و اميرالمؤمنين(ع) در همين فرصت كوتاه و علی رغم كارشكنی های وسيعی كه در استقرار و ثبات و كارآمدی حكومت وی صورت می گرفت و سه جنگ عمده بر او تحميل شد، توانست نمونه ای از حكومت دينی و مردمی را ارائه دهد كه برای هميشه قابل تأسی برای همه كسانی است كه خواهان اِعمال قدرت بر مدار حق و عدالت، و حاكميت سياسی بر محور ارزشهای انسانی و دينی می باشند.
و برپايی «حق» و از ميان بردن «باطل» را سرلوحه حكومت می دانند و برای قدرت و مناصب و مسؤوليتهای سياسی، ارزشی ذاتی قايل نيستند. كسانی كه در نگاهشان آنچه به قدرت و حكومت ارزش می دهد.
به تعبير اميرالمؤمنين(ع)، تنها «اقامه حق» و «دفع باطل» است و الّا ارزش كفشی كهنه نيز ندارد و در ذائقه علویّ از آب دماغ يك بز نيز چندش آورتر است. كسانی كه كسب قدرت سياسی ودستيابی به حكومت را تنها پيمانی از سوی خداوند می دانند تا در سايه آن بر سيری ظالم وگرسنگی مظلوم ساكت نمانند و حكومت را در خدمت ارزشهای دينی و گسترش فضيلت های انسانی بگيرند.
حكومت علوی با خاستگاه الهی خود و در پی خواست مردم، حكومتی در خدمت دين و مردم بود. حكومتی كه آن همه دشواری های داخلی ومانع تراشی های مخالفان و دشمنان، نتوانست آن را از مسير عدالت و اهداف اسلامی ورسالت الهی اش خارج كند.
با مردمش به عدالت و مهربانی رفتار كرد و با مخالفان ودشمنانش به انصاف و تلاش برای هدايت آنان. بر كارگزاران خود نظارت دقيق داشت ومجاهدت ها وزحمات آنان را می ستود واز كاستی ها وسلوك غيراسلامی آنان بازخواست می كرد، وجامعه ای را مقدس می شمرد كه در آن، حق ضعيف به راحتی از قوی بازستانده شود.
حكومتی كه معيشت شخص اول آن، در سطح زندگی تهی دستان جامعه بود و گرسنه می خوابيد تا رعيت سير باشد و به اندك لباس اكتفا می كرد تا كسی برهنه نباشد. نزديكان خود را از منافع قدرت و حكومت دور می ساخت تا كسی در سياست وی به ناروا طمع نكند و آفتاب خورشيد حاكميت او همه خانه ها را گرمی بخشد و برای هميشه روشنی بخش راه همه حاكمان و سياستمداران باشد و اين چنين است كه حكومت علوی، آينه تمام نمای اصول و ارزشهای حاكم و جاری در حكومت اسلامی است و اسوه همه جوامعی است كه خواهان حكومتی اسلامی و انسانی و مردمی می باشند.
سالهای 1379 و 1380 كه از سوی رهبر معظم انقلاب، حضرت آيةالله خامنه ای «مدظله» به عنوان سال اميرالمؤمنين(ع) اعلام شد، فرصتی بود تا به تبيين حكومت و سلوك علوی پرداخته شود. مجموعه ای كه اينك پيش روی داريد به همين هدف تهيه شده است.
اين مجموعه دستاورد تلاشی است كه در «مركز تحقيقات علمی» دبيرخانه مجلس خبرگان رهبری، با نظارت و بررسی چند تن از عالمان گرامی، توسط جمعی از محققان ونويسندگان محترم در قالب مقاله های مستقل نوشته و پس از تأييد در هيأت علمی، در چهار مجلّد تنظيم شده است.
نخستين بخش با عنوان «حكومت علوی، بنيانها و چالشها» به مسايل كلی حكومت علوی می پردازد. دومين بخش، با عنوان «حكومت علوی، هدفها ومسؤوليتها» به شرح اهداف و وظايف آن حكومت اختصاص يافته است.
در سومين بخش، با عنوان «حكومت علوی، ساختار و شيوه حكومت» مقاله هايی آمده كه عهده دار بيان شكل وشيوه حكومت حضرت(ع) می باشد. و چهارمين جلد از اين مجموعه، با عنوان «حكومت علوی، كارگزاران» موضوع كارگزاران و شيوه رفتار اميرالمؤمنين(ع) با آنان را بررسی كرده است.
اين مجموعه علی رغم كاستی هايی كه دارد، و طبعاً شامل همه مسايل و موضوعات حكومت علوی نمی باشد، مقالات و مطالب مفيدی را پيش روی خوانندگان محترم وعلاقه مندان به شناخت بهتر حكومت علوی می گذارد و اميد می رود گامی مفيد برای همه مسؤولان و دست اندركاران نظام جمهوری اسلامی ايران باشد تا با اهتمام و آگاهی بيشتر همان گونه كه خواست و آرزوی بلند بنيانگذار جمهوری اسلامی ايران، حضرت امام خمينی«قدس سره» بود، اين نظام اسلامی و مسؤولان آن، اهداف و اخلاق و سيره حكومت اميرالمؤمنين علی(ع) را سرلوحه حكومت داری خود قرار دهند.
در اينجا لازم می دانم از همه كسانی كه در تهيه اين مجموعه تلاش كرده اند بويژه حجةالاسلام والمسلمين آقای مرتضوی مسؤول بخش تحقيقات دبيرخانه و محققان ونويسندگان محترم مقالات سپاسگزاری كنم. توفيق همگان بالاخص مسؤولان نظام جمهوری اسلامی ايران را در تأسی به حكومت اميرالمؤمنين(ع) از خداوند متعال طلب می كنم.
ابراهيم امينی
مرداد 1381
