بی شک مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی از عوامل مهم این افزایش سن هستند، و حکایت از این دارد، به دلیل تغییر سبک زندگی جوانان، دچار این معضل افزایش سن ازدواج شده ایم. از همین رو موسسه فرهنگی مطالعاتی صراط مبین مصاحبه ای را با حجت الاسلام و المسلمین دکتر هادی حسینخانی پژوهشگر حوزه ترتیب داده تا از نظرات این کارشناس محترم، مطلع و در اختیار خوانندگان ارجمند قرار دهد.
حجت الاسلام حسینخانی معاون تهذیب حوزه علمیه قم ابتدا در خصوص تنزل جایگاه ازدواج سخن گفته و سپس به عوامل آن اشاره و گفتند: عوامل گوناگونی در تنزل جایگاه ازدواج، نقش‌آفرینی می‌کنند. باید همه این عوامل را در نظر داشته باشیم تا بتوانیم به جمع‌بندی درستی دست یابیم. مهم‌ترین عامل در این باره این است که سبک زندگی ما در حال حاضر، با سرعتی بیش از گذشته به سمت زندگی غربی کشیده شده است. وی سپس به الگو برداری جامعه ما از غرب پرداخت و بیان کردند: سبک زندگی در جامعه غربی بدین صورت است که روابط دختر و پسر در کلاس درس و بیرون از مدرسه، در قالب دوستی است. این دوستی خود باعث ارضای بخشی از نیازهای عاطفی می‌شود. آنها در مقاطعی به سمت تشکیل خانواده می‌روند که طبیعتاً سن بالا رفته و این روند در جامعه ما نیز متاسفانه در حال جریان‌یافتن و الگو شدن است. دکتر حسینخانی در بخش دیگری از سخنان خود به تقویت جایگاه ازدواج اشاره و گفتند: به نظر بنده چند نکته می‌تواند جایگاه ازدواج را تقویت کند که پس از تقویت آن، افراد با رغبتی بیشتر و در سنین پایین‌تر ازدواج می‌کنند:
1. فرهنگ ازدواج زودهنگام در جامعه ترویج شود.
2. موانع ازدواج آسان برطرف شود.
3. زمینه‌های تأمین نیازهای جنسی و عاطفی به صورت باز و آزاد، محدود شود.
ایشان در خصوص موانع ازدواج آسان و رفع آن گفتند: یکی از کارهایی که لازم است در این باره انجام گیرد تقویت دانش افراد است؛ زیرا بخش عمده‌ای از موانع به این حوزه برمی‌گردد. جوان اطلاعات خود را برای ازدواج، از منبع معتبری نگرفته، بلکه از اطرافیان گرفته و اطرافیان هم معمولاً منبع چندان مطمئنی برای او در تشخیص زمان مناسب برای ازدواج نیستند. اگر بر اساس منابع اسلامی، متونی تهیه شود که به متن درسی دانش‌آموزان و دانشجویان تبدیل شود، بسیار راهگشا بوده و باعث حل بخش عمده ای از موانع خواهد شد. حجت الاسلام حسینخانی در خصوص ارزیابی از راهکارهایی که تاکنون توسط دولت و نظام در مورد حل این معضل به کار گرفته شده، ابراز داشتند: کارهای انجام‌شده را نمی‌توان به طور مطلق تأیید یا رد کرد. هریک از دولت‌ها بر اساس تشخیص و توانایی خود، برنامه‌هایی را در این باره طراحی کرده‌اند. برخی موفق بوده‌اند و بعضی از هم توفیق کمتری داشته‌اند؛ ولی به نظر بنده، اشکالی که در برنامه‌های گذشته بوده این است که ما در مسیر فرهنگ‌سازی، کار اساسی نکرده‌ایم، در حالی که اساس و پایه هر کاری، فرهنگ‌سازی است. وی در ادمه افزود: با توجه به شرایط حاکم در کشور و مشکلاتی که با آن مواجه‌ایم، اگر می‌خواهیم مسئله به شکل اساسی حل شود، باید تدابیری جدی در نظر بگیریم. دکتر حسینخانی بر نقش مهم پیاده سازی دین در جامعه تاکید نموده، و گفتند: به نظر بنده لازم است هر آنچه دین بر آن تأکید کرده است، در جامعه محقق سازیم. این بحث، جهات گوناگونی دارد؛ برخی محدودیت‌ها در ارتباط زن و مرد را بزرگان دین اِعمال کرده‌اند که بعضی از آنها در قرآن کریم، بعضی در روایات و برخی در سنّت پیامبر اکرم (ص) قید شده است.
دکتر هادی حسینخانی در مجموع راهکارهای ذیل را برای حل معضل افزایش سن ازدواج در جوانان بیان کردند:
1- ترویج فرهنگ ازدواج آسان و زودهنگام در جامعه، خصوصا پرهیز رسانه ها از ترویج ازدواج دیر هنگام
2- محدود سازی زمینه های تامین نیازهای عاطفی و غریزی در خارج از ساختار ازدواج با کاستن از محیطهای مختلط، تامین اینترنت پاک، ترویج پوشش مناسب
3- آسان سازی ازدواج و رفع موانع آن مثل قوانین ممنوعیت ازدواج در نهادهای آموزشی
4- تهیه متون لازم و ارائه آموزش های لازم برای ازدواج به جوانان در زمان مناسب، مثل سن مناسب ازدواج، آشنایی با معیارهای صحیح، زدودن تصورات غلط، شناخت آسیب های روابط بدون ضابطه
5- تعلیم والدین از طریق فرزندان، صدا و سیما، آموزش و پروش جهت اصلاح رفتارهایشان درباره ازدواج فرزندان
6- تاسیس نهاد یا سازمانی خاص در مورد رسیدگی به امر ازدواج جوانان اعم از سیاستگذاری- اجرا- مسائل فرهنگی و...
7- تمرکز اساسی بر جهات فرهنگی در ضمن توجه به مسائل اقتصادی و ... مثل اشتغال آقایان
8- توجه جدی به مساله مشاوره و تاسیس مراکز مشاوره استاندارد و اسلامی
متن کامل این مصاحبه در پژوهشنامه افق مکث با موضوع "علل افزایش سن ازدواج در جوانان" منتشر خواهد شد.
