بی‌توجهی به موضوع دین و جایگاه و کارکرد آن، موجب در اشتباه افتادن رهبران و مدیران جامعه در محاسبات فرهنگی و اجتماعی می‌شود و سیاست‌گذاران را در دام اشتباه‌های برنامه‌ریزی می‌اندازد؛ به‌ویژه آنکه دین‌داری مردم و پایبندی آنها به آرمان‌های اسلامی از اهداف اصلی و نخست انقلاب اسلامی از روزهای نخست پیروزی تا امروز بوده است. ناگفته پیداست که حرکت نظام سیاسی کشور و سیاست‌گذاران طبق مبانی اسلامی و از طرف دیگر حرکت مردم در جهتی دیگر و فاصله‌گرفتن از برنامه‌های دینی، معنایی جز گسست فرهنگی و سیاسی ندارد. این شکاف می‌تواند ستون‌های اصلی هر جامعه و نظامی را سست کند و منجر به ازهم‌پاشیدگی سیاسی و فرهنگی شود.
مرکز پژوهشی مبنا با درک اهمیت موضوع و به فراخور وظایف و حوزة فعالیت خود، از سال 1397 آغاز به پژوهشی با عنوان «گزارش وضعیت دین و دین‌داری در ایران و چشم‌انداز آن» کرد. این پژوهش می‌کوشد، سیر وضعیت دین و دین‌داری را در دهه اخیر نشان داده و نمایی از وضعیت احتمالی در آینده نزدیک را تصویر کند.
بخشی از این پژوهش وضعیت دین‌داری ایرانیان را با تحلیل ثانوی پژوهش‌ها و پیمایش‌ها ملی در ابعاد مختلف گوناگون دین‌داری نشان می‌دهد و تغییرات آن را در دهه اخیر بیان می‌کند. بخش دیگر، وضعیت دین در ایران به‌معنای نهاد دین، نهادهای دینی، قوانین و مقررات مرتبط با دین‌داری، وضعیت اقلیت‌های دینی و مذهبی، اماکن دینی و چالش‌های آنها را تحلیل می‌کند. در گام آخر با جمع‌بندی نتایج پژوهش‌ها و نظرات 20 تن از متخصصان و صاحب‌نظران طراز اول مرتبط با موضوع، می‌کوشد، نوع دین‌داری ایرانیان را مشخص و احتمالات آینده درباره دین‌داری در ایران را بیان کند. همچنین راهکارهای بهبود وضعیت دین و دین‌داری را که از نظرات نخبگان به‌دست آمده است، ارائه می‌دهد.
در حال جاضر ویراست نخست این پژوهش به اتمام رسیده است و پژوهشگران مرکز پژوهشی مبنا می‌کوشند با دریافت بازخوردها و نظرات کارشناسان و استادان در این زمینه، در ویراست دوم، نواقص و معایب آن را به حداقل برسانند. امید است «گزارش وضعیت دین و دین‌داری در ایران و چشم‌انداز آن» گامی هرچند کوتاه برای بهبود وضعیت فرهنگی و دینی کشور و راهنمایی برای سیاست‌گذاران فرهنگی باشد.
ویراست نخست «گزارش وضعیت دین و دین‌داری در ایران و چشم‌انداز آن» آماده انتشار شد
دین و دین‌داری با همه فرازوفرودهایش در تاریخ بشری، همواره از اثرگذارترین عوامل حسات فردی و اجتماعی بوده است. ازاین روست که در دهه‌های اخیر پژوهش‌های جامعه‌شناختی، روان‌شناختی، فلسفی و... درباره دین افزایش یافته است؛ چراکه غفلت از وضعیت و کارکرد آن، غفلت از بازیگر اصلی جهان است.
