گروهی اين نوع مسائل را به نام «كلام جديد» خوانده اند، تو گويی با كلام ديرينه تفاوت ريشهای دارد و علم جديدی از كلام در مقابل كلام قديم پديد آمده است، درحالیكه از نظر بينش صحيح، اين نوع مسائل، «مسائل جديدی در علم كلام» هستند و هر علمی به حكم جبر زمان، در حال گسترش بوده و پيوسته در آن مسائل جديدی پديد میآيد، كليه مسائل كلامی وحدت موضوعی دارند و رابطه تنگاتنگی ميان آنها وجود دارد.
شكی نيست كه فيزيك دوران «نيوتن»، با فيزيك دوران «انيشتين» تفاوتهايی دارد، ولی درعينحال همگی تحت پوشش «فيزيك» قرار دارند و تنها شاخههايی در آن علم آمده و رشده كرده است.
پس از پيروزی انقلاب اسلامی و باز شدن فضا برای طرح انديشه ها، يك رشته مسائل كه غالبا ريشه در انديشههای غربی دارند، در محيط دانشگاهها و مراكز علمی مطرح گرديد و گروهی را بر آن داشت كه در اين موارد به بحث و گفتگو بپردازند.
مؤسسه تعليماتی و تحقيقاتی امام صادق عليه السّلام كه مركز تخصصی كلام اسلامی حوزه علميه قم است، احساس مسئوليت كرد و اساتيد مؤسسه، اين نوع مسائل را به شيوهای مطرح نموده، و رسالههايی در اين مباحث تنظيم كردهاند كه فهرست آن از نظر خوانندگان گرامی میگذرد.
1. «هرمنوتيك» علم تفسير متون مقدس.
2. «پلوراليسم» تعدّدگرايی.
3. آزادی و دينسالاری.
4. الهی يا عرفی شدن دين.
5. ارتداد يا واپسگرايی دينی.
اينك، در اين رساله، بخش سوم كه همان آزادی و دينسالاری است از نظر خوانندگان گرامی میگذرد. اميد است اين رسالههای كوچك، چراغی فراراه علاقهمندان مسائل كلامی باشد.
جعفر سبحانی قم- مؤسسه امام صادق عليه السّلام 27/ 3/ 1384 برابر 11 جمادی الأولی 1426
