چهارمین جلسه " سلسله کلاس های بررسی حقوق عمومی در قرآن" در سال جاری ، روز پنج شنبه مورخه 24/2/94 در محل موسسه صراط مبین برگزار شد.
در ادامه برگزاری سلسله کلاسهای بررسی حقوق عمومی در قرآن که به طور منظم توسط معاونت پژوهش و با تدریس حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر ارسطا در موسسه صراط مبین برگزار می شود، چهارمین جلسه این سلسله مباحث در سال جاری روز پنج شنبه مورخه 24/2/94 در محل موسسه صراط مبین برگزار شد.
بر اساس این گزارش، در این جلسه در ادامه بررسی مفاد حقوق عمومی در سوره بقره آیه 177 مورد بررسی قرار گرفت .
متن آیه:
لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِکَةِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَي الْمالَ عَلي حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبي وَ الْيَتامي وَ الْمَساکينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ السَّائِلينَ وَ فِي الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَي الزَّکاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حينَ الْبَأْسِ أُولئِکَ الَّذينَ صَدَقُوا وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ
ترجمه آیه:
نیکی ، ( تنها ) این نیست که ( به هنگام نماز ، ) رویِ خود را به سوی مشرق و ( یا ) مغرب کنید ( و تمام گفتگوی شما ، در باره قبله و تغییر آن باشد و همه وقت خود را مصروف آن سازید ) بلکه نیکی ( و نیکوکار ) کسی است که به خدا ، و روز رستاخیز ، و فرشتگان ، و کتاب ( آسمانی ) ، و پیامبران ، ایمان آورده و مال ( خود ) را ، با همه علاقه ای که به آن دارد ، به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان ، انفاق می کند نماز را برپا می دارد و زکات را می پردازد و ( همچنین ) کسانی که به عهد خود- به هنگامی که عهد بستند- وفا می کنند و در برابر محرومیتها و بیماریها و در میدان جنگ ، استقامت به خرج می دهند اینها کسانی هستند که راست می گویند و ( گفتارشان با اعتقادشان هماهنگ است ) و اینها هستند پرهیزکاران!
به برخی نکات مربوط به مبانی حقوق عمومی مستنبط از آیه اشاره می شود:
1- در این آیه که بنا به روایتی کاملترین آیه قرآن به شمار می آید، 15 صفت در سه بخش ایمان، عمل و اخلاق بیان شده است.
2- در این آیه اصلاح نگرش مردم در مورد شاخصه های سنجش نیکوکاری و بیان جامع بودن نیکوکاری در عرصه ایمان و عمل و اخلاق صورت نگاه یک جا( قشری گرایی و وطن گرایی) به دین را رد کرده است.
3- وظیفه عاملان دینی بیان حقیقت دین داری به جامعه و نظارت مستمر برای عدم انحراف مردم از مسیر صحیح دین داری است.
4- حقیقت ایمان 5 بعد دارد( ایمان به خدا- آخرت- ملائکه- کتاب و انبیاء) هرگونه نگاه ناقص به دین، عدول از ایمان همه جانبه است.
5- آثار اعتقاد به دین باید در جامعه دیده شود و در زندگی مردم خود را نشان دهد بنابراین متولیان دین باید این امر را به مردم تفهیم کنند.
6- یکی دیگر از وظایف متولیان فرهنگی تبیین زندگی پیامبران الهی است
7- ایمان مقدم بر عمل است.
8- خداوند متعال به انفاق مالی و سخاوت که نقش زیادی در حل معضلات اقتصادی جامعه دارد اهمیت زیادی داده و تعالی انسان گرو دل کندن از دلبستگی ها می داند. بنابراین جامعه نیکوکار جامعه ای است که انفاق و بخشش در آن وجود داشته باشد.( توزیع ثروت)
9- انفاق نباید صرفا وظیفه دولت باشد بلکه باید توسط خود مردم و در بدنه جامعه ساماندهی شود. چون آثار روحی و روانی و شخصیتی و ایمانی انفاق برای مردم بسیار است و باید صفت سخاوت در مردم تقویت شود.
10- ضرورت اولویت بندی نیازمندان جامعه و رسیدگی وضعیت آنها به ترتیب اولویت اینجا نوعی بیمه فامیلی و استحکام روابط مالی هم دیده می شود.
11- اهتمام زیاد قرآن بر یتیمان به دلیل اینکه آنها آسیب پذیری اقشار جامعه هستند که ولی ندارند و ممکن است مورد سوء استفاده قرار بگیرند.
12- تکافل اجتماعی به عنوان نوعی سیستم تامین اجتماعی در قرآن مورد تاکید قرار گرفته است.
