بخش اول؛ مبانى سياست و حكومت مطلوب از منظر وصيت نامه سياسى - الهى امام خمينى

بخش اول؛ مبانى سياست و حكومت مطلوب از منظر وصيت نامه سياسى - الهى امام خمينى

تحليل محتواى وصيت نامه سياسى - الهى حضرت امام در رابطه با مبانى سياست وحكومت مطلوب
يكى از روشهاى تحقق و استنباط در علوم انسانى، با تاكيد بر علوم اجتماعى كه به نوعى تكيه بر علم آمار دارد، تحليل محتواست.

 در اين روش پس از كمی كردن مفاهيم موجود در متون ، تلاش می شود تا با مقايسه كميتها، روابط معنی دار ميان كميتها كشف و در نهايت استنباطات مفهومی انجام شود.

البته بايد توجه داشت كه به علت عدم تطبيق كامل ميان مفاهيم در حوزه علوم انسانی و كميت پذيری ، امكان تبديل كامل مفاهيم به كميت در اين حوزه از علوم وجود ندارد.

از اين رو اين شيوه توانايی آن را ندارد كه به عنوان اثبات كننده فرضيات وارد عرصه تحقيقات علوم انسانی شود.

اما اين امر مانع از آن نمی شود كه از اين روش به عنوان مويد و قرينه در اثبات فرضيات و ادعاهايی كه در تحقيقات علوم اجتماعی مطرح می شود، بهره گيری نشود. هر چند از اين روش بيشتر در حيطه متون مطبوعاتی استفاده می شود اما به كار گيری آن در تحقيقی همانند نوشته حاضر بيشتر به آن دليل صورت گرفته تا به نوعی نمايانگر تاءكيدات حضرت امام در متن وصيت نامه ايشان باشد.

به اين معنی كه با آمارگيری تعدادی از مفاهيم به كار گرفته شده در وصيت نامه و مقايسه ميان آنها، كانون توجهات ايشان را روی مفهوم يا مفاهيمی خاص به دست آوريم چرا كه كثرت به كار گيری و تاكيد بر يك مفهوم يا موضوع می تواند نمايانگر حساسيت يا اهميت آن مفهوم يا موضوع در نظر مؤ لف متن باشد.

بر همين اساس، در اين نوشته، ده مفهوم محوری مرتبط با مبانی سياست و حكومت ، از وصيت نامه حضرت امام گزينش شده و فراوانی هر يك در متن وصيت نامه استخراج شده است.

از آنجا كه ويژگی متون حضرت امام، به كار گيری مترادفات و بهره گيری از صنايع و ظرايف ادبی با توجه به محتوا و موضوع متن است، لذا در مواردی مفاهيم نزديك به هم و مترادف در ذيل يك عنوان كلی سازماندهی شده و مورد شمارش قرار گرفته اند كه در ادامه به تفضيل به اين موارد و زير مجموعه های آن اشاره خواهد شد.

لازم به ذكر است كه با توجه به موضوع اصلی تحقيق كه مبانی سياست و حكومت در وصيت نامه حضرت امام می باشد، صرفا مفاهيمی مورد توجه است كه دارای دو ويژگی اساسی باشد : نخست ارتباط داشتن با سياست و حكومت و ديگری مطلوبيت آن مفهوم از منظر حضرت امام

1- استقلال  

اين مفهوم و زير مجموعه های آن بيشترين ميزان تكرار و تاكيد را در وصيت نامه امام ، از ميان ده مفهوم گزينش شده ، به خود اختصاص داده است سی و نه مورد. از جمله مفاهيم و تعابيری كه در ذيل عنوان كلی استقلال گرد آمده اند می توان به اينها اشاره كرد : خودكفايی ، نفی وابستگی ، نفی سلطه غرب و شرق ، نفی شرق زدگی و غربزدگی .

2- آزادی  

از مجموع شانزده موردی كه به آزادی اشاره شده است چهار مورد در معنای آزادی منفی آزادی به شكل ، آزادی مخرب ، آزادی در منكرات ، آزادی از ديدگاه دشمن و دوازده مورد در مثبت آن به كار رفته است.

قابل توجه آن كه در بيشتر از شش مورد از دوازده مورد معنای آزادی مثبت مفهوم آزادی در كنار مفهوم استقلال و توام با آن استفاده شده است .

3- حكومت اسلامی  

حكومت اسلامی و ساير تعابير مترادف ، نظير حكومت الهی ، امانت الهی و حكومت الله ؛ مجموعا يازده بار در وصيت نامه امام مورد تاكيد قرار گرفته است .

4- عدالت اجتماعی  

اين مفهوم بدون مترادف و مشابه شش مورد در وصيت نامه استفاده شده است .

5- وحدت ميان مسلمين  

وحدت بين مسلمين و اتحاد ميان ملتهای اسلامی و مسلمان نيز شش بار در متن وصيت نامه به كار رفته است .

6- يگانگی دين و سياست  

تاكيد بر تعامل و يگانگی دين و سياست و جدايی ناپذيری اين دو مقوله ، در شش جای وصيت نامه حضرت امام ديده می شود.

7- حكومت عدل  

در چهار مورد، حضرت امام صفت عدل يا عدل الهی را برای توصيف حكومت مورد نظر خود در وصيت نامه به كار گرفته اند. بديهی است كه اين مفهوم ، تفاوت قابل توجهی با مفهوم عدالت اجتماعی داشته و قابل خلط با آن نيست .

8- ايجاد وحدت ميان بشريت  

حضرت امام در وصيت نامه خويش علاوه بر مفهوم وحدت ميان مسلمانان ، در سه مورد از ايجاد وحدت ميان بشريت و همه انسانها ياد كرده اند.

9- اجرای عادلانه قوانين  

اين مفهوم به دو صورت در متن وصيت نامه ديده می شود : نخست اجرای عادلانه قوانين با تاكيد بر عادلانه بودن و ديگر اجرای قوانين ، در مجموع دو بار از اين مفهوم در وصيت نامه ياد شده است .

10- نجات بشريت  

نجات بشريت از قيودی كه او را به نابودی می كشاند و نجات بشريت ، تعبيری است كه مجموعا دو بار در وصيت نامه حضرت امام بكار رفته است .

نمودار شماره 1 به تصوير يافته های تحليل محتوا و موارد فوق الذكر اختصاص يافته است كه شامل مقايسه ميان فراوانی مفاهيم ده گانه مرتبط با مبانی سياست و حكومت مطلوب در وصيت نامه امام می باشد.

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

پیام هفته

قانون شکنی
آیه شریفه : إِنَّمَا ﭐلسَّبِيلُ عَلَى ﭐلَّذِينَ يَظْلِمُونَ ﭐلنَّاسَ وَيَبْغُونَ فِي ﭐلْأَرْضِ بِغَيْرِ ﭐلْحَقِّ أُوْلَـٰئِکَ لَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ  (سوره مبارکه شوری ، آیه 42)ترجمه : گناه بر کساني است که به مردم ظلم مي‏کنند ، و بدون داشتن بهانه‏اي و حقي مي‏خواهند در زمين فساد و ظلم کنند ، آنان عذابي دردناک دارند. روایت : قال علی( ع ): من تعدی الحق ، ضاق مذهبه.  (بحار الانوار ، ج 77 ، ص 211 )ترجمه : امام علی(ع) مي‌فرمايد: هر کس از حق (قانون) تجاوز کند ، در تنگنا گرفتار می آید.

ادامه مطلب

موسسه صراط مبین

نشانی : ایران - قم
صندوق پستی: 1516-37195
تلفن: 5-32906404 25 98+
پست الکترونیکی: این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید