دانشمندان نام آور شيعه رسالت خطير و بینظير خويش را بهره گيری از عقل و نقل و غوص در دريای معارف قرآن و برگرفتن گوهر ناب حقيقت از سيره آن پيشوايان و عرضه آن به عالم بشری و دفاع جانانه در برابر هجوم ظلم تپرستان حقيقت گريز دانسته و در اين راه ديده ها سوده و جانها فرسوده اند. اكنون در عصر بحران معنويت كه دشمنان حقيقت و آدميت هر لحظه با توليد و انتشار فزون از شمار آثار نوشتاری و ديداری و به كارگيری انواع ابزارهای پيشرفته سخت افزاری و نرم افزاری در عرصه های گوناگون برای سيطره بر جهان میكوشند، رسالت حقيقت خواهان و انديشمندان حوزوی و دانشگاهی، به ويژه عالمان دين، بس عظيمتر و سخت دشوارتر است.
در جهان تشيع، پژوهشگران حوزوی در علوم فلسفی و كلامی، تفسيری و حديثی، فقهی و اصولی و نظاير آن كارنامه درخشانی دارند، و تأملات ايشان بر تارك پژوهشهای اسلامی میدرخشند. در زمينه علوم طبيعی و تجربی و فناوریهای جديد نيز پژوهشگران ما تلاشهايی چشمگير كرده، گامهايی نويدبخش برداشته و به جايگاه درخور خويش در جهان نزديك شده اند، و میروند تا با فعاليتهای روزافزون شان مقام شايسته خويش را در صحنه علمی بين المللی بازيابند. ولی در قلمرو پژوهشهای علوم اجتماعی و انسانی تلاشهای دانشمندان اين مرز و بوم آن گونه كه شايسته نظام اسلامی است به بار ننشسته و آنان گاه به ترجمه و اقتباس نظريات ديگران بسنده كرده اند. در اين زمينه كمتر میتوان ردّپای ابتكارات و به ويژه خلاقيتهای برخاسته از مبانی اسلامی را يافت و تا رسيدن به منزلت مطلوب راهی طولانی و پرچالش در پيش است.
اين روی، افزون بر استنباط، استخراج، تفسير و تبيين آموزههای دينی و سازماندهی معارف اسلامی، كاوش در مسائل علوم انسانی و اجتماعی از ديدگاه اسلامی و تبيين آنها از مهمترين اهداف و اولويتهای مؤسسات علمی به ويژه مراكز پژوهشی حوزه های علميه است.
مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمينی رحمه اللّه در پرتو تأييدات رهبر كبير انقلاب اسلامی و حمايتهای بیدريغ خلف صالح وی، حضرت آيت اللّه خامنهای «مد ظله العالی» از آغاز تأسيس براساس سياستها و اهداف ترسيم شده از سوی حضرت آيت اللّه محمد تقی مصابح يزدی «دامت بركاته» به امر پژوهشهای علمی و دينی اهتمام داشته و در مسير برآوردن نيازهای فكری و دينی جامعه، به پژوهشهای بنيادی، راهبردی و كاربردی پرداخته است. معاونت پژوهش مؤسسه برای تحقق اين مهم، افزون بر برنامه ريزی و هدايت دانش پژوهان و پژوهشگران، در زمينه نشر آثار محققان نيز كوشيده و بحمد اللّه تا كنون آثار ارزندهای را در حد توان خود به جامعه اسلامی تقديم كرده است.
كتاب پيش روی، پژوهشی است در زمينه حكومت اسلامی و ولايت فقيه كه دربردارنده دو بخش است. بخش عمده مباحث برگرفته از كتاب ارزشمند نگاهی گذرا به نظريه ولايت فقيه حضرت آيت اللّه علامه مصباح يزدی- دام ظله- و شماره نخست مجله «حكومت اسلامی» است كه پيشتر به صورت مستقل چاپ شده است. بخش ديگر كتاب حاضر پيرامون مردم سالاری دينی و دمكراسی است كه به خامه فاضل ارجمند جناب حجت الاسلام و المسلمين دكتر محمد جواد نوروزی نگارش يافته و پيش از اين در [مجموعه مقالات همايش مردم سالاری دينی» و كتاب فلسفه سياست به چاپ رسيده است. هدف از گردآوری اين اثر ارائه چارچوبی از مباحث در سطح داشن پژوهان دوره طرح ولايت است. معاونت پژوهش ضمن سپاس فراوان از مؤلفان محترم اميدوار است تا در فرصتی مناسب اثری مستقل با رويكردی آموزشی را به مخاطبان عرضه كند.
معاونت پژوهش مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی رحمه اللّه
با مطالعه اين درس انتظار میرود:
1. مفهوم واژگان دمكراسی و مردمسالاری دينی را توضيح دهد؛
2. سابقه تاريخی دمكراسی در مغرب زمين و مردمسالاری دينی را بيان كند؛
3. مبانی دمكراسی را ذكر و توضيح دهد؛
4. شاخصهای مردمسالاری دينی را توضيح دهد؛
5. با مقايسه دمكراسی و مردمسالاری دينی، وجوه اشتراك و افتراق آن دو را برشمارد.
