غالباً از ريشه و پيشينه خود بی اطلاع است؛ تا آن جا كه می بينيم حتی برخی از فارسی نويسان به تقليد از نويسندگان غربی سير انديشه در فلسفه و علوم را پس از دوره يونان و روم باستان در دوره مدرسی مسيحی و سپس در دوره مدرن دنبال می كنند و به يك باره دوره اسلامی -يعنی دوره تاريخی مهمی كه مركز ثقل علوم مختلف عقلی و تجربی در سرزمين های اسلامی بوده است و به ويژه دانشمندان ايرانی نقش مؤثری در شكوفايی علوم داشته اند- به دست فراموشی سپرده می شود.
در اين ميانه شايد سرنوشت انديشه های سياسی - اعم از فلسفی يا فقهی اسف بارتر از شاخه های ديگر علوم باشد؛ همين امر زمينه ساز برخی پيش داوری های ناروا نسبت به تطور تاريخی انديشه سياسی مسلمين و بالندگی های آن گرديده است.
لذا چندی است كه گروه پژوهشی تاريخ انديشه سياسی مسلمانان، احياء ميراث سياسی اسلامی را وجهه همت خود قرار داده است و به مدد توفيق الهی هر بار بامعرفی انديشه های يكی از عالمان بزرگ اسلامی برگی از اين دفتر گران بها را تقديم اهل نظر می نمايد.
مسلماً آرای متفكران مسلمان در هر دوره نگاه به شرايط عصر خويش داشته و به يك معنا پاسخی به مسائل و نابسامانی های زمانه يا طرحی برای سامان دادن اوضاع جامعه بوده است و نظرگاه هر كدام در مواجهه با موضوعات سياسی با ديگران تفاوت هايی دارد اما همه اين ها در درون الگوی اسلامی در متن باورها و دغدغه های نسبتاً مشابه روييده است؛ لذا در عين ويژگی های متنوع مشتركات بسياری در اصول دارند.
اين آرا هم از جهت روشن شدن زوايای تاريك تاريخ اسلام و ايران ارزش تاريخی دارد؛ چه اين كه به زعم ما شناخت تاريخ با اكتفا به وقايع نگاری ها و بدون تلاش برای فهم انديشه های آفرينندگان وقايع اصطياد نمی گردد؛ هم به جهت محتوايی و نظری ارزش علمی وافر دارد چه اين كه به اعتقاد ما انديشمند مسلمان امروز كه درصدد پاسخ گويی به مسائل زمان خويش است دغدغه های مشترك بسياری با پيشينيان دارد.
در صورتی كه بخواهد متكی به هويت تاريخی خويش باشد سخت نيازمند مطالعه راه طی شده آنان است و تأمل در فراز و نشيب تاريخی انديشه ها و حوادث برای او بسی عبرت آموز و مغتنم خواهد بود.
آن چه پيش روی شما است تحليل انديشه سياسی اخوان الصفا است كه به قلم فاضل ارجمند جناب آقای علی فريدونی انجام يافته است. تلاش مجدّانه محقق محترم شايسته تقدير و ستايش است. همچنين لازم است از زحمات بی دريغ حجت الاسلام والمسلمين لك زايی كه شكل گيری گروه و پيشرفت كار آن وامدار مديريت مدبرانه ايشان است قدردانی به عمل آيد.
در خاتمه از همه علاقه مندان به انديشه سياسی اسلامی استدعا می شود از ارائه انتقادات و پيشنهادات و هم راهی ما، دراين مهم دريغ نفرمايند.
مركز مطالعات و تحقيقات اسلامی
پژوهشكده انديشه سياسی اسلام
