بسم اللّه الرّحمن الرّحيم
السّلام على الإمام المهدى الذي يملأ الأرض قسطا و عدلا.
آبشار دانش، دراززمانى بر دامن حوزه فرومىباريد و از آنجا به دشت سبز سينهها. اين، در روزگارى بود كه حوزه، بهسان دشت تشنه، آغوش بر جويبارهاى دانش گشوده بود و گونهگون دانشها را در بر مىكشيد و در كارگاه انديشه خود، سره را از ناسره جدا مىساخت.
حوزه با زمان پيش مىرفت و با دانشهاى روز در مىآميخت و نيازهاى خود و جامعه را از دل آنها بيرون مىكشيد. حركت، رويش، و جوشش، تمام زواياى حوزه را فراگرفته بود. در هر عرصهاى كه گام مىگذاشت، سخنى نو داشت و دريچهاى جديد به روشنايى مىگشود. پرتو از قرآن و سنّت مىگرفت و در پرتو قرآن و سنّت سير مىكرد. علم، گمشده پروردگان اين حوزه بود. در هرجا كه گام مىنهادند، به هر كانونى كه در مىآمدند، در هر محفلى كه بار مىيافتند، در هر قلمروى كه ره مىپوييدند، بر سر هر چشمهاى كه رحل مىافكندند، در پى گمشده خود بودند كه بيابند و برگيرند و به گاه نياز، به كار بندند.
حقيقتجو بودند و در پى حقيقت روان. اگر انديشهاى را نقد مىكردند، اگر نوشتهاى را به بوته بررسى مىنهادند، در پى آن بودند كه غبار از چهره حقيقت بسترند و راه روشن را بنمايانند و به سرچشمه خورشيد ره گشايند. بسيارى از آنان، هم در فقه، اصول، كلام، تفسير، فلسفه، و ادبيّات، نگارشهايى داشتند و هم در علومى ديگر، مانند رياضيّات و طب. پرتكاپو بودند و خستگىناپذير. با سستى، تن پرورى، و راحتجويى ميانهاى نداشتند. مرد عرصههاى كار بودند و تلاش. براى رسيدن به قلّه هاى دانش، هميشه در حركت بودند و خيزش. گردنههاى دشوار گذر و راههاى پر پيچ وخم را مىپيمودند تا به افق روشن دانش برسند و تمدّنى زيبا و پرشكوه پديد آورند.
آنچه را گفته آمد، مىشود از آثار علمى به جاى مانده از دوره هاى گوناگون و نيز از نقشى كه عالمان و دانشآموختگان حوزههاى نجف، بغداد، حلّه، رى، اصفهان، قم، جبل عامل، و ... در جهان اسلام و در رشد و تعالى فكرى مسلمانان داشتهاند، به درستى فهميد.
امروزه اگر حوزه بر آن است كه شكوه آفريند و با انقلاب نور، هماهنگ و همآوا شود، ناگزير بايد در صحنه هاى گونهگونى همزمان، تلاش كند و همهسويه و ژرف بينديشد، پيدا است كه از جمله كارهاى بايسته در اين عرصه، تدوين متون آموزشى است. ازاينروى، براى برداشتن گامى هرچند كوچك، به سال 1378، «مركز تأليف متون درسى حوزه (متون) «1»» در معاونت پژوهش مديريت حوزه علميه قم بنيان گذارده شد تا افزون بر نگارش و ساماندهى متنهاى درسى حوزهها، نشر پيراسته و چشمنواز آنها را به عهده گيرد.
پيش از اين، صاحب نظران و بزرگانى مانند آيت اللّه شهيد صدر و مرحوم شيخ محمّد رضا مظفر (رحمة اللّه عليهما) گامهايى بلند در اين راه برداشتهاند. اين مركز همه آن تلاشها را ارج مىنهد و خود را ادامهدهنده كوچك راه آن بزرگان و ملهم از آنان مىداند.
ناگفته پيداست كه هرگز درصدد نيستيم كارى كنيم تا بنيه علمى دانشپژوهان حوزه سست گردد يا از ژرفايى و عمق و دقّت دروس كاسته شود؛ بلكه تلاش مىكنيم تا با بهرهگيرى از ارشاد و راهنمايى زعماى حوزه و مدرّسان و صاحبنظران، در زمينههايى كه احساس نياز مىشود، متونى پديد آوريم كه علاوه بر دارا بودن ضوابط درسى، بر عمق و دقّت و غناى علمى دانشپژوهان حوزه بيفزايند و به شكلى سهلتر و در مدّتى كوتاهتر، مطالب افزونترى به آنان بياموزند.
اين مركز، جوانهاى است شاداب بر پيكر تنومند و كهن و ريشهدار حوزه كه اميد است با همراهى و همكارى بزرگان و مدرّسان و صاحبنظران، بپايد و دوام يابد و گامى هرچند كوتاه در راه تعالى حوزههاى علوم دينى بردارد. از اينرو، با فروتنى، از همه اين بزرگواران، انتظار همدلى و همراهى داريم و با خضوع از ايشان مىخواهيم از ارائه طريق و راهنمايى و انتقاد و اظهارنظر دريغ نورزند و از اين رهگذر، موجبات خشنودى صاحب حوزه، حضرت بقيّة اللّه الأعظم (عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف) را فراهم آورند.
بناى مركز بر اين است كه همواره در بهسازى و اصلاح و رفع نقايص متون درسى بكوشد و به مجرّد اينكه اصلاح، تكميل، و يا تعويض متنى را لازم ديد، به آن اقدام ورزد.
كتاب حاضر كه نخستين متن آموزشى در حوزه، در زمينه حكومت اسلامى و انديشه سياسى اسلام است، به خامه اسناد حجة الاسلام جناب آقاى شيخ احمد واعظى از فاضلان برجسته حوزه به منظور تدريس در دوره سطح يك حوزه، تأليف شده است كه اين مركز پس از بررسى و ويرايش علمى و زبانى، آن را منتشر مىكند.
از مؤلّف بزرگوار كه دعوت ما را براى تأليف اين اثر پذيرفتند و علاوه بر آن، در دوره تصدّى معاونت پژوهش منشأ خدمات بسيار شدند، و همچنين از حجج اسلام آقايان مصطفى جعفرپيشه، سيد على حسينى، محمد سروش محلاتى و سيد جواد ورعى كه پيش از چاپ، اين اثر را بررسى و نكاتى را يادآورى كردند، و نيز از جناب آقاى محسن صادقى كه آن را ويراستند، سپاسگزاريم.
از همه صاحبنظران و مدرّسان تقاضا مىشود كه انظار خود را در خصوص اثر حاضر به نشانى «قم» ص پ 916/ 37185، مركز تأليف متون درسى حوزه (متون)،» با ما در ميان گذارند.
مركز تأليف متون درسى حوزه (متون)
پی نوشت ها
__________________________________________________
(1)- ابتدا «دفتر تأليف و نشر متون درسى حوزه» و سپس «متون» ناميده شده كه برگرفته از «مركز تأليف متون درسى حوزه» است.
