جایگزینی فرهنگ همدلی مردم و دولت به‌جای فرهنگ مطالبه‌گری

  • پنج شنبه, 08 تیر 1396 15:01
  • بازدید 2324 بار

سلسله گفتگوهای بحران کاهش جمعیت وفقدان تمایل به فرزندآوری در خانواده های ایرانی

بین سبک زندگی و تحولات جمعیتی ارتباطی دوسویه برقرار است. با کم‌رنگ شدن فرهنگ و ارزش‌های اسلامی و جایگزین شدن سبک زندگی غربی، طی سال‌های اخیر، شاهد کاهش غیرقابل باور جمعیت هستیم که این مسئله یک تهدید جدی برای امنیت کشور به شمار می‌آید. موضوع فرزندآوری و الگوهای مناسب مهار جمعیت از موضوعاتی است که هم زمینه‌های آن به حوزه‌های گوناگونی ریشه دوانده و هم پیامدهای آن در بخش‌های متنوعی اثرگذار است.

لذا غفلت از آن می‌تواند لطمه‌های کاری بر بدنه جامعه وارد کند؛ بنابراین جامعه نخبگانی کشور، باید به این موضوع مهم توجه شایسته‌ای داشته باشند و برای آینده نیروی انسانی کشور برنامه دقیق ارائه دهند. از همین رو موسسه فرهنگی مطالعاتی صراط مبین مصاحبه ای با خانم دکتر معصومه ظهیری مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری قم در خصوص بررسی آسیب شناسانه بحران کاهش جمعیت و فقدان تمایل به فرزندآوری در خانواده های ایرانی صورت داده تا از نظرات کارشناسی ایشان در این زمینه جویا، و به اطلاع خوانندگان محترم برساند.

قبل از ورود به سؤالات، مایلم مقدمه مختصری بیان کنم. بحث فرزندآوری را می‌توان از دو زاویه دید: نخست، آنچه در قوانین بالادستی تصویب می‌شود باید برگرفته از قرآن و سنّت و منطبق با متدولوژی اسلام ناب باشد؛
دوم، اقتضائات زمان و مکان که گاهی در تغییر شیوه  اجرایی، از حیث محدود کردن یا بسط دادن برخی قوانین، اثرگذار است؛ برای مثال در بحث زمان و مکان در پیشینه  تاریخی، مرحوم میرزای شیرازی (ره) مصرف تنباکو را تحریم کرد و اعلام کرد که مصرف تنباکو در حکم محاربه با امام زمان است. ازاین‌رو برای مقابله با اجانب در برهه‌ای از زمان، تنباکویی که در ظاهر حلال بود، حرام شد. درباره بحث جمعیت نیز آنچه در روایات و از سیاق قرآن برمی‌آید، نبود محدودیت در تولید نسل و موالید است.
حکومت پهلوی در سال های 1340 تا 1357، بیش از دو دهه در مسئله کنترل جمعیت تلاش کرد تا جایی که بر روی هر کالایی ازجمله بستنی، قوطی های شیر و ماست و... عبارت «فرزند کمتر، زندگی بهتر» دیده می شد. این سیاست استکبار جهانی برای کشورهای در حال توسعه، به خصوص کشورهای اسلامی و برخی کشورهای عقب‌افتاده بود که بحث کنترل جمعیت را رواج دادند و این سیاست را دولت مردان و حکومت ها اجرا می‌کردند.
پس از پیروزی انقلاب، شیوه اسلامی در ایران حاکم شد و سن ازدواج کاهش یافت و آمار ازدواج آسان و به هنگام، معقول و منطقی افزایش یافت. با کاهش سن ازدواج و افزایش آمار ازدواج و هم چنین کاهش آمار طلاق، زمینه رشد جمعیت فراهم شد؛ البته در دوره  جنگ تحمیلی رغبت به فرزندآوری افزایش بیشتری یافته بود. این روند سبب شد رشد جمعیت به حدی باشد که ظرف 10 سال جمعیت کشور 5/1 برابر شود و جمعیت 35 میلیونی به 50 میلیون نفر افزایش یابد؛ بنابراین در روند سیاست های جمهوری اسلامی، تشویق و ترغیب نسبت به این مسئله و شکل گیری فرهنگ عام وجود داشت.
در دوران دفاع مقدس بسیاری از زیرساخت های کشور آسیب دید و بسیاری از شهرها جنگ‌زده شدند و عقب  ماندگی اقتصادی به دلیل تأمین هزینه‌های جنگ، کشور را در دهه  70 با مشکلات بیکاری و کمبود مدارس و امکانات بهداشتی و درمانی مواجه کرد؛ ازاین‌رو با توجه به موقعیت زمانی و جغرافیایی خاص کشور و میزان اعتبارات، سیاستی مبنی بر کنترل جمعیت تصویب شد تا این مجال در اختیار دولت مردان قرار گیرد که زیرساخت های لازم را برای ارائه  خدمات مفیدتر و بهتر برای جامعه فراهم کنند. بیش از یک دهه به همین منوال سپری شد تا آنجا که پنجره  جمعیتی کشور به سکون رسید. از همین رو، مسئولان امور سلامت، بهداشت و آمار کشور با ارائه آمارهای جمعیتی، زنگ خطر سکون جمعیت و ایستایی فرزندآوری را به صدا درآوردند.


برای دیدن متن کامل این مطلب وارد شوید سپس در این قسمت کلیک نمایید

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

نظر دادن

پیام هفته

مصرف کردن بدون تولید
آیه شریفه : وَ لَنُذيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذابِ الْأَدْنى‏ دُونَ الْعَذابِ الْأَکْبَرِ ... (سوره مبارکه سجده ، آیه 21)ترجمه : و ما به جز عذاب بزرگتر (در قیامت) از عذاب این دنیا نیز به آنان می چشانیم ...روایت : قال أبي جعفر ( ع ): ... و لله عز و جل عباد ملاعين مناكير ، لا يعيشون و لا يعيش الناس في أكنافهم و هم في عباده بمنزله الجراد لا يقعون على شيء إلا أتوا عليه .  (اصول کافی ، ج 8 ، ص 248 )ترجمه : امام باقر(ع) مي‌فرمايد: ... و خداوند بدگانی نفرین شده و ناهنجار دارد که مردم از تلاش آنان بهره مند نمی شوند و ایشان در میان مردم مانند ملخ هستند که به هر جیز برسند آن را می خورند و نابود می کنند.

ادامه مطلب

موسسه صراط مبین

نشانی : ایران - قم
صندوق پستی: 1516-37195
تلفن: 5-32906404 25 98+
پست الکترونیکی: این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید