تحولات جنسی ایران با تاکید بر نقش اقتصاد و فناوری های نوین

  • پنج شنبه, 15 تیر 1396 09:40
  • بازدید 2760 بار

مصاحبه با دکتر محمد مهدی فتوره چی مدیرگروه رسانه و فرهنگ موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران

1- آقای دکتر شما وضعیت جنسی جامعه ما را امروزه چگونه ارزیابی می کنید؟
نتایج تحقیقات انجام شده در سال های اخیر(پژوهش امان الله قرائی) و شواهد و قرائن متعدد دیگر گویای این واقعیت است که رفتارهای جنسی نسل نوجوان و جوان در یک دهه اخیر از شیوه های رایج و سنتی به مرحله رفتارهای آزاد و بی ضابطه و هنجار شکن جنسی گرایش پیدا کرده است.

بر طبق نتایج یکی از این تحقیقات، اکثر دختران و پسران در شهرهای مختلف کشور و بویژه در کلان شهرها قبل از عقد و ازدواج رابطه دوستی و حتی روابط نامشروع داشته اند و نرخ دوستی های منجر به برقراری روابط جنسی متاسفانه به طور قابل توجهی در یک دهه گذشته افزایش داشته است. نتایج یکی از پژوهش های انجام گرفته در شهر تهران( دکتر قرائی) نشان می دهد که از میان 150 نفرنمونه آماری تقریبا همه آنان پیش از ازدواج، رابطه دوستی را تجربه کرده و حتی روابط جنسی داشته اند. بر اساس تحقیق دکتر گلزاری نیز که در سال 86 انجام شده است حدود 40درصد دانش آموزن از سن 14 سالگی مبادرت به برقراری رابطه با جنس مخالف کردند و در واقع، این یافته ها نشان می دهد که شروع روابط جنسی به مقطع راهنمایی هم رسیده است. همچنین آماری هم نشان می دهد که در سال گذشته حدود سه چهارم جوانان، پیش از ازدواج دارای رابطه جنسی با جنس مخالف بوده اند، (در حالیکه در سال 85، حدود یک دهه پیش بر اساس تحقیقی،  تنها 28درصد از پسران روابط جنسی را تجربه کرده بودند)؛ همچنین شاخص های دیگری چون جست و جوی واژگان جنسی در اینترنت( ده واژه اول پر جست و جو) از سوی کاربران ایرانی، کاهش سن روسپیگری به14 در سال های اخیر(در مقایسه با سنین بالای 27 سال قبل از انقلاب)؛ آمارهای نگران کننده و سیر صعودی 35 درصدی کشف باندهای فساد و فحشاء در سال 88 و آمارهای نگران کننده دیگری که نشان می دهد حدود 12 تا 14 درصد پسران به طور همزمان بیش از یک پارتنر یا دوست دارند و یا افزایش حدود 11 درصدی روسپیانی که ادعا کردند با اطلاع همسر معتاد و یا ناتوان خود مبادرت به کارجنسی می کنند و نیز آمارهای غیر رسمی مبنی بر وجود بیش از ده هزارنفر کارگر جنسی در تهران، و همین میزان افراد هم جنس باز در این شهر و بالاخره شکل گیری پدیده پسران روسپی در کلان شهرها در سال های گذار جامعه به توسعه یافتگی، همگی ترسیم کننده سیمای نظام بهره برداری جنسی در ایران در حال تحول و شکوفایی و موجب افزایش نگرانی جامعه شناسان و مسئولان متعهد فرهنگی کشور است.  

2- به نظر شما آیا در ایران انقلاب جنسی اتفاق افتاده است یا خیر؟
چنانچه انقلاب را به مفهوم زیر و رو شدن و یک تحول دفعتی، گسترده و عمیق تعریف کنیم نمی توان چنین تعبیری را آنگونه که برخی جامعه شناسان مدعی شده اند قابل قبول دانست. ولیکن اگر انقلاب جنسی را تحول در مناسبات جنسی با شاخص هایی چون کاهش سن رابطه جنسی،( کاهش سن روسپیگری)، تنوع شرکای جنسی و تعدد اشکال جدید روابط جنسی از جمله ازدواج سفید، گسترش روابط هم باشی، روابط ضربدری، پیدایش پدیده پسران روسپی و.... بر شماریم شواهد و قرائن و نتایج بررسی های میدانی و تحقیقات انجام گرفته در یک دهه گذشته گویای این واقعیت است که جامعه ایران، در آستانه تجربه نوعی نابسامانی و نابهنجاری فزاینده در روابط جنسی است که بی تردید بنده به استناد این بررسی ها، این پدیده را ناشی از گذر به مرحله توسعه یافتگی قلمداد کرده و از تبعات گذر زود هنگام و سراسیمه وار به این مرحله در پرتو جهانی شدن فرهنگ وگسترش بهره گیری از فناوری های نوین ارتباطی بویژه ماهواره و اینترنت در بستر اقتصادی بیمار و سیاست های فرهنگی و تبلیغی ناکارآمد ارزیابی می کنم.
3- پس اگر انقلاب جنسی اتفاق نیفتاده است، وضعیت جنسی در ایران در چه مرحله ای است؟
همانطور که اشاره شد با عنایت به نفوذ فرهنگ بیگانگان از طریق ماهواره و اینترنت و در بستر اقتصاد متزلزل، در سایه نظام ارزشی بی ثبات و غیر پاسخگو به نیازهای اساسی جوانان و پیدایش شواهد و شاخص های دیگری چون میل به زندگی مجردی و تک زیستی، گرایش مثال زدنی جوانان و میانسالان به انجام جراحی های زیبایی، هویت نمایی جنسی و میل افراطی جوانان به رعایت رژیم های لاغری و حفظ اندام متناسب برای جلب نظر جنس مخالف، گسترش سفر به خارج برای بهره بری از لذات جنسی(با افزایش 50 درصدی در سال های اخیر(1388)، افزایش حدود 50 درصدی روابط جنسی در محل کار در سال 88 و بالاخره گسترش روسپیگری، به نظر بنده، به موازات فروپاشی روزافزون کانون های خانواده و افزایش طلاق های عاطفی و ....جامعه در سال های آتی در آستانه تجربه بحرانی در نظام بهره برداری جنسی و پاسخگویی هنجارشکنانه و غیر متعارف به نیازهای اولیه و افراطی جنسی خواهد بود.
4- از دیدگاه شما چه عوامل و پیشران هایی بر وضعیت جنسی در ایران موثرند و این عوامل چه روندی را داشته و خواهند داشت؟
به نظر بنده مهم ترین عوامل و پیشران های بحران جنسی در کشور را می توان  به ترتیب ناشی از اقتصاد بیمار و ناکارآمد، بر هم خوردن نظام ارتباطات رسانه ای در اثر بهره گیری شتابزده، سریع و افسار گسیخته از فناورهای نوین، ولنگاری فرهنگی در نتیجه تساهل و تسامح در حفظ نظام های ارزشی و معنوی جامعه و به موازات پروژه جهانی سازی فرهنگی ارزیابی کرد. بدیهی است که این روند به موازات حرکت در جهت توسعه یافتگی و بهره گیری هر چه بیشتر از لذات مادی  با ناکارآمدی نظام در تامین نیازهای اساسی هم وطنان، فروپاشی خانواده و نضج گرفتن مفاسد اقتصادی و اخلاقی در جامعه از صدر جامعه(مدعیان دینداری و مسئولان عالی و گروه های مرجع  اجتماعی بویژه هنرمندان و ورزشکاران) تا ذیل، و نیز گسترش فقر و بیکاری  در جوامع محروم از یک سو و افزایش رفاه و امنیت طبقات مرفع( افزایش شکاف طبقاتی) یا مصرف گرایی از سوی دیگر در سال های آتی، شاهد روند صعودی این معضل فراگیر خواهیم بود (بر طبق نظر اریک فروم، جامعه و افراد مصرف گرا در نهایت در الگوی مصرفی شان در مسائل جنسی نیز به تنوع و بهره گیری بی قیدو شرط از یکدیگر روی می آورد).
5- آیا شما وضعیت تغییر جنسی در ایران را پروژه می دانید؟ اگر بله، کارگردانان این پروژه چه کسانی هستند؟ آیا وضعیت تغییر جنسی در ایران را پروسه ای طبیعی می دانید؟ چه عواملی پیشران این پروسه هستند؟
با توجه به اظهارنظرهای بیان شده در سال های اخیر از سوی مقامات آمریکایی و اسرائیلی می توان تحولات جنسی در ایران را به طور همزمان هم ناشی از سیاستگذاری فرهنگی هدفمند در راستای جهانی سازی فرهنگ آمریکایی و غربی( ترویج فرهنگ ولنگاری) یا در واقع، پروژه ای برنامه ریزی شده ارزیابی کرد که رهبر نظام یک دهه قبل، آن را « ناتوی فرهنگی» یا «شبیخون فرهنگی» قلمداد کردند و هم می توان آن را پروسه ای طبیعی و فراگیر در جهان بویژه درکشورهای جنوب، در حال توسعه اسلامی و کمتر برخوردار ارزیابی کرد؛ بویژه آن که در هر صورت، در پرتو پدیده جهانی شدن و گسترش ارتباطات بین الملل و از میان رفتن مرزهای مکانی و زمانی به مدد رسانه های نوین ارتباطی، صرف نظر از برقراری نظام اسلامی در کشور و یا ماندگاری نظام شاهنشاهی، بی تردید در صورت عدم وقوع انقلاب اسلامی، نظام فرهنگی و ارزشی کشور در آن زمان هم  متاثر از چنین تحولاتی می گردید؛ با این تفاوت که رویکرد نسبی مردم به ارزش های نابهنجار و منحط غربی حتما رویکردی آگاهانه تر و با شتاب کمتری می بود! و در واقع؛ دست کم، احتمالا کمتر شاهد گسترش مظاهرفقر، فساد و فحشاء، و فرو پاشی خانواده ناشی از اقتصاد بیمار، ناکارآمدی سیاست های آموزشی و فرهنگی و در نتیجه، توسعه بیکاری و مهاجرت به شهرها می بودیم. به عبارتی چنانچه در کشور انقلابی شکل نمی گرفت، شاید وضعیتی مشابه کشور ترکیه را تجربه می کردیم و البته بسیاری از مناسبات و رفتارهایی که امروزه نابهنجار و غیر متعاریف ارزیابی می کنیم در آن جامعه خیالی از سوی توده مردم پذیرفتنی می بود .  
6- تصویر و روند یک دهه آینده وضعیت جنسی در ایران را به چه صورتی ارزیابی می کنید؟
بدیهی است در پرتو پدیده چهانی شدن فرهنگ و از میان رفتن بعد زمان و مکان و بهره گیری روزافزون کاربران ایرانی از فناوری های نوین ارتباطی بویژه ماهواره و اینترنت، و نیز گسترش تعاملات بین المللی و بین فرهنگی، نه تنها کشور ما بلکه تمامی کشورهای در حال توسعه اسلامی و غیرآن با پدیده های نوینی در تغییر مناسبات سنتی و فرهنگ بهره گیری جنسی روبرو خواهند شد و این روند با تغییر نظام های ارزشی متعارف جامعه و تحول در نظام ارتباطات رسانه ای  در سال های آتی در صورت عدم اتخاذ سیاست های مداخله گرانه و پیشگیرانه ای همچون اقدام عاجل برای ترمیم بنیان های اقتصادی از جمله توسعه فرصت های کارآفرینی و اشتغال برای آحاد مردم، رفع بیکاری جوانان، و فرهنگ سازی برای افزایش بعد خانوار و کاهش سن ازدواج سیر شتابنده‌تری خواهد گرفت.
7- از منظر جنابعالی چه عوامل شگفتی سازی ممکن است اتفاق بیفتد که وضعیت جنسی ایران را تغییرات اساسی دهد؟
تغییر مناسبات اجتماعی ناشی از تغییر سبک زندگی و گسترش بهره گیری از رسانه های نوین ارتباطی، افزایش اهمیت دوره جوانی و اصالت لذت جویی افسار گسیخته، پیدایش عشق های سیال پست مدرن، مسئولیت گریزی جوانان، کاهش نرخ ازدواج و بُعد خانوار، افزایش طلاق (بویژه طلاق عاطفی)، توسعه ارتباطات بین الملل و تعاملات بین فرهنکی، شیوع مد و سرمایه اجتماعی شدن بدن، توسعه صنعت توریسم، گسترش رفاه و رفاه  زدگی از یک سو وبیکاری، فقر و فلاکت طبقاتی از اجتماع کمتر برخوردار، بی تردید در شتاب بخشی به تغییر وضعیت جنسی تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم خواهد داشت.
8- به نظر شما روند تغییرات جنسی ایران با چه منطقه و کشورهایی از نظر تاریخی و هویتی و نوع تغییرات مطابقت بیشتری دارد؟ پیش بینی آینده این تغییرات را چگونه تخمین می زنید؟
مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که در کشور ما نشانه هایی از تحول در مناسبات جنسی از سال 1980 بروز و ظهور داشته در حالیکه در غرب و بویژ در کشورهای غربی از جمله آمریکا و فرانسه و آلمان چنین تحولاتی 20 سال پیش از این تاریخ آغاز شده بوده است. در واقع از دو دهه پیش با گسترش آزادی های مدنی و توسعه سیاسی و فرهنگی در جامعه اشکالی از تغییرات در روابط و مناسبات جنسی که پیش از آن پنهانی در قالب پارتی های خانگی و میهمانی های باغی رواج داشت فرصت ظهور و بروز پیدا کرد و بتدریج از خلوتگاه های کوهستانی و پارکی و شهرکی به سطح جامعه گسترش یافت که امروزه می توان در گزارشات متعدد خبری و یا آشکارا مظاهر این تغییرات و کشش های جنسی نامتعارف را حتی در تجمع های خانگی هم جنس گرایان و ...در اماکن عمومی تری همچون استخرهای مختلط در برج های خاص، برخی پارک ها، مگامال ها(تجمع موردی هم جنس گرایان در مگامال کوروش و پارک آب و آتش و..)، تورهای گردشگری طبیعی و کافی نت های سطح شهر شاهد بود.
بررسی ها و شواهد نشان می دهد که کشور ما امروزه در حال تجربه شرایطی است که کشور ترکیه تا حدی دو دهه پیش به شکل دیگری تجربه کرده و کشورهای استقلال یافته شمال کشور نیز بویژه تاجیکستان، گرجستان و آذربایجان نیز بیش از یک دهه پیش به نحوی در حال تجربه چنین تغییراتی در نظام بهره برداری جنسی بوده است و البته با شدتی بسیار کمتر، نظام مند تر و متوازن تر. به نظر می رسد کشورهای مسلمان عراق و پاکستان نیز تا زمان برون رفت نسبی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی در سال های آتی شاهد تغییراتی در مناسبات و روابط جنسی باشند و با توجه به عدم محدودیت های سخت گیرانه قانونی و انتظامی و کاهش سازو کارهای کنترل اجتماعی در این کشورها، بی تردید روند تغییرات دراین کشورها از شتاب زیادی برخوردار نخواهد بود. در واقع به نظر می رسد که در جامعه احساسی و بشدت تنوع طلب و کمال خواه ایرانی، تغییر در گرایشات و مناسبات جنسی نیز در نزد برخی از طبقات برخوردار و مرفع و حتی جوانان قشر متوسط همچون میل به مد و مدگرایی تا حدی ناشی از روحیه تساهل و تسامح نسل جوان و تنوع طلبی و لذت جویی حداکثری آنان و نیز اثبات وجه‌ی تمایز جویی خود خواهانه و  بی قید و شرط آنهاست.   
9- شما چه راهکارها و اقداماتی را برای بهینه سازی وضعیت جنسی ایران در سطح نهادهای حاکمیتی پیشنهاد می کنید؟
یقینا پیش از هر اقدام مداخله گرانه ای شناخت وضعیت موجود جامعه از لحاظ رعایت هنجارهای جنسی و تغییرات رفتاری در گروه های مختلف سنی و شغلی از طریق انجام مطالعه ای جامع و فراتحلیل تحقیقات انجام شده در سال های گذشته به منظور فهم دقیق مساله و درک ابعاد و تبعات تحولات جنسی در کشور یک ضرورت تام تلقی می شود. با عنایت به نتایج مطالعات و تحلیل های مربوطه لازم است تا جمعی از متخصصان حوزه های جامعه شناسی، روانشناسی، مطالعات فرهنگی و کارشناسان امور تعلیم و تربیت با تشکیل کارگروه های تخصصی ضمن ارزیابی وضعیت موجود متناسب با ارزش های فرهنگی و بومی مبادرت به نگارش پیوست فرهنگی برای نظام روابط جنسی کرده و برای عملیاتی کردن مفاد آن از همه قوا و بویژه نهادهای مردمی و انجمن های مردم مدار دعوت به عمل آورند.
به نظر می رسد که برای بهنجار شدن مناسبات و اوضاع جنسی در پیوست پیشنهادی یاد شده، باید نهاد خانواده بیش از هر نهاد آموزشی و تربیتی دیگر نقش آفرینی کند و در رویکردی متفاوت، لازم است والدین دانش آموزان نیز ضمن اهتمام به افزایش دانش و مهارت های ارتباطی خود و رعایت متعهدانه اصول و هنجارهای ارزشی متعارف جامعه در خانواده، درصدد ارائه بموقع آموزش های لازم جنسی حتی پیش از سن بلوغ و به دور از تقیدات محتاطانه برآیند؛ در غیر این صورت، نوجوانان اطلاعات و آموزه های اساسی و گاها منحرف کننده را به طروق مختلف بویژه از طریق اینترنت، شبکه های اجتماعی و گروه های همال کسب خواهند کرد و البته در این میان، مربیان و اولیای نهادهای آموزشی بویژه از مقطع راهنمایی می باید با تشکیل اطاق های فکر و دعوت از صاحب نظران امر به تهیه بسته های آموزشی و برگزاری دوره های توجیهی و آموزشی مبادرت ورزند. علاوه بر این دو نهاد مهم و بسیار تاثیر گذار حتما جزوات آموزشی و رسانه های همگانی بویژ رسانه ملی می تواند از طریق سفارش ساخت و تولید برنامه های آموزشی و یا مکلف کردن نویسندگان و کارگردانان تلویزیونی به طرح غیر مستقیم مسائل جنسی، به مرور زمان برخی هنجارهای جنسی را در ذهن فراگیران نوجوان نهادینه و زمینه جامعه پذیری هنجارهای جنسی را در آنان تقویت کرد. و البته باید خاطرنشان کرد که تحقق بخش قابل توجهی از پیشنهادات یاد شده بی تردید در گروی ترمیم زیرساخت های اقتصادی، بهبود فضای تولید و کسب و کار، ایجاد اشتغال، تامین نیازهای مادی و معنوی محرومان و طبقات کمتر برخوردار و در نتیجه افزایش اعتماد عمومی و بازتولید نظام ارزش های فرهنگی و اسلامی میسر خواهد بود.

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

نظر دادن

پیام هفته

تحمیل نظر خویش بر آگاهان
قرآن : ... ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُوا عِباداً لي‏ مِنْ دُونِ اللَّهِ ... (سوره نحل، آیه 52)ترجمه: هیچ کس (حتی پیامبر) حق ندارد به مردم بگوید به جای خدا مرا عبادت کنید.حدیث: روی الحلبی قلتُ لاَبی عبدالله علیه السلام ما أدنى ما یکون به العبد کافراً ؟ قال: « أن یبتدع به شیئاً فیتولى علیه ویتبرأ ممّن خالفه (معانی الاخبار ، ص 393)ترجمه: ... حلبی روایت می کند که از امام صادق (ع) پرسیدم : کمترین سبب کافر شدن انسان چیست؟ فرمودند : این‌که بدعتی بگذارد و از آن بدعت جانبداری کند و از هر کس با او مخالفت کند روی برگرداند و آنان را متهم و منزوی سازد.

ادامه مطلب

موسسه صراط مبین

نشانی : ایران - قم
صندوق پستی: 1516-37195
تلفن: 5-32906404 25 98+
پست الکترونیکی: این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید