موسسه صراط مبین

معیشت حوزویان از لحاظ مختلف بسیار ضعیف و تاسف بار است چون طلابی که مشغول تحصیل هستند به آنها شهریه پرداخت می شود و هزینه های زندگی خود را از طریق همین شهریه تامین می کنند و این در حالی است که میانگین چهار رتبه شهریه ای که فعلا پرداخت می شود در صورتی که یک طلبه از همه مراجع شهریه بگیرد تنها 480 هزار تومان است. حال اگر طلبه ای در قم یا یکی دیگر از کلان شهرهای کشور زندگی کند و مستاجر هم باشد وضعیتش بدتر خواهد بود.
البته در سال های اخیر از سوی مرکز خدمات حوزه های علمیه کمک هایی در زمینه درمان، بیمه تامین اجتماعی، بیمه تکمیلی، وام و بن طرح معیشت به طلاب اختصاص یافته است ولی مجموع همه اینها زیر حداقل حقوقی است که سایر اقشار جامعه دریافت می کنند.
مرکز امور طلاب و دانش آموختگان حوزه های علمیه طرحی را برای هدفمند کردن شهریه مراجع معظم تقلید تهیه کرد. این طرح پس از تایید در حوزه به دفتر مقام معظم رهبری و مراجع تقلید ارسال که مورد عنایت آن بزرگواران واقع شد. بر اساس این طرح، در مرحله نخست شهریه برای همه طلاب زیاد می شود. در گام بعدی به گروه های خاصی که بیشتر در راستای رسالت طلبگی و حوزه علمیه زحمت می کشند و مشغول اموری چون تحصیل، تدریس، تحقیق و دیگر وظایف طلبگی هستند کمک های خوبی خواهد شد.
طرح هدفمندی شهریه در حقیقت نوعی کمک برای کسانی است که در راستای رسالت حوزه بیشتر کار می کنند مثل محققین، محصلان برتر و مدرسان و ... که البته نتیجه آن راهبری طلاب به سوی اهداف مورد نظر حوزه است.
واقعیت این است که شهریه فقط از طریق وجوهات تامین می شود و مراجع و رهبری هم تاکیدشان بر این است که فقط از طریق وجوهات تامین شود، برای همین از بودجه های دولتی و حکومتی در پرداخت شهریه به هیچ عنوان استفاده نمی شود. حتی اوقاف هم تاکنون برای معیشت طلاب هیچ کمکی نکرده است. با وجود این رویه نمی توان در مورد میزان و مقدار شهریه برنامه ریزی منسجمی کرد و همه شاخص ها را به طور غیرقابل تغییری مشخص کرد چون گاهی وجوهات بیشتری به مراجع می رسد و ایشان شهریه را بیشتر می کنند و گاهی هم ممکن است شهریه را کاهش دهند.
طرح کار ویژه روحانیت که به آن اشاره شد در همین رابطه است. ما در این طرح مشاغل یا وظایفی که روحانیت می تواند متکفل آن شود را به چند دسته تقسیم کرده ایم. در بخش نخست مشاغل یا وظایفی است که روحانیان می توانند در حوزه به آن بپردازند. اموری مانند تدریس و تحقیق از این قسم است. بخش دوم مربوط به مسئولیت های موجود در نظام اسلامی است که این وظایف بیشتر حاکمیتی است مانند مسئولیت نمایندگی ولی فقیه و منصوبین از سوی ولی فقیه، حضور در عرصه های مختلف قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضاییه. بخش سوم وظایف طلاب در عرصه جامعه و مواردی چون تبلیغ، امامت جماعت و ... را مورد بررسی قرار داده است.
می توان بر اساس کارویژه مورد نیاز، از رشته های متناسب با آن و حتی سن و سلامت جسمی و روحی که متناسب با آن کارویژه هست ورودی های حوزه را تنظیم کرد. بنابراین می توان گفت این حیطه از طرح های اساسی حوزه است.
ما معتقدیم از جهت معیشت، حوزویان باید وابسته به مردم باشند. تاریخ روحانیت نشان می دهد که آنها همواره از میان مردم بوده اند و مردم آنها را در قالب های مختلف مانند وجوهات و ... تامین می کردند. در امر تبلیغ هر چند طلاب نباید نگاه مالی به آن داشته باشند و به تبلیغ به عنوان یک وظیفه مشغول شوند لکن تاریخ نشان می دهد که شیعیان خودشان با علم به اینکه یک طلبه درآمدی ندارد طلاب را تامین می کردند. از سوی دیگر این یک آسیب است که بخواهیم با بودجه های دولتی طلاب مبلغ را تامین کنیم. به هر حال همانطور که مردم در طول تاریخ به این مساله واقف بودند و به وظیفه خودشان عمل می کردند اکنون هم باید بر خود وظیفه بدانند که روحانی را تامین کنند.