چاپ کردن این صفحه

بالابردن سواد رسانه ای مخاطبان تنها راه اثرگذاری

گزارشی کامل از بیست‌و‌دومین شماره پژوهشنامه راهبردی امنیت فرهنگی افق مکث  

مدیرمسئول پژوهشنامه راهبردی امنیت فرهنگی افق مکث با بیان اینکه امروزه گونه های متنوع رسانه، پای ثابت زندگی هر فردی است و شیوه های سانسور و فیلتر رسانه ها به ویژه در دوران کنونی، ناکارآمد بوده است، عنوان کرد: بالابردن سوادرسانه ای مخاطبان رسانه ها در گزینش، کاربست و اثرگذاری رسانه ها تنها راه باقی مانده است.

محمدتقی دشتی با اشاره به تعریفی که از رسانه های جمعی یا وسایل ارتباط جمعی وجود دارد گفت: رسالت رسانه انتقال فرهنگ ها و افکار است که این رسانه ها انوع مختلفی دارند از جمله رسانه های نوشتاری، دیداری، شنیداری، مجازی، رسانه های دیجیتالی، رسانه های سفاهی و تبلیغات شهری دارند.
وی افزود: رســانه ها امــروزه نقــش بی بدیلی در زندگــی آحاد جامعه ایفــا می کنند و وظایــف مهمی برعهده دارند که مهم ترین آنها وظایف تفریحی و تبلیغی، وظایف راهنمایی و رهبری و وظایف خبری و آموزشی است.
مدیر موسسه صراط مبین عنوان کرد: مؤسسات و سازمان هایی مانند یونسکو، منشور اروپایی سواد رسانه ای و اتحادیه  ملی سواد رسانه ای امریکا  که در زمینۀ سواد رسانه ای فعالیت می کنند، در بارۀ مهارت های موردنیاز سواد رسانه ای توافق دارند کـه شامل توانایی در چهـار زمینـه دسترسی، تحلیل کردن، ارزیابی و تولید خلاق  خلاصه می شود.
مهارتی برای ارزیابی منتقدانه محتوای رسانه ها
به گفته دکتر دشتی، سواد رسانه ای مهارتی اکتسابی است که توانایی افراد را در دسترسی به رسانه ها، فهم رسانه ها، ارزیابی منتقدانه بافت و محتوا رسانه ها و نیز خلق ارتباط در بافت ها و شرایط گوناگون فراهم می کند.
وی سواد رسانه ای را طبق پژوهش ها دارای سه جنبه دانست و گفت: ارتقا آگاهی نسبت به رژیم مصرف رسانه ای یا چگونگی مصرف غذای رسانه ای از منابع رسانه ای گوناگون، آموزش مهارت های مطالعه ای یا تماشای انتقادی و تجزیه و تحلیل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی که در نگاه اول قابل مشاهده نیست سه جنبه این نوع سواد را تشکیل می دهد.
12 از 100، سطح سواد رسانه ای ایرانی ها
مدیرعامل موسسه صراط مبین با اشاره به پژوهش های بسیار این موسسه در خصوص مقوله سواد رسانه ای گفت: طبق پژوهش های انجام شده سطح سواد رسانه ای در مناطق شهری بزرگ در ایران
22.9 درصد، در مناطق حومه شهر 18 درصد، در شهرهای کوچک 18.9 درصد و در مناطق روستایی 17.9 درصد است.
آقای دشتی افزود: سطح سواد عمومی رسانه ای ایرانی ها هم عدد 12 از 100 است که نشان می دهد وضعیت سواد رسانه ای ایرانی ها نامطلوب است.
وی با اشاره به اینکه بررسی ها نشان می دهند به رغم اینکه ضعف سواد رسانه ای، طیف وسـیعی از پیامدهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را به همراه دارد، گفت: تبعات هویتی این مساله بیش از امور دیگر نمایان است؛ به طوری که ردپای هویت و ارزش های ملی و دینی در بیشتر مطالعات به چشم می خورد.
به گفته مدیر موسسه صراط مبین، رها گذاشتن افراد در قبال رسـانه ها، شکل گیری جامعه توده ای، سستی و تزلزل در بنیان خانواده ها، افزایش فاصله حاکمیت و مردم از یکدیگر، کاهش اعتماد مردم به رسانه های داخلی، افزایش استفاده از رسانه های بیگانه از جمله شبکه های ماهواره ای، افزایش جرایم سایبری از جمله سرقت و کلاه برداری اینترنتی، تضعیف هنجارها، ارزش ها و سبک زندگی ایرانی-اسلامی،گسترش فساد و انحرافات اخلاقی، فقدان مقاومت در برابر پروژه نفوذ فرهنگی و سیاسی دشمنان و معاندان نظام اسلامی، ایجاد اختلال در فرایند مدیریت رسانه ها توسط حاکمیت و شکل گیری ساختارهای موازی با ساختارهای رسمی در حوزه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، مهم ترین پیامدها در زمان ضعف سواد رسانه ای است.
پیامدهای فراوان ضعف رسانه ای
وی افزود: بی توجهی به سواد رسانه ای پیامدهای بسیاری از جمله پیامدهای فرهنگی با 38 درصد فراوانی، پیامدهای سیاسی با 31 درصد، پیامدهای اجتماعی با 22 درصد و پیامدهای اقتصادی 9 درصد دارد.
مدیر موسسه صراط مبین گفت: غفلت و عدم دغدغه مسئولین نسبت به اهمیت سواد رسانه ای و آموزش آن، ضعف در سیاستگذاری و تقنین نسبت به سواد رسانه ای، نبود امکانات و زیرساخت های ارتباطی لازم برای ارتقا و آموزش سواد رسانه ای، ضعف عملکرد خانواده در ایفای نقش آموزشی و نظارتی درحوزه سوادرسانه ای، ضعف عملکرد صدا و سیما در فرهنگ سازی و آموزش سواد رسانه ای از برخی علل ضعف سواد رسانه ای در کشور است.
ایجاد شناخت عمیق در رهبران افکار برای ارتقا سواد رسانه ای جامعه
آقای دشتی آموزش والدین و مربیان به منظور انتقال مفاهیم سواد رسانه به کودکان و نوجوانان، آموزش مستمر و توانمندسازی گروه های مرجع در راســتای ارتقا سواد رسانه ای، آموزش تخصصی و ایجاد شناخت عمیق در رهبــران افــکار به خصوص روحانیت، ارائه الگوی مناسب و فعال در زمینه سوادرسانه ای در رسانه ملی، تشویق و ایجاد انگیزه در معلمان و مربیان مدارس برای ارتقا سواد رسانه ای را از جمله راهکارهای موجود برای ارتقا سطح سواد رسانه ای در جامعه طبق پژوهش ها برشمرد.
برای مطالعه دقیق این پژوهش می توانید به پایگاه اینترنتی موسسه صراط مبین به آدرس www.smhi.ir  مراجعه کنید.

 

این مورد را ارزیابی کنید
(2 رای‌ها)