وصّی بها عليه السلام جيشاً بعثه إلی العدو
فَإذَا نزَلتُمْ بِعَدُوٍّ أَوْ نَزَلَ بِكُمْ، فَلْيَكُنْ مُعَسْكَرُكُمْ فِي قُبُلِالاََْشْرَافِ أَوْ سِفَاحِ الْجِبَالِ أَوْ أثْنَاءِالاََْنْهَارِ، كَيْما يَكُونَ لَكُمْ رِدْءاً وَدُونَكُمْ مَرَدّاً وَلْتَكُنْ مُقَاتَلَتُكُمْ مِنْ وَجْهٍ وَاحِدٍ أَوِ اثْنيْنِ، واجْعَلُوا لَكُمْ رُقَبَاءَ فِي صَيَاصِينـ الْجِبَالِ، وَمَنَاكِبِالْهِضَابِ لِئَلاَّ يَأْتِيَكُمُ الْعَدُوُّ مِنْ مَكَانِ مَخَافَةٍأَوْ أَمْنٍ.
وَاعْلَمُوا أَنَّ مُقَدِّمَةَ الْقَومِ عُيُونُهُمْ، وَعُيُونَ الْمُقَدِّمَةِ طَلاَئِعُهُمْ. وَإِيَّاكُمْ وَالتَّفَرُّقَ، فَإِذَا نَزَلْتُمْ فَانْزِلُوا جَمِيعاً، وَإذا ارْتحَلْتُمْ فَارْتَحِلُوا جَمِيعاً، وَإِذَا غشِيكُمُ اللَّيْلُ فَاجْعَلُوا الرِّمَاحَ كِفَّةً وَلاَ تَذُوقُوا النَّوْمَ إِلاَّ غِرَاراًة. أَوْ مَضْمَضَةً
ترجمه
از سفارشهای امام عليه السلام به سپاهيانش و اين هنگامی بود كه آنها را بسوی دشمن فرستاد. [1]
هرگاه به دشمن رسيديد و يا او به سراغ شما آمد،لشكرگاه خويش رادر پيش تپه ها و يا دامنه كوهها،و يا كنار نهرها قرار دهيد كه اين وسيله حفاظت و ايمنی شما است،و از پيش رو بهتر میتوانيد به دفاع پردازيد.
هميشه با دشمن از يكسو و يا دو سو(نه بيشتر)بجنگيد،مراقبانی درقله كوهها و روی تپه ها و بلنديها قرار دهيد!مبادا دشمن از جائيكه محل خطرو يا مورد اطمينان است ناگهان به شما حمله كند.
آگاه باشيد!مقدمه لشكر چشم های لشكرند،و چشم های مقدمه طلايه ها و پيشاهنگانند.از تفرقه و پراكندگی سخت بر حذر باشيد،هر كجا فرود آمديدهمه با هم فرود آئيد،و هر گاه كوچ كرديد همه كوچ كنيد،و آنگاه كه شب پرده سياهش را بر شما افكند نيزه داران با نيزه ها دائره ای اطراف لشكر به وجود آورند و خود در ميان آنها استراحت كنيد،اما خوابتان بايد بسيارسبك و كوتاه باشد همچون شخصی كه آب را جرعه جرعه مینوشد و يا مضمضه میكند!
توضيحات
[1]اين نامه قسمتهائی است از يك نامه كه امام عليه السلام به«زياد بن نضر حارثی و شريح بن هانی»نوشته است امام(ع)اين دو نفر را امير دو گروه از سپاه خود كه پيشاپيش لشكرش بسوی شام حركت میكردند قرار داد و چون بين آنهااختلافی بوجود آمد،هر كدام جريان را به امام گزارش كردند و امام(ع)در پاسخشان اين نامه را نوشت.
اين نامه را«نصر ابن مزاحم»در كتاب«صفين صفحه123 و«ابن شعبه»در كتاب«تحف العقول»صفحه 191 و«دينوری»در كتاب«اخبار الطوال»ص166 آوردهاند.
(مصادر نهج البلاغه جلد3 صفحه 224)
و طبق نوشته كتاب«استناد نهج البلاغه»صفحه56 اين نامه در تاريخ«طبری جلد 5 صفحه 238 نيز نقل شده است.
