مقدمه‏

مقدمه‏

فلسفه سياسى يكى از مباحث مهم انديشه بشرى است كه ديرينه آن به روم و يونان باستان برمى‏گردد، بلكه مى‏توان رگه‏هاى آن را در عصر پايايى اجتماع و جامعه‏هاى كوچك جستجو كرد، چرا كه وجود اجتماع و تن دادن به آن خواه ناخواه ملازم با پذيرفتن نظم و يك سرى قوانين خاصى است كه چگونگى تدوين و تعيين آن نيازمند سياسى است.

 

آيين مقدس اسلام از آن‏جا كه خود را دين دو ساحتی (دنيوی و اخروی) توصيف می‏كند، نمی‏تواند در تبيين اصول و مبادی كلی فلسفه سياسی بی‏تفاوت باشد. قريب چهارده سده پيش اسلام (كتاب و سنت پيامبر صلّی اللّه عليه و آله و سلم و امامان عليهم السّلام) يك سری آموزه‏های كلی و متناسب با روزگار خود در مقوله سياست و حكومت عرضه داشته است. دانش سياسی در اسلام نه تنها به موازات علم فقه و كلام پيش نرفته است، بلكه به دليل دوری عالمان دينی از عرصه سياست و حكومت به ديار فراموشی سپرده شده است. لكن در قرن حاضر بخصوص زمان مشروطه- كه عالمان دين به دو طيف موافق و مخالف منشعب شده بودند- ما شاهد ظهور انديشه سياسی اسلام هستيم كه اوج آن را می‏توان با تشكيل حكومتی به نام «جمهوری اسلامی» توسط يك مرجع و رهبر مذهبی عالی رتبه يعنی امام خمينی قدسّ سرّه مشاهده كرد.

به موازات دفاع و توجيهات مختلف عالمان دين از آموزه‏های سياسی، مانند تلفيق دين و سياست، مشروعيت دينی و الگو بودن حكومت معصومان، مشروعيت الهی ولايت فقيه و حدود و اختيارات آن، نوع رابطه حاكم و مردم،

                      

آموزه‏های فوق و دينی بودن آنها، از سوی برخی از عالمان و روشنفكران مورد ترديد و جرح قرار گرفت. چالش‏ها و تضارب و احيانا تعارض قرائت‏ها، ضرورت تبيين و پردازش موضع اسلام را بيش از پيش، نمايان می‏كرد.

اما از آن‏جا كه دست‏مان از شجره طوبای عصمت كوتاه است،: به نظر رسيد كه تدوين و تنقيح آرای عالمان فرزانه و نخبه‏ای كه تسلط و احاطه كامل بر مبانی اصيل دين و درعين‏حال نيز دستی بر مباحث جديد روز دارند، می‏تواند در تدوين فلسفه سياسی اسلام مؤثر واقع شود.

علامه شهيد مطهری از تبار نادر عالمان برجسته و صاحب‏نظر معاصر در مسائل اسلامی و روز است كه موضع و قرائت وی به عنوان يك متخصص و همچنين يك ايدئولوگ انقلاب اسلامی، از جايگاه و اعتبار خاصی برخوردار است كه متأسفانه آن عزيز سفر كرده، نقطه نظرات سياسی خود را در مواضع مختلف در لابه‏لای آثار خود- چه به صورت بيانی و چه به صورت قلمی- عرضه داشته است كه نكته فوق ضرورت تنقيح و تدوين آرای سياسی ايشان را آشكار می‏كند.

چند تذكر:

1- خواننده و محقق فلسفه سياسی، در اين نوشتار علاوه بر دسترسی به آرای استاد، با آرا و شبهات برخی معاصران آشنا می‏شود و می‏توان ادعا كرد كه نوشتار ذيل نيم نگاهی به آرا و قرائت‏های مختلف انديشوران معاصر در موضوع خود است.

2- سبك تدوين، استقرايی است كه طبعا از آفت آن به دور نخواهد ماند.

3- شيوه تحقيق، به صورت توصيفی، تحليلی و نه انتقادی است و اهتمام بيشتر نويسنده بر تدوين و تبيين آرای استاد فرزانه متمركز است. در مواردی كه موضع استاد شفاف نيست، سعی شده است كه با جمع و مقايسه آراء و عبارات مختلف، نظر ايشان تبيين گردد.

محمد حسن قدردان قراملكی‏

                      

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

پیام هفته

قانون شکنی
آیه شریفه : إِنَّمَا ﭐلسَّبِيلُ عَلَى ﭐلَّذِينَ يَظْلِمُونَ ﭐلنَّاسَ وَيَبْغُونَ فِي ﭐلْأَرْضِ بِغَيْرِ ﭐلْحَقِّ أُوْلَـٰئِکَ لَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ  (سوره مبارکه شوری ، آیه 42)ترجمه : گناه بر کساني است که به مردم ظلم مي‏کنند ، و بدون داشتن بهانه‏اي و حقي مي‏خواهند در زمين فساد و ظلم کنند ، آنان عذابي دردناک دارند. روایت : قال علی( ع ): من تعدی الحق ، ضاق مذهبه.  (بحار الانوار ، ج 77 ، ص 211 )ترجمه : امام علی(ع) مي‌فرمايد: هر کس از حق (قانون) تجاوز کند ، در تنگنا گرفتار می آید.

ادامه مطلب

موسسه صراط مبین

نشانی : ایران - قم
صندوق پستی: 1516-37195
تلفن: 5-32906404 25 98+
پست الکترونیکی: این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید