یادداشتی از: باقر صدقی دانشجوی دکتری رشته مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی
نقش رسانه در انسجام ملی و همزیستی مسالمتآمیز
کشور ایران با پیشینه تاریخیاش، بهترین نمونه از همزیستی مسالمتآمیز در جهان است. با توجه به شرایط موجود منطقه خاورمیانه در طی پنج سال اخیر و همچنین با توجه به تنوع فرهنگی و اقلیم موزاییکی ایران، اگر عنصر همزیستی مسالمتآمیز در ایران اینچنین محکم و قوی نبود، احتمالاً شرایط برای کشور متفاوت بود. همزیستی مسالمتآمیز گروههای قومی ایران ریشه در نظام معنایی و باور مشترک همه ایرانیان دارد. این ریشه از دو خاستگاه تاریخ مشترک و دین انسجام بخش اسلام متأثر شده است.
با نگاهی به شرایط حال حاضر عرصه بینالمللی و منطقهای بهخوبی نمایان است که اگر ذرهای غفلت از سوی مسئولان و مردم درزمینه وحدت و انسجام رخ دهد؛ بیشک نتایج غیرقابل جبرانی نظیر آنچه امروز در سوریه، یمن، لیبی و حتی عراق را شاهد هستیم در ایران هم شاهد باشیم. امروزه جهان براثر پیشرفت دانش و توسعه فناوری و دانش رسانهای بهصورت دهکده کوچکی درآمده و انسان در جستجوی راه و روشی است که بهوسیله آن به معنای مشترک فرهنگی و مفاهیم مشترک ذهنی دستیابد و با همکاری و همفکری چارهای برای بهتر زیستن و جهان همراه با صلح بیندیشد. بیشک با عنایت به تفاوتهای نوع بشر در دین، فرهنگ، زبان، نژاد و... تنها راه زیستن مطلوب درک و مفاهمه یکدیگر است. با توجه به آنچه بیان شد برای رسیدن به درک و مفاهمه مطلوب یا همزیستی مسالمتآمیز پیشزمینههای زیادی متصور است و این نوشتار گنجایش پرداختن به آن را ندارد؛ اما آنچه این یادداشت درصدد است به آن بپردازد در خصوص بسترسازی و نقش رسانه در همزیستی مسالمتآمیز میان اقوام است. ایجاد همگرایی و اتحاد بهوسیلهی رسانهها از مهمترین دغدغههای مسئولان در هر کشوری است. نقش رسانه در دنیای کنونی از یکروند سادهی اطلاعرسانی معمولی فراتر و تا مرز تأثیرگذاری در عرصهی داخلی و مدیریت افکار عمومی گسترش پیداکرده است. از بین رسانهها رادیوتلویزیون از توان بیشتر برای تنویر افکار عمومی، بالا بردن سطح آگاهی افراد و تنظیم و تصحیح رفتارها و روابط موجود بین افراد جامعه برخوردار است. نگاهی اجمالی نشان میدهد که امکان همگرایی میان اقوام مختلف در سطوح مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در یک کشور امکانپذیر بوده و رسانهها میتوانند با ایجاد وفاق ارزشی میان دولت و ملت درجهت حفظ شأن و جایگاه افراد و دوری از هرگونه سیاست تبعیضآمیز نقش مؤثری داشته باشند. در حال حاضر صداوسیما بزرگترین مرکز فرهنگی کشور بهحساب میآید که در زندگی و جامعه مردم ما نقش اساسی بر عهده دارد؛ بنابراین حساسیت نسبت به کار صداوسیما بسیار بالاست و مردم با دقت فراوان برنامههای صداوسیما را دنبال میکنند. به دلیل بالا رفتن سطح آگاهی مردم، سطح انتظار مردم نیز از این رسانه هرروز بالاتر میرود.
جمهوری اسلامی ایران دارای دشمنان قسمخورده داخلی و خارجی فراوانی هست که با کینه فراوان در حال ضربه زدن بهنظام و انقلاب میباشند و جبران مافات این دشمنیها نقش مسئولان و نهادهای فرهنگی را سنگینتر خواهد کرد.
در جامعه امروز که با به راه افتادن شبکههای اجتماعی، ارتباطات سریع شده، رسانهها باید حساسیت بیشتری نسبت به تفرقهافکنی بین قومیتها و موجسواری معاندان نظام داشته باشند و در جهت تقویت وحدت بین اقوام و مذاهب گام بردارند.
بنابراین با توجه به آنچه بیان شد راهکارهای ذیل در جهت تقویت رسانه برای موضوع وحدت و انسجام در سایه تعایش (همزیستی مسالمتآمیز) پیشنهاد میشود:
1- رسانه ملی باید از حالت انفعال خارجشده و در خصوص اطلاعرسانی و اخبار بهصورت فعال و واقعنما حرکت نماید تا موجب سلب اعتماد اقوام و سلیقههای مختلف نشود.
2- رسانهها بهخصوص تلویزیون نگاه جامعی به مباحث وحدت و انسجام داشته و از هرگونه القاء اختلاف در میان اقوام و مذاهب بهشدت پرهیز نماید.
3- رسانه ها مطالبات واقعی قومیت ها و مذاهب را مطرح کنند و بین مفهوم حقوق و امتیاز، تفاوت قائل باشند و مطالبات را در چارچوب حقوق مطرح کنند.
4- علاج ریشه ای برای مقابله با رسانه های مهاجم، پر کردن شکاف هایی است که دشمنان عمدتاً آن-ها را پنهان کرده اند زیرا آنان توانستند باقدرت رسانه ای خود، رسانه های ما را در خود هضم کنند.
5- برای مقابله با هجمه دشمنان خارجی و داخلی در موضوع وحدت و انسجام، افزایش سواد رسانه ای آحاد جامعه ضروری است.
6- از تکفیر و توهین به مقدّسات و شخصیتهای تاریخساز اقوام پرهیز و همزیستی مسالمتآمیز به صورت جدی آموزش داده شود
7- حساسیت های مذاهب و اقوام در رسانه رعایت و به آنها برای دیده شدن مجال داده شود.
3 نظرها
-
پیوند نظر
سه شنبه, 13 تیر 1396 11:25
ارسال شده توسط حمید ..
با سلام و عرض خدا قوتی خدمت آقای دکتر و همکاران موسسه
یادداشت جناب دکتر صدقی بسیار عالی است ..
امید است که راهکارهای اندیشمندانه شما عزیزان در ارتقاء هر چه بیشتر زمینه سازی در شناساندن اسلام و تقریب مذاهب مثمر ثمر باشد..خداوند به شما قوت و حکمت بیش از پیش عنایت بفرماید..
التماس دعا
منتظر مطالب دیگر شما هستیم
موفق و موید باشید -
پیوند نظر
شنبه, 10 تیر 1396 18:07
ارسال شده توسط زهرا جهان میرزایی
عالی بود
به امید موفقیت روز افزون -
پیوند نظر
شنبه, 10 تیر 1396 18:05
ارسال شده توسط زهرا جهان میرزایی
عالی بود
بخصوص راهکارهای پیشنهادی
انشاءالله مسؤولین و همه دست اندرکاران به این مهم توجه داشته باشند