حجت الاسلام و المسلمین رجبی ابتدا در مورد محدود کردن بسترهای تعارض شیعه و سنی در ایران گفتند: ما یک اختلاف ممدوح داریم و یک اختلاف مذموم. اختلاف ممدوح آن است که در مسائل علمی دیدگاه‌ها تبیین شود بین نظرهای مختلف بحث شود و دلیل هر کسی بیان شود؛ این نوع اختلاف باعث رشد و کمال می‌شود. اما اختلاف مذموم و ناپسند که ائمه به آن اشاره می کنند و قرآن هم بر آن تأکید می فرماید که نباید این نوع اختلاف در بین امت اسلامی وجود داشته باشد اختلافی است که با سوءاستفاده از اختلافات ممدوح به اهداف سیاسی و اغراض قومی – قبیله‌ای خودمان برسیم؛ یعنی بیاییم اختلافات نظری ممدوح را پایه دشمنی قرار دهیم.
به نظر من افراطی‌گری ازاینجا شکل می‌گیرد که یک عده با انگیزه‌های مختلف غیرالهی، بیشتر قومی و قبیله‌ای، و برخی دیگر با انگیزه‌های مذهبی و سیاسی در جهت حذف همدیگر قدم بردارند. افراطی‌گری مذهبی این است که ما به جای نقد علمی و ارائه استدلال منطقی برای حذف طرف مقابل یا منتقدانمان اقدام کنیم. وقتی خوب نگاه کنیم می‌بینیم اهل‌بیت پیامبر اسلام می‌توانستند محور وحدت باشند. طبق تحقیق من در همه مذاهب، محبت به اهل‌بیت جزو ضروریات اسلام است و همه این را قبول دارند. افراد سودجو کاری کردند که بین مسلمین نسبت به اهل‌بیت بدبینی ایجاد شود و از این بدبینی در جهت حذف اهل‌بیت استفاده کردند و به همین سبب شهادت‌ها و تبعیدها پیش آمد. در حقیقت خلفای اموی و عباسی از اختلافات مذهبی خیلی سوء استفاده کردند و گاهی با استفاده از حربه قرآن و سنت توانستند به جایی برسند که امیرالمومنین (ع) در منابر سب شود؛ بنابراین افراط‌گرایی فعلی که در جامعه اسلامی می‌بینیم ریشه تاریخی دارد.
دکتر رجبی در خصوص نقش حاکمیت در این مسئله افزودند: دستگاه حاکمیت تا الان هیچ برنامه منسجم و فراگیری برای کل کشور و یا جهان اسلام نداشته است و سلیقه‌ای عمل کرده؛ از همین رو در فلان منطقه مسئولین با یک سلیقه عمل می‌کنند بعد مسئولین عوض می‌شوند و یک سلیقه دیگر حاکم می‌شود. ما نتوانسته‌ایم با آن روش‌های سلیقه‌ای به نتیجه مطلوبی برسیم؛ بنابراین دستگاه حاکمیت باید رویه‌های سلیقه‌ای گذشته را کنار بگذارد و یک برنامه منسجم و منظم تنظیم کند.
ایشان در خصوص معیارهای افراطی‌گری و راه‌های مقابله با آن را در قالب قانون پیشنهاد داده و افزودند: باید یک قانون تدوین شود که افراطی‌گری را معرفی کند، اینکه چه معیارهایی دارد؟ راه‌های مبارزه با آن چگونه خواهد بود؟
مدیر گروه دانشکده مذاهب اسلامی بیان کردند که باید محققین اهل‌سنت را که در بین خودشان بانفوذ بوده و حرفشان خریدار دارد را انتخاب ، و از این طرف هم یک گروه از علمای شیعه به نیابت از مراجع یا مدیریت حوزه مشخص شوند و این دو گروه بنشینند و مشترکات را بیان کنند؛ چون راه مبارزه با افراطی‌گری این است که پایه‌ها را محکم کنیم و یکی از پایه‌ها این است که مشترکات را بیان کنیم. استاد دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی در خصوص مبانی علمی و مساله فقه مقارن گفتند: ما باید مبانی فقهی، حدیثی، کلامی و اصولی را تدوین کنیم، یک مبانی که واقعاً پایه مذاهب شیعه و سنت را تشکیل می‌دهد؛ و آن را به شکل جزوه و کتاب درآوریم در جاهای مختلف تدریس کنیم. الان در خیلی جاها فقه مقارن، اصول مقارن و کلام مقارن داریم ولی اینها مقطعی است. باید مبانی فقهی به صورت تطبیقی دربیاید و مثلاً بیان شود اهل‌سنت، شافعی و مالکی در مباحثی مثل حدیث، مباحث اعتقادی، صحابه و مبانی مختلف چه نظری دارند؛ و این نظرات مکتوب شوند بر اساس آن معیار اسلام و کفر تدوین شود و در مدارس تدریس شود؛ این اقدامات زمینه‌های افراطی‌گری را از بین می‌برد. تا این کارها انجام نشود ذهنیت‌های غلط از یکدیگر شکل می یابد و به اختلاف منجر می شود. در این سال‌ها افرادی از کردستان جذب داعش شدند و ما را تکفیر می‌کنند چون ما را نمی‌شناسند از مبانی ما اطلاع ندارند و یک‌طرفه قضاوت می‌کنند و جبهه می‌گیرند.
