عامل را عمدتا در مدیریت نادرست و ضعیف و ناکار آمد یافته ام و یا دست کم دریافته ام که اگر مدیریت مناسبی وجود داشت، شرایط مطلوب تر از وضع فعلی بود . به عبارتی اگر مدیران و سبک مدیریتی اصلاح و سامان یابد اغلب امور بهبود خواهد یافت .
اگر مدیریت را به مفهوم عام آن « تمرکز منابع و امکانات برای رسیدن به هدف مطلوب» در نظر بگیریم، می توان ادعا کرد که ایرانیان به طور کلی و مدیران به طور ویژه در این فن ضعف جدی دارند و فرهنگ مدیریتِ شایسته هنوز در کشور نهادینه نشده است. بنابراین چنانچه بخواهیم مسائل مختلف کشور حل و فصل شود باید این ضعف برطرف شود و گرنه جز تاسف و غصه خواری دستاوردی نخواهیم داشت.
معمولا در مدیریت پنج اقدام و مرحله مهم مطرح می شود که هریک از آنها می توانند مجموعه را گامی به سمت سامان دهی و پیشرفت امور نزدیک کنند:
1.ترسیم چشم انداز ، رسالت ، اهداف و اولویت ها؛
2.برنامه ریزی راهبردی (متناسب با اهداف)؛
3.سازماندهی مجموعه برای رسیدن به هدف طبق برنامه؛
4.نظارت و کنترل روند پیشرفت برنامه؛
5.بازخورد گیری و اصلاح برنامه آتی؛
به دقت که بنگریم، مهارت ما ایرانی ها در این محورها بسیار پایین است. بنده به دلیل نیاز شغلی با مدیران و کارشناسان بسیاری به گفتگو نشسته ام و برآیند همه مباحثات این بوده است که اولا ؛ فرهنگ مدیریت (به معنای 5 مرحله ای ) نه تنها در سازمان ها و ادارات ما نهادینه نشده است، بلکه در زندگی شخصی مان نیز جایگاهی ندارد. ثانیا؛ اکثر ما از مهارت کافی مدیریتی برخوردار نیستیم و تلاشی جدی هم برای ارتقای آن نمی کنیم. این ضعف به بدنه مدیریتی کشور سرایت کرده و تبعات آن دامن گیر جامعه شده است.
این که می بینیم ما هنوز نتوانسته ایم آموزه های اسلامی را به طور شایسته در جامعه نهادینه کنیم، از ضعف مدیریت آموزشی و فرهنگی است .
این که آشفتگی و اختلال جدی در خانواده (به عنوان نهاد بنیادین در جامعه ) دیده می شود، از ضعف مدیریت سرپرست خانوار است. ( البته نباید نقش سایر عوامل را نادیده گرفت، اما اگر مدیر خانواده مهارت کافی در مدیریت را دارا باشد خانواده را از بحران عبور می دهد.)
این که بدنه ورزش ما بیمار است یا سینما دستخوش آسیب جدی است یا جوانان به فرهنگ غربی تمایل پیدا کرده اند و یا ازدواج و طلاق برای ما به معضل جدی تبدیل شده اند ، همه و همه از ضعف مدیریت نشأت می گیرند.
لازم به توضیح است که : ممکن است برخی عوامل پیرامونی مثل ضعف و تشتت قوانین یا مشکلات ساختاری ادارات نیز مطرح می شوند، اما بنده معتقدم که این ها نیز به نحوی به بر ضعف مدیریت باز می-گردند.
بنابراین اگر بتوانیم فرهنگ مدیریت را در میان مردم و متولیان امر نهادینه کنیم و آنها با این مهارت به درستی آشنا شوند و از طرف دیگر شایستگان در راس امور اداری قرار گیرند بسیاری از مسائل خود به خود حل خواهند شد.
پیشنهاد مشخص حقیر این که:
اولا ؛ مدیران موجود در کمترین زمان به یادگیری فنون و مهارت های مدیریتی ملزم شوند. و در این مسیر یک سازمان مستقل و بی طرف مهارت آنها را تایید کند.( در دهه های قبل مرکز آموزش مدیریت دولتی به صورت فعال و جدی در این زمینه فعالیت داشت ، لیکن در سالیان اخیر به طور ملموس فعال نیست.)
ثانیا؛ شرط ورود و بقای مدیران در نهادهای مختلف درک و آشنایی آنها با فن مدیریت باشد .سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور باید در این زمینه تدبیر جدی اتخاذ نماید.
ثالثا ؛ در میان مردم فرهنگ مدیریتی و مهارت های مدیریتی گسترش یابد. صدا و سیما و آموزش و پرورش در این زمینه رسالتی خطیر به عهده دارند.
رابعا ؛ شایسته سالاری به نحو درست در جامعه رواج پیدا کند و شاخص ها و معیارهای علمی و متقن برای انتخاب مدیران تعیین و اعلام شود؛ به شکلی که کسی نتواند خارج از آن وارد چرخه مدیریتی کشور شود.
خامسا: برنامه ریزی راهبردی و هدف محور که در توصیه های مقام معظم رهبری نیز دیده می شود در تمام سازمان های مد نظر قرار گیرد و سازمان های دولتی ملزم به ارائه اهداف (مبتنی بر مسائل) و برنامه تحقق اهداف (به همراه شاخص های عینی تحقق اهداف)شوند.
من الله التوفیق
