم و راهکارهای مقابله با آسیبهای آن متاسفانه بر اساس آمار به دست آمده از مراجع ذیصلاح به این نتیجه رسیدیم که آمار ساکنین سکونت‌گاه‌های غیررسمی استان حدود 300.000 نفر می‌باشد و آمار جمعیت ساکن در بافت فرسوده شهر قم حدود 250.000 نفر است و این آمار در حال افزایش است و مشکلات عدیده فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و امنیتی برای استان و شهر قم ایجاد میکند.بر اساس آمار به‌دست آمده از مراجع ذیصلاح می‌توان به وضوح مشاهده کرد که مناطق محروم شهر قم و سکونت‌گاه‌های غیررسمی شهر قم بیترین آمار خشونت‌ها و معضلات شهری را به خود اختصاص داده‌اند که این امر زنگ خطری برای مسئولان شهری و استانی است. عوامل گسترش حاشیه‌نشینی در استان عبارتند از : فقر و بیکاری، مهاجرت، عدم توزیع مناسب امکانات در کشور، نزدیکی به پایتخت و عدم موفقیت طرح های حمایت از کشاورزان و ... . راهکارهای ارائه شده جهت کنترل حاشیه‌نشینی و کاهش آسیبهای آن در استان نیز به 2 بخش کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم شده‌اند که در هر بخش راهکارهای انتظامی، امنیتی و فرهنگی، آموزشی مدنظر قرار گرفته‌اند. |
گزارش رصدی مسایل قم گزارش رصدی مسایل قم گزارش رصدی آسیبهای اجتماعی و فرهنگی قم با بررسی کتاب‌ها، مقالات و اخبار مرتبط با مسائل فرهنگی ، اجتماعی استان قم در 4 محور ذیل تدوین شده است: 1- آسیب های فرهنگی و اجتماعی 2- عوامل ایجاد کننده آسیب 3- راهکارهای ارائه شده برای برون رفت از مشکلات 4- آمارهای بازتاب دهنده واقعیات سه بخش آسیب ها، عوامل و راهکارها در چهار نمودار کلی دسته بندی و عرضه شده‌اند که عبارتند از: 1- اقشار اجتماعی 2- معضلات فرهنگی و اجتماعی 3- مراکز فرهنگی 4- معضلات مناطق خاص در بخش اقشار، به مسائل مربوط به زنان، خانواده، متکدیان، مهاجرین، دانش آموزان، دانش جویان، سالمندان، هیئت‌ها و مسئولین پرداخته شد و تمام مؤلفه های ذکر شده در منابع، اعم از آسیب و عامل و راهکار، در قالب تیترهای گویا و شفاف عرضه شد. البته با توجه به این‌که هدف اصلی این ویژه‌نامه ارائه گزارشی مختصر و گویا از منابع علمی پیشین است، ممکن است برای بعضی آسیب‌ها، عامل یا راهکاری ذکر نشده باشد. در بخش معضلات فرهنگی و اجتماعی، مسائلی نظیر جرائم، فرهنگ کتاب خوانی و اختلالات روانی، هویت، اعتماد اجتماعی، رضایت اجتماعی و ... اشاره شده اند. در بخش مراکز فرهنگی، مسائل سینما، مراکز پژوهشی، گردشگری، سازمان ها و پارک ها و فضاهای تفریحی مد نظر قرار گرفته اند. و در بخش مناطق خاص، مسائل مربوط به شادقلی خان، پردیسان، نیروگاه، شهرک قائم (عجب) و شهرک امام حسین (ع) ذکر گردید. در پایان نیز آمارهای مرتبط به ازدواج و طلاق، هویت، فرهنگ مطالعه، بهداشت و سلامت، مهاجرین و مسائل آنها آمده است و به چند نظر سنجی از مردم قم اشاره شده است. امید آن است که این گزارش، گام اول شناسایی مشکلات فرهنگی و اجتماعی بوده و پس از تکمیل، به مراحل راهبرد پردازی و ... منتهی شود. |
بررسی معضل طلاق در استان قم و راهکارهای کاهش آن بررسی معضل طلاق در استان قم و راهکارهای کاهش آن طلاق یک بحران اجتماعی است چون عوارضی به شدت اجتماعی دارد. هر چند آمار طلاق در کشور در مقایسه با دیگر کشورها در وضعیت بهتری قرار دارد اما بررسی آمار طلاق در کشور نشان می دهد طی دهه گذشته روند صعودی به خود گرفته است به طوری که به اعتقاد کارشناسان آمار طلاق در ایران به زلزله ای خاموش تبدیل شده است که هر روز در حال تکان دادن جامعه می باشد. مشکلات جنسی، فقر مهارت های ارتباطی و خیانت از مهم-ترین دلایل طلاق در ایران است که تاکنون فقط به این دلایل اشاره شده و هیچ راهکاری از سوی دستگاه های مسوول برای کاهش آمار طلاق ارائه نشده است. از آن جا که شهر قم به عنوان مرکز دینی ، فرهنگی جهان تشیع شناخته می-شود و به عنوان مغز متفکر و پشتوانه تئوریک جمهوری اسلامی قلمداد می-شود، گسترش طلاق و آمار موجود از وضعیت طلاق در استان قم بسیار نگران کننده بوده و علاوه بر ابعاد فرهنگی و دینی، ابعاد سیاسی، اجتماعی نیز به خود گرفته و به دستاویزی برای معاندان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده تا به طرق مختلف عقده گشایی کنند و عملکرد و کارآیی نظام را زیر سوال ببرند. نکته دیگری که در امر طلاق در استان قم باید مورد توجه قرار بگیرد این است که موضوع طلاق در معاونت سیاسی- امنیتی استانداری بررسی می شود که نشان دهنده جدی بودن این چالش است. افزون بر این برخورد با آسیب های دینی و فرهنگی باید بر اساس شرایط و ظرایف فرهنگی هر منطقه و شهر یا روستا صورت بگیرد تا نتیجه دلخواه را به دنبال داشته باشد. |
