بخش دوم : ولايت فقيه انتصاب الهى يا انتخاب مردمى

بخش دوم؛ ولايت فقيه انتصاب الهى يا انتخاب مردمى

از جمله مسايل اساسى و مهم در انديشه سياسى اسلام كه در خصوصا به دنبال پيروزى انقلاب اسلامى در فضاى علمى و فرهنگى كشور طرح شده است مقوله ى ولايت فقيه و مباحث پيرامونى آن مى باشد.

 

صرف نظر از رويكرد سياسی به اين مساله كه در چهارچوبهای غير علمی و بر كنار از نگرشهای عمل گرايانه سياسی ، به بازار انديشه عرضه شده و هر يك به نوعی در تبيين اين مساله اساسی تلاش كرده اند.

بررسی نقش مردم در انتخابات ولی فقيه و يا عدم آن ، از جمله زير مجموعه های مهم مساله ولايت فقيه است كه حجم عمده ای از نظرياتی را كه در بالا به آن اشاره شد، به خود اختصاص داده است .

اهميت اين مقوله در ارتباط با موضوع توسعه و ساختار حكومت روشن می شود. پذيرش و يا عدم پذيرش نقش مردم در انتخاب ولی فقيه می تواند تعيين كننده مسائل مهمی مانند : رابطه حكومت اسلامی و مردم ، وظايف و حقوق متقابل مردم و حكومت اسلامی و نگرش حاكمان به مردم و در نتيجه شكل و نوع رفتار آنها با مردم باشد.

در اين ميان نظريات حضرت امام خمينی در خصوص رابطه ولی فقيه و مردم به عنوان مهمترين و جامع ترين آرای ارائه شده (در مقايسه با نظريات ارائه شده از سوی ساير انديشمندان اسلامی ) از برجستگی خاصی برخوردار بوده است . چه آنكه ايشان به عنوان احياگر نظريه ولايت فقيه در زمان معاصر و معمار و طراح اصلی جمهوری اسلامی يشترين را در ظهور مجدد و گسترش اين نظريه به خود اختصاص داده اند.

نظريات امام خمينی در خصوص چگونگی رسيدن ولی فقيه ظاهرا متناقض به نظر می رسد و همين امر موجب شده است تا برداشتهای مختلفی در خصوص ديدگاه ايشان در خصوص موضوع فوق الذكر ادايه شود.

برخی با استناد به آثار فقهی ايشان مانند كتاب البيع چنين بيان می كنند كه حضرت امام ولی فقيه را مصوب از جانب خداوند دانسته و برای مردم در اين خصوص نقشی قائل نشده اند و برخی ديگر تمركز بر ر.ی نظريات مردم محور ايشان ، ولی فقيه را منصوب از جانب مردم می پندارند.

در اين مقاله ، تلاش خواهد شد ضمن طرح هر دو بعد از ديدگاههای حضرت امام در خصوص شيوه گزينش ولی فقيه و نقش مردم در آن ، با استفاده از يك روش ماخوذ از اصول فقه ، دو دسته نظريات فوق الذكر را با هم جمع كرده و بر آيند منطقی آن ارائه شود.

بديهی است كه اين مقاله ادعا ندارد كه ديدگاه واقعی حضرت امام در خصوص اين موضوع را به دست آورده است ؛ بلكه هدف اين مقاله آن است تا با بهره گيری از يك روش ‍ فقهی ، ديدگاهی نوين نسبت به آرای حضرت امام درباره اين موضوع ارائه كند.

بخش نخست مقاله به آن دسته از آرای حضرت امام می پردازد كه طی آن ، ولی فقيه ، منصوب از جانب خداوند معرفی شده است . در بخش دوم به نظريات مردم محور حضرت امام در خصوص گزينش ولی فقيه را پرداخته می شود. و بخش يوم مقاله به نظريه جمع ميان دو دسته ديدگاه فوق الذكر اختصاص خواهد يافت . فرضيه ای كه اين مقاله درصدد اثبات آن برآمده است به شرح زير بيان می شود :

در ديدگاه حضرت امام خمينی شخصی كه دارای مجموعه ای از شرايط باشد به صورت نصب عام از جانب شارع به عنوان ولايت فقيه منصوب می شود. از جمله اين شرايط انتخاب از سوی مردم می باشد. به اين معنی كه نصب عام شارع به شخصی تعلق می گيرد كه علاوه بر فقاهت ، عدالت ، مديريت و شجاعت دارای ويژگی منتخب مردم (يا نمايندگان مردم ) نيز باشد.

 

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

پیام هفته

تحمیل نظر خویش بر آگاهان
قرآن : ... ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُوا عِباداً لي‏ مِنْ دُونِ اللَّهِ ... (سوره نحل، آیه 52)ترجمه: هیچ کس (حتی پیامبر) حق ندارد به مردم بگوید به جای خدا مرا عبادت کنید.حدیث: روی الحلبی قلتُ لاَبی عبدالله علیه السلام ما أدنى ما یکون به العبد کافراً ؟ قال: « أن یبتدع به شیئاً فیتولى علیه ویتبرأ ممّن خالفه (معانی الاخبار ، ص 393)ترجمه: ... حلبی روایت می کند که از امام صادق (ع) پرسیدم : کمترین سبب کافر شدن انسان چیست؟ فرمودند : این‌که بدعتی بگذارد و از آن بدعت جانبداری کند و از هر کس با او مخالفت کند روی برگرداند و آنان را متهم و منزوی سازد.

ادامه مطلب

موسسه صراط مبین

نشانی : ایران - قم
صندوق پستی: 1516-37195
تلفن: 5-32906404 25 98+
پست الکترونیکی: این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید