پی نوشت ها
1. سوره محمد صل الله علیه و آله، آیات چهارم و پنجم
2. میزان الحکمه، ج 1، حدیث 2714
3. همان سوره، آیه دوم
4. رهبر معظم انقلاب 3/2/62
5. امامان معصوم (علیهم السلام)
6. النهایه و نکتها، ج 2، ص 17
7.مختلف الشیعه، الجزء الرابع، ص 464.
8.نهایه الاحکام، ج2، ص 417
9. سلطان عادل در لسان شیخ مفید امام معصوم است.
10.المقنعه ص 675
11.السرائر الحاوی للتحریر الفتاوای ج 3 ص 537
12.ایضاح الفوائد،ج 4،ص 294
13.الذکری،ص 57.
14.رسائل المحقق الکرکی ج 1 ص 142
15.مجمع الفائده و البرهان ، ج 4 ، ص 358.
16.مجمع الفائده و البرهان ، ج 7 ، ص 546.
17.مجمع الفائده و البرهان،ج8، ص 160.
18.ریاض المسائل ، ج 9، ص 509
19.مفتاح الکرامه، ج 18، ص 50؛ ... لانّه نائب المسلمین و هو ولیّهم، و لانّه هو الولیّ للمصالح العامّه.
20. عوائد، عائده تحدید ولایةالحاکم، ص 187و188
21.عوائد الایام ، ص 188
22.بحار؛ ج 2 ، ص 221
23.شیخ انصاری ، قضاو شهادات طبع کنگره شماره 22 ص 8و 9 .
24.جواهر الکلام، ج21، ص 396و 397.
25.البدرالزاهر، ص 74.
. 26.البدرالزاهر، ص 79. آیت الله فاضل لنکرانی، از شاگردان ایشان نقل میکند: «آیت الله بروجردی گرچه در قم بحث ولایت مطلقه را مستقلاً مطرح نکردند، ولی ایشان همانند امام قائل به ولایت مطلقه برای فقیه بود. (ویژه نامة چشم و چراغ مرجعیت حوزه، ص163)
برای ملاحظة نظر دیگر فقها، رجوع کنید به کتابهای: «فقیهان امامی و عرصههای ولایت فقیه» تالیف محمدعلی قاسمی و همکاران، انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛ «تحول نظریۀ دولت در اسلام»، تالیف احمد جهان بزرگی، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی «اندیشه های سیاسی شیعه در عصر غیبت» تالیف علی اکبر پازوکی، نشر معارف «حکمت حکومت فقیه» نوشتة آیت الله ممدوحی، انتشارات بوستان کتاب
27. امام خمینی، کتاب ولایت فقیه، ص 77
28. ... فإنما هو أمير في الحقيقة من قبل صاحب الأمر الذي سوغه ذلك و أذن له فيه (المقنعة ص: 810)
29. فلا يجوز أيضا إلّا لمن أذن له سلطان الحقّ في ذلك و قد فوّضوا ذلك الى فقهاء شيعتهم (النهاية في مجرد الفقه و الفتاوى، المتن، ص: 302)
30. ... فهو في الحقيقة نائب عن ولى الأمر عليه السّلام في الحكم، و مأهول له لثبوت الاذن منه و من آبائه عليهم السّلام (السرائر الحاوي لتحرير الفتاوى، ج3، ص: 539)
31. فإنّ الفقهاءَ نُوّابُ الإمام عليه السلام على العموم بقول الصادق عليه السلام(رسائل الشهيد الثاني، ج1، ص: 231)
32. كون الحاكم نائب الإمام على العموم(ذخيرة المعاد في شرح الإرشاد، ج2، ص: 465)
33. لكن يستحب صرفها الى الإمام أو نائبه، لأنّه أعرف بمواقعها، فإن تعذّر صرف الى الفقيه المأمون من فقهاء الإمامية، لأنّهم أبصر بمواقعها. و لأنّهم نوّاب الإمام عليه السلام.( تذكرة الفقهاء، ج5، ص: 402)
34. از اینکه ولی فقیه جامع الشرایط حاکم از جانب امام (ع) است ، دانسته می شود که او در تمام امور، نایب امام (ع) است (مجمع الفائده ج12 ، ص 11)
35. در زمان غیبت، در تمامی آنچه که نیابت در آن دخیل است، از طرف ائمۀ هدی (علیهم السلام) دارای نیابت میباشند.( رسائل کرکی، ج 1،ص 12
36. چون ولایت در جهات عامه برای امام (علیه السلام) است، پس باید برای مجتهد که نایب او است، ثابت باشد.( جامع الشتات،ج 1،ص 208)
37. برای ملاحظة نظر دیگر فقها، رجوع کنید به کتابهای: «فقیهان امامی و عرصههای ولایت فقیه» تالیف محمدعلی قاسمی و همکاران، انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛ «حکمت حکومت فقیه» نوشتة آیت الله ممدوحی، انتشارات بوستان کتاب
38. امام خمینی، کتاب ولایت فقیه، ص 50
39. بيانات در ديدار استادان و دانشجويان قزوين 26/09/1382
40.سخنرانی رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسؤولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، به مناسبت عید سعید غدیر 10/4/1370
41. جامع المقاصد ، ج 2 ، ص 374
42. مسالک الافهام ج1،ص427؛ و نیز بنگرید به: همان، ج 3 ، ص 9
43. مفاتیح الشرائع، ج 2 ص 50
44. عوائد الأيام في بيان قواعد الأحكام، ص: 536
45. جواهر الکلام ج 4،ص 18و نیز بنگرید به : همان، ج16 ، ص 178
46. القضاء و الشهادات ،ص 48
47. مستقصی مدارک القواعد، ص 274
48. صلوة الجمعه، ص 154-155
49. هدایه الانام فی حکم اموال الامام ، ص 143-196
50. عقاید الامامیه ، ص244
51. استفتائات حضرت آیت الله العظمی بروجردی، جلد دوم، ص 476، سؤال19؛ در پاسخ به این سؤال که «در باب ولایت فقیه و مجتهد أولاً: نظر و رأی مبارک چیست؟ آیا ولایت عامه التوسط بین الولایة المطلقه المعبر عنها بولایة أولی بأنفس و الدرجة النازلة که ولایت در امور حسبیة باشد قائل هستید یا همان ولایت در امور مخصوصة حسبیه را که بعضی فرمودهاند: «قدر متقین از ادله است» عقیده دارید؟» این مطلب بیان شده است.
52. الهدایة الی من له الولایه ص 79
53. پایگاه اطلاعرسانی دفتر معظم له به نشانی
http://sistani.org/local.php?modules=nav nid=5 cid=1104
54. آیت الله امینی
http://www.noormags.com
55. بحار الانوار، ج 44، ص 61؛ فَقَالَ يَا حَسَنُ قُمْ فَبَايِعْ فَقَامَ فَبَايَعَ ثُمَّ قَالَ لِلْحُسَيْنِ ع قُمْ فَبَايِعْ فَقَامَ فَبَايَعَ ثُمَّ قَالَ يَا قَيْسُ قُمْ فَبَايِعْ فَالْتَفَتَ إِلَى الْحُسَيْنِ ع يَنْظُرُ مَا يَأْمُرُهُ فَقَالَ يَا قَيْسُ إِنَّهُ إِمَامِي يَعْنِي الْحَسَنَ ع
56. پاسخ به شبهات ولایت فقیه
http://www.hawzah.net
57. اشاره به شورای سقیفه است.
58. چالشهای فکری نظریه ولایت فقیه، مصطفی جعفر پیشه فرد ، ص 82 و 83
59. آیت الله العظمی سید کاظم حائری، ولایة الأمر فی عصر الغیبه، ص 240-241.
60. غررالحكم، ص 342
61. عیون اخبار الرضا، ج2، ص 101 و علل الشرایع، ج 1، ص 253
62. چالشهای فکری نظریه ولایت فقیه، مصطفی جعفر پیشه فرد، ص 86 (با اندکی تصرف)
63. حضرت آيت الله خوشوقت، پایگاه اطلاعرسانی مجلس خبرگان رهبری
64. بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای هیأت علمی کنگره ی امام خمینی(ره) 4/11/1378
65 . بیانات رهبر معظم انقلاب در درس تفسیر سوره ی مجادله 17/2/1361
66. همان
67. بیانات رهبر معظم انقلاب در درس تفسیر سوره ی مجادله 17/2/1361
68.بیانات مقام معظم رهبری در خطبه ی نمازجمعه 30/2/1362
69.(الکافی، ج 1، ص 201؛ تحف العقول، ص 439؛ الاحتجاج، ج2، ص436؛ الأمالي للصدوق، ص680؛ عيونأخبارالرضا(علیه السلام)، ج1، ص 220 و...)
70. ولایت فقیه آیت الله جوادی آملی، ص 408
71. بنگرید به: الموسه الفقیه، ج 6، ص 220
72. بنگرید به: امام خمینی، صحیفه امام، ج 11، ص 306
73. بنگرید به: امام خمینی، صحیفه امام، ج 11، ص 306
74. نهج البلاغه خطبه 173
75. ولایت فقیه آیت الله جوادی آملی ص 293
76. صحیفه نور ج 21ص 47
77. بیانات رهبر معظم انقلاب در خطبه های نماز جمعه 7/12/1366
78. ماده 41 آیین نامه داخلی مجلس خبرگان
79. مصاحبه با آیت الله مقتدایی، مجله حکومت اسلامی
80. پاییز 1385، شماره 41، ص 70
81. کتاب ولایت، مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای، ص 136(با کمی ویرایش)
82. یونس؛ ۳۵
83. بقره؛ ۲۴۷
84. احقاف؛ ۴
85. الاحتجاج، ج ۱، ص ۱۵۰
86. تحف العقول، ص ۱۷۲
87. سوره هود، آیه 113
88. آیت الله سبحانی، مبانی حکومت اسلامی، ص ۲۳۷
89. کتاب الحتجاج، ج ۲، ص ۴۵۸؛ وسائل الشیعه، ج ۲۷، ص ۱۳۱
90. آیت الله موسوی خلخالی، حاکمیت در اسلام یا ولایت فقیه، ص ۲۲۴ الی ۲۲۶
91. کافی، ج1، ص 207
92. مرجعيت از ديدگاه فقها و بزرگان، دفتر تبليغات اسلامي،چاپ دوم،ص 72
93. نمازجمعه قم، 30/8/1376
94. همان، ص 74
95. پرتوی از خورشید، علی شیرازی، ص 20
96. مرجعیت از دیدگاه فقها و بزرگان، دفتر تبلیغات اسلامی، ص 74
97. کتاب ولایت فقیه؛ کانون عزت و اقتدار، ج4، ص 299، نشر معاونت تربیت و آموزش بسیج، به نقل از سیدعلی اصغر دستغیب
98. کتاب آیت بصیرت، ص 131
99. خاطرات سبز، ص 73 به نقل از حجت الاسلام حسین حیدری کاشانی
100. کتاب امام حاضر مدیر ناظر، ص 126 به نقل از روزنامه کیهان، خرداد 1386، ایام رحلت آیت الله فاضل لنکرانی
101. کتاب ولایت فقیه؛ کانون عزت و اقتدار، ج4، ص 305
102. مرجعیت ازدیدگاه فقها و بزرگان، دفتر تبلیغات اسلامی؛نیز؛ روزنامه جمهوری اسلامی 22/3/68
103. به نقل از روزنامه همشهری 5/9/1376
104. آیت الله جوادی آملی، فطرت در قرآن، تفسیر موضوعی، ج 12، ص 18
105. در دیدار با جمعی از مسئولین و فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به نقل از پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مصباح یزدی
106. «لَوْ لَا حُضُورُ الْحَاضِرِ وَ قِيَامُ الْحُجَّةِ بِوُجُودِ النَّاصِرِ وَ مَا أَخَذَ اللَّهُ عَلَى الْعُلَمَاءِ أَلَّا يُقَارُّوا عَلَى كِظَّةِ ظَالِمٍ وَ لَا سَغَبِ مَظْلُومٍ لَأَلْقَيْتُ حَبْلَهَا عَلَى غَارِبِهَا...»؛ اگر اين بيعت كنندگان نبودند، و ياران، حجّت بر من تمام نمىنمودند، و خدا علما را نفرموده بود تا ستمكار شكمباره را برنتابند و به يارى گرسنگان ستمديده بشتابند، رشته اين كار را از دست مىگذاشتم. (نهج البلاغه، خطبه 3)
107. «لِمِثْلِ هذا فَلْيَعْمَلِ الْعامِلُونَ»؛ آرى، براى مثل اين، بايد عملكنندگان عمل كنند! (الصافات: 61)
108. بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در ديدار اعضاى مجلس خبرگان 15/11/1376
109. آیت الله جوادی آملی، ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت، ص 121
110. آیت الله مصباح یزدی http://mesbahyazdi.org/farsi
111. آیت الله مومن
112. سید علی خامنه ای (رهبر معظم انقلاب)، کتاب ولایت، ص23 و 24
113. بيانات رهبر معظم انقلاب در ديدار با رفيق دوست وزيرسپاه و معاونين وزارتخانه 61/10/11
114. بيانات رهبر معظم انقلاب در ديدار با نمايندگان جهادهاى دانشگاهها به همراه اعضاى دفتر مركزى 23/10/1362
115. نهج البلاغه، خطبه 216، بند 6.
116. نهج البلاغه، خطبه 216، بند 9.
117. آیت الله جوادی آملی، ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت، ص 310
118. بيانات رهبر معظم انقلاب در مانور عظيم عاشورا توسط «سپاه پاسداران انقلاب اسلامى» 25/3/1374
119. پيام رهبر معظم انقلاب به نمايندگان مجلس شوراى اسلامى و مردم ايران دربارة حفظ وحدت و يكپارچگى، حمايت از دولت، جايگاه مجلس شوراى اسلامى و دفاع از اصل ولايت فقيه 18/10/1368
120. بيانات رهبر معظم انقلاب در جمع بسيجيان به مناسبت هفتة بسيج 5/9/1376
121. پيام رهبر معظم انقلاب به نمايندگان مجلس شوراى اسلامى و مردم ايران دربارة حفظ وحدت و يكپارچگى، حمايت از دولت، جايگاه مجلس شوراى اسلامى و دفاع از اصل ولايت فقيه 18/10/1368
122. بيانات رهبر معظم انقلاب در ديدار اعضاى مجلس خبرگان رهبری 8/10/1372
123. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع بسیجیان بمناسبت هفته بسیج 5/9/1376
124. آیت الله العظمی مکارم شیرازی http://abna.ir
125.آیت الله العظمی مکارم شیرازی، حیات پربرکت، ص 193
126. آیت الله نوری همدانی http://irna.ir
127. آیت الله جوادی آملی http://www.fardanews.com
128. آیت الله صافی گلپایگانی http://www.fardanews.com
129. آیت الله جعفر سبحانی، در دیدار مسولین اجرایی دومین همایش بین المللی دکترین مهدویت
130. گفت و گوی روزنامه «وطن امروز» با حجت الاسلام والمسلمین شیخ کاظم صدیقی درباره عارف کامل محمدتقی بهجت فومنی(ره)
http://www.vatanemrooz.ir
131. خبرگزاری فارس حجت الاسلاموالمسلمین مرتضی آقاتهرانی http://www.fardanews.com
132. گفت و گوی روزنامه «وطن امروز» با حجت الاسلام والمسلمین شیخ کاظم صدیقی درباره عارف کامل محمدتقی بهجت فومنی(ره)
http://www.vatanemrooz.ir
133. http://www.tebyan.net
134. روزنامه جمهوري اسلامي،02/09/1376
135. آیت بصیرت، خاطراتی از زندگی عارف بزرگ آیت الله بهاء الدینی، ص 131
136. روزنامه سلام، 01/09/1376
137. بیانات در درس تفسیر، 27دی1388، به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی
138. خبرگزاری جمهوری اسلامی، دوشنبه 21 دی 1388
139. روزنامه اطلاعات، 04/09/1376
140. صحیفه نور، ج 20، ص 173
141. http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8810281444
142. روزنامه جمهوري، 05/09/1376
143. روزنامه سلام، 05/09/1376