استاد حوزه علمیه قم تمسک به روش قرآن و اهل‌بیت در مقابل مخالفان به جای تعصبات ناروا را مهم دانسته و بیان کردند: روش اهل بیت (ع) این است که «ایّاکم والخصومه فی الدین» امام صادق(ع) در این حدیث می فرمایند از خصومت در دین بپرهیزید، خب ما چه‌کار می‌کنیم، سعی می‌کنیم ایجاد خصومت کنیم، ایجاد خصومت خلاف روش اهل‌بیت است. ببینید اهل‌بیت چگونه برخورد کردند با این مردم مستضعف، آنها مستضعف فکری هستند؛ اگر ما در مقابله با آنها به مقدساتشان اهانت کنیم یا آنها به مقدسات شیعه اهانت کنند، همین مردمی که مستضعفند و علم ندارند، نه درباره شیعه و نه درباره اهل‌سنت، اسلحه دست می‌گیرند و در مقابل همدیگر می‌ایستند.
ما باید چهارچوب روش اهل‌بیت را تبیین کنیم. اهل‌بیت فرمودند: با اینها معاشرت داشته باشید؛ به تشییع جنازه‌شان بروید؛ با آنها نماز بخوانید و ... برویم و در مجالس ترحیم‌شان شرکت کنیم، در مراسم عروسی‌شان شرکت کنیم، اینها ایجاد محبت می‌کند و تأثیر دارد. ما خودمان این را تجربه کردیم، گاهی با بعضی از دوستان به منازل اهل‌سنت می‌رفتیم و آنها تعجب می‌کردند که روحانی شیعه آمده است؛ تعبیرشان این بود که از قجر این توقع را نداشتیم، واژه قجر مخفف قاجار است و بس که در آن دوران به اهل‌سنت ظلم شده و از آنها کشته شده است فارس را به قجر تعبیر می‌کنند و ما که می‌رفتیم بسیار تحت تأثیر قرار می‌گرفتند.
دکتر رجبی در خصوص اینکه کدام دستگاه می‌تواند در این زمینه نقش مهمتری داشته باشد گفتند: به نظر من باید ستادی برای این برنامه تشکیل شود، واین ستاد از همه نهادها استفاده کند، باید ستادی باشد که محققین آن اهل نظر باشند، اجتماع کنند، کتاب تدوین کنند، با آموزش و پرورش هماهنگ باشند و الزام باشد که این کتاب در مدارس و دانشگاه‌های آن مناطق تدریس شود. بیان عقاید مشکلی ندارد. هم علمای شیعه و هم علمای سنی عقایدشان را بیان کنند تا شناخت ایجاد شود.
حجت الاسلام و المسلمین دکتررجبی در مجموع راهکارهای ذیل را برای حل معضل تنش بین شیعه و سنی بیان کردند:
تفکیک بین اختلاف ممدوح و مذموم
برنامه منسجم حاکمیت برای کشور و جهان اسلام و کنار گذاشتن رویکردهای سلیقه ای
تدوین قانون مقابله با افراط‌گرایی ضمن تعیین دقیق معیارهای افراط‌گرایی
تبیین نقاط اشتراک و معرفی عقائد دو گروه
در پیش گرفتن روش انتقادی به جای تکفیر
تفکیک تولی و تبری از سب و لعن و بیان اشتباهات با زبان نرم
رها کردن خصومت و تمسک به شیوه اهل بیت (علیهم السلام)
استفاده از کتاب های تقریبی در آموزش و پرورش خصوصا در مناطقی مشترک بین شیعیان و اهل سنت
تشکیل ستاد مشترک برای استمرار برنامه های تقریبی
برخورد با تفرقه‌افکنان در دو سطح علمی و امنیتی
برای تهیه این محصول می توانید با دفتر پژوهش نامه به شماره 02532910663 تماس حاصل نمایید
