برخی از طلبه‌های مرکز تخصصی قضا از من خواستند که در مورد امام خمینی(ره) بیشتر حرف بزنم. می‌گفتند؛ ما دهه هفتادی ها و هشتادی‌ها از امام چیزی نمی‌دانیم و کمتر در مورد ابعاد شخصیتی ایشان شنیده‌ایم.
 با توجه به این‌که من برای آن‌ها «حقوق اساسی» تدریس می‌کنم لذا درقالب موضوع «حکمرانی شایسته» و «ولایت‌فقیه» توانستم مطالب مختصری در مورد امام راحل نیز بیان کنم اما شاید این یادداشت پاسخ نسبتاً کامل‌تری برای این عزیزان باشد.
امام خمینی(ره) شخصیتی همه‌جانبه بود. در منزل شوهری بی نظیر و عاشق و پدری فوق‌العاده مهربان و بااخلاق بود. درحوزه‌ها مرجعی عالی‌قدر بود. در میان دوستان متواضع بود، در اجتماع، انسانی منظم، اهل مطالعه، باهوش، مدیر، مدبر و شجاع بود. در علوم مختلف اعم از فقه، فلسفه، اخلاق، عرفان، کلام، تفسیر و... سرآمد بود. با دوستان و مؤمنین رئوف و با دشمنان قاطع و محکم بود؛ اما آن چه برای من معلم حقوق عمومی مهم‌تر است نکات زیر می‌باشد که به‌صورت مختصر اشاره می‌کنم. برای فهم بهتر مطالب و جلوگیری از اطاله کلام سعی می‌کنم که نکات مدنظر را به‌صورت محوری بیان کنم.
1- امام جایگاه مردم در تشکیل و اداره حکومت اسلامی را بسیار والا و بی بدیل معرفی کرد. در نوشته‌ها، تدریس‌ها، سخنرانی‌ها و جلسات مختلف، تشکیل حکومت اسلامی، بدون رضایت مردم را غیرممکن می‌دانست. ایشان فرمود که حاکم اسلامی حق ندارد بدون رضایت مردم حکومت را در دست گیرد یا آن را ادامه دهد. جمله معروف ایشان همیشه در ذهن و دل مردم باقی مانده است که " میزان رأی ملت است"
 2- به قانون، قانون گرایی و حاکمیت قانون اعتقاد زیادی داشت. با این که از محبوبیت و مقبولیت فوق‌العاده‌ای بین مردم و مسئولین برخوردار بود ولی رغبتی برای سوءاستفاده ازآن موقعیت نداشت بلکه در استفاده معمولی از آن نیز جانب احتیاط را مراعات می‌کرد و همه‌چیز را به قانون ارجاع می‌داد به‌نحوی‌که گاهی موجب گلایه اطرافیان می‌گردید.
 امام راحل در یک‌سخن ناب موضع خود را در مورد قانون‌گرایی این‌گونه بیان کرده است: در اسلام قانون حکومت می‌کند. پیامبر اکرم (ص) هم تابع قانون بود. تابع قانون الهی، نمی‌توانست تخلف بکند (صحیفه نور جلد ۱۰ صفحه ۲۹)
 در جای دیگری می‌فرماید حکومت اسلام، حکومت قانون است اگر شخص اول مملکت ما در حکومت اسلامی یک خلاف بکند اسلام او را عزلش کرده است (صحیفه نور جلد ۴ صفحه ۲۶۹)
 3- حقوق مردم از دغدغه‌های جدی امام راحل بود. توصیه‌ها، فرامین، ابلاغ‌ها، توبیخ‌ها و تشرهای امام خطاب مسئولین، حکایت از دغدغه مندی ایشان در مورد حقوق مردم دارد. شاید گل سرسبد اندیشه امام در مورد حقوق مردم، فرمان هشت ماده‌ای ایشان باشد که در سال ۱۳۶۱ خطاب به قوه قضاییه و ارگان‌های اجرایی کشور صادر شد. این فرمان که درزمینه حراست از حقوق خصوصی، حقوق بشر و حقوق شهروندی در مقابل حکومت و قدرت می‌باشد، یکی از ارزنده‌ترین اسناد حقوق بشر در نظام اسلامی است که برخی آن را " منشور کرامت انسان" نام‌گذاری کرده‌اند.
 4- مبارزه با ظلم، ظالم و طاغوت هسته اصلی زندگی امام خمینی(ره) را تشکیل می‌داد. در هر کس و در هرزمانی و مکانی که ظلمی می‌دید برعلیه آن قیام می‌کرد. چه قبل از انقلاب و چه در بعدازآن وچه داخل کشور ویا در خارج از ایران. این‌ها تفاوتی برای امام نداشتند. بدون ملاحظه و ترس، با ظالم در هرموقعیتی وارد مبارزه می شد و انقلاب نتیجه همین تفکروخصیصه ایشان بود.
 5- کلمه وحدت و وحدت کلمه از ارزش والایی در اندیشه و کلام برخوردار بود شاید کمتر واژه‌ای به‌اندازه‌ وحدت بین مسلمین و مردم و مسئولین در کلام امام تکرار شده باشد. مؤلفه‌ای که رمز پیروزی ملت ایران و امت اسلام در مقابل دشمنان و مشکلات معرفی‌شده است.بقای کشور و نظام جمهوری اسلامی را در وحدت و همبستگی می دانستند.
 6- حمایت بی‌دریغ از محرومین و مستضعفین و کوخ‌نشینان، سیاست مستمر امام بود. در اکثر سخنان امام، توصیه به حمایت از فقرا و محرومین ‌شنیده می‌شد و در عمل نهادهای مختلفی برای بهبود وضعیت آنان تأسیس کرد. کمیته امداد، جهاد سازندگی، بنیاد مستضعفین، ستاد اجرایی فرمان امام و... که همگی نشان از اهداف بلند ایشان در این زمینه داشتند. مبارزه امام با کاخ‌نشینی و حمایت از کوخ‌نشینان شهره عام و خاص بود.
 می‌فرمود: یک موی این کوخ‌نشینان و شهید دادگان به همه کاخ‌ها وکاخ‌نشینان جهان شرف وبرتری دارد. این پایین‌شهری‌ها و پابرهنه ها ولی‌نعمت ما هستند (صحیفه امام جلد 16 صفحه 24)
 7- و...
 در مورد اندیشه امام درمورد حقوق عمومی مطالب متعدد دیگری می‌توان نوشت که شاید در فرصت دیگری توفیق آن را پیدا کنم.انشالله...
 در پایان چند کتاب در مورد امام خمینی(ره) معرفی می‌کنم که امیدوارم موردمطالعه عزیزان قرار گیرد:
 ۱- پا به‌پای آفتاب؛ گفته‌ها و ناگفته‌ها از امام خمینی، رضا ستوده نشر پنجره
 ۲- منظومه فکری امام خمینی(ره)؛ عبدالحسین خسرو پناه و جمعی از پژوهشگران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری
 ۳- الف لام خمینی(ره)؛ هدایت الله بهبودی، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی