اينك در اين رساله هر دو موضوع به گونهای روشن مطرح گرديده، هرچند درباره ولايت تكوينی بيش از تشريعی سخن گفته شده است.
يادآور میشويم: دايره ولايت تشريعی منحصر به آنچه كه بيان كرديم نيست زيرا احكام حكومتی و ولايی بخشی از ولايت تشريعی را تشكيل میدهند كه بايد پيرامون آن در «ولايت فقيه» سخن گفت، ولی از آنجا كه سخن درباره ولايت فقيه گستردهتر از آن است كه در ساله بگنجد و لذا در بخش تشريعی به موجزگويی پرداخته و بيشترين سخن را درباره ولايت تكوينی آورديم.
تحليل مسائل مربوط به ولاها، به صورت واقعبينانه، نظر دو گروه را تأمين میكند.
1. غاليان و كسانی كه برای پيامبران و امامان نوعی ربوبيّت میانديشند، درحالیكه توحيد ربوبی كه يكی از مراتب توحيد است، از آن خدای بزرگ است.
2. كوتهبينان كه از مقامات والای پيامبران و پيشوايان آگاه نبوده، و برای آنها مقام و منزلتی جز واسطه در تبليغ احكام چيزی نمیانديشند. و در بخش چهارم به گونهای به مشكلات اين دو گروه اشاره شده است.
اين رساله با واقعبينی و به اتكاء آيات قرآنی راه سومی را برگزيده كه مشايخ اماميه در تمام ادوار، همان را پيمودهاند و اين مجموعه در اوائل دهه پنجاه به صورت جيبی منتشر شده و از نسخههای آن چيزی در دست نيست، اينك با ويرايشی جديد به علاقمندان تقديم میشود.
مؤلف: 14/ 11/ 81