پژوهش نامه افق مکث - تحلیل الگوی دینی اوقات فراغت

شماره شانزدهم : تحلیل الگوی دینی اوقات فراغت
ضرورت‌ها و تقاضاهای موجود در زندگی انسان، برحسب زمان و دوره ها متفاوت می‌شود و بشر در هر عصری، با چالش‌ها و مشکلات خاص آن دوران روبرو است که آن نیز محصول دگرگونی اجتماعی و فرهنگی که لازمه تحول زندگی و گذشت زمان است، می‌باشد. همواره باید گفت در دنیای جدید که سبک ماشینیسم، گسترش فنّاوری‌ها، افزایش ارتباطات و ... بر زندگی جوامع سایه افکنده، همواره احساس خستگی و تمایل به فرار از زندگی مکانیکی، در انسان مشهود است.

یکی از مهم‌ترین رویکردهایی که باید در برنامه‌ریزی اوقات فراغت درنظر گرفت، نگرش دین به آن است. اوقات فراغت از نظر اسلام هرگز به معنای «اوقات بی‌مسئولیتی» یا «اوقات بیکاری» نیست؛ زیرا در هر جایی و تا زمانی که انسان عقل و اختیار و آگاهی و قدرت داشته باشد، مسئولیت نیز دارد. در بعضی روایات فراغتِ به معنای بیکاری، به‌شدت نکوهش شده و شخص فارغ به‌عنوان کسی که مورد غضب خداوند است معرفی شده است: «ان الله جل و عز یبغض العبد النوام الفارغ؛ به‌درستی که خدای عزوجل بنده پرخواب بیکار را دشمن می‌داند.» برنامه‌های دینی مختلفی برای فراغت در آیات و روایات و سخنان اندیشمندان دینی بیان شده که عمدتاً منوط به تفریحات سالم و جسمی، آموزش علوم دینی و مصادیق اخلاقی است که موجبات نمو و پرورش دینی افراد جامعه را فراهم می‌سازد در حالی‌که متأسفانه نظام مدیریتی کشور توجه کمتری به آن، نسبت به سایر ابعاد مربوط به اوقات فراغت نموده است و آن، چالش‌های مختلفی را به جامعه ایران تحمیل کرده است. بنابراین در این شماره از پژوهشنامه راهبردی امنیت فرهنگی تلاش شده است تا به تبیین اوقات فراغت مطلوب از منظر دین پرداخته شود و حتی الامکان الگوی دینی در این مورد ارائه گردد.