تفکیک جریانات سلفی افراطی و اعتدالی

  • سه شنبه, 24 اسفند 1395 14:37
  • بازدید 3044 بار

سلسله گفت و گوهای افراط،تکفیر و خشونت مذهبی

موسسه فرهنگی مطالعاتی صراط مبین مصاحبه ای درباره راهکارهای مقابله با افراطی گری مذهبی و تاثیر احتمالی آن بر تنش بین شیعه و سنی در ایران با حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید ملک مکان؛ عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب صورت داده و به دنبال راهکار ها بوده تا بعد از استماع نظرات ایشان در خصوص این موضوع، آن را در اختیار خوانندگان محترم قرار دهد.آنچه در ادامه می آید خلاصه ای نظرات ایشان درباره ی موضوع مذکور است

 حجت الاسلام ملک مکان ابتدا در مورد اینکه چطور می‌توانیم افراطی‌گری مذهبی را محدود و بسترهای تعارض بین شیعه و سنی را به ‌ویژه در ایران درمان کنیم گفتند: چند نکته مقدماتی را باید ذکر کنم. نکته اول این است که در عصر حاضر در میان مسلمانان به‌طور عام، و در جامعه‌ اسلامی ایران به‌طور خاص و ویژه، دو عامل بسیار مهم اندیشمندان مسلمان را آزار می‌دهد؛ یک: فرقه‌گرایی و دوم: قومیت‌گرایی. ناهمگونی به وجود آمده از این دو ابزاری در دست دشمنان اسلام قرار داده است  تا نهایت استفاده را ببرند؛ خصوصاً با اعمال افراطی ها که مسلمانان را از دایره اسلام خارج می دانند. و به اسم جهاد، شورش و جنگ به راه انداخته اند.
در همین جمهوری اسلامی ایران هم به‌طور شفاف می‌توانید ببینید که در جاهایی که هیچ بحث فرقه‌ای نیست، (اهل سنت وجود ندارد، یا در جاهایی که فقط سنّی هستند)، بحث قومیت‌گرایی هست. در جاهایی هم بحث قومیت نیست، ولی بحث فرقه‌گرایی هست. و متأسفانه در بخش‌هایی از ایران هر دو باهم وجود دارد؛ یعنی هم قومیت‌گرا هستند و هم فرقه‌گرا، و این خیلی مهم است.
نکته دوم این است که اگر بحثمان، بحث تقریب است باید توجه داشته باشیم که معنای صحیح وحدت چیست؟ معنای صحیح تقریب چیست؟ آیا این دو باهم مترادف‌اند. وقتی می‌گوییم تقریب یعنی اینکه در گفتارمان تقریب و وحدت داشته باشیم و در عمل هر کس برای خودش و به روش خاص خودش عمل کند، یا بحثمان تقریب عملی است؟ یعنی در اعمال و رفتارمان تقریب و وحدت نشان بدهیم. این‌ها اقسام بحث تقریب است. یا بعضی‌ها ممکن است دنبال تقریب تاکتیکی و وحدت تاکتیکی باشند. مثلاً اینکه کسی بگوید: در حال حاضر چون دشمنان مشترک زیادی داریم، فعلاً بحث تقریب و وحدت را مطرح می‌کنیم، بعد که زور و قدرت پیدا کردیم و بحثمان به یک سرانجامی رسید، هر کس راه خودش را می‌رود. قطعاً تقریب در گفتار و تقریب تاکتیکی جوابگو نیست. بلکه باید تقریب در عمل را مدنظر قرار دهیم. ایشان در ادامه با بیان اینکه باید آگاهی کامل از اصول و مبانی اسلام و روشن کردن تمایز آن با جریان‌های تکفیری را داشت افزودند: اینکه اسلام واقعی را برای مردم روشن کرده و علما و بزرگان ما نشسته و این مطالب را بیان کنند؛ خیلی مهم است. چه در بین شیعه و چه در بین اهل سنت باید برای شناخت جریان‌های تکفیری و نقشه‌های آن‌ها جلساتی گذاشته شود. خودمان این جریان‌ها را بشناسیم و به دیگران هم بشناسانیم. لذا در میان سلفی‌ها، سلفی‌های افراطی و غیر افراطی (معتدل) وجود دارند. سلفی عربستان، با سلفی شبه‌قاره هند و دیوبندی تفاوت فاحشی دارند که نباید همه این‌ها را با یک چوب برانیم. و توجه کنیم که افراط در بین شیعه نیز ممکن است شکل بگیرد. ایشان در ادامه در خصوص مساله نشر اکاذیب گفتند: باید در برابر، تهمت‌ها علیه شیعه و نشر اکاذیب با استفاده از تمام امکانات و ظرفیت‌هایی که در حیطه نظری و عملی وجود دارد تدابیری اندیشیده شود و با موج شیعه هراسی مقابله شود.
دکتر ملک مکان استفاده از دیپلماسی فعال برای طرح اندیشه های شیعه و جلوگیری از افراطی گری را مهم دانسته و افزودند: باید دیدگاه‌ها و منش‌ خودمان را در سطح جهانی مطرح کنیم. به عنوان مثال: همچنان که کنفرانس وحدت اسلامی در کشور ما برگزار می شود، کنفرانس مجمع فقه در جدّه و مکه برگزار می شود که باید در آن حضور فعّال داشته باشیم. و مطالب و اندیشه‌های اصیل و اساسی خودمان را در آنجا مطرح کنیم که آن‌ها هم بدانند. همچنین باید با دیپلماسی فعال در عرصه بین‌المللی حضورداشته باشیم و درصدد یافتن راهکار برای جلوگیری از بحران‌های افراطی‌گری باشیم. و اجماع جهانی علیه آن ایجاد کنیم. همچنین باید با حضور مؤثر در نهادهای بین‌المللی سایر ملل را با اندیشه اصیل اسلام آگاه کنیم و تمایزی بین اسلام اصیل و اسلام سلفی افراطی قائل ترسیم نماییم. استاد دانشگاه ادیان و مذاهب در خصوص مقابله با اندیشه های غلو آلود بعضی مدعیان تشیع گفتند: باید با اندیشه‌های غالیانه و تفویضی مقابله کنیم. علمای ما به‌طور جدّی وارد شوند. این اندیشه ها برای دنیا و آخرت ما مضر است. اینکه امام حسین (ع) را آن‌قدر بالا ببریم که از پیغمبر هم بالاتر برود، یا امیرالمؤمنین (ع) را آن‌قدر بالا ببریم که از اسلام هم بالاتر برود، چه فایده‌ای به حال ما دارد؟ باید سعی شود با این اندیشه که بسیار مخرب می باشد در هر سطحی برخورد شود و از آن جلوگیری به عمل آید. دکتر ملک مکان در خصوص راه‌ اندازی رسانه‌های مشترک اسلامی برای نشان تبیین خطر تفکرات افراطی بیان کردند: برای توجیه مسلمانان جهان در خصوص جریانات انحرافی لازم است که کشورهای اسلامی با اتخاذ یک رویکرد مناسب و خرد محور در عرصه رسانه‌ای سعی در راه‌اندازی رسانه‌هایی مشترک نمایند تا به‌وسیله این رسانه‌های مشترک، جامعه اسلامی را با اندیشه‌های افراطی تکفیری آشنا و خطرات آن‌ها را گوشزد و از پیوستن و اقبال به این جریانات انحرافی جلوگیری به عمل آید. حجت الاسلام ملک مکان در مورد  استفاده از ظرفیت رهبران و مراجع فکری در جهت این موضوع گفتند:  باید برای جلوگیری از هرگونه اقدام تفرقه‌انگیز و افراط‌گرایانه از فتواهای مذهبی شیعه و سنی استفاده کنیم و تقریب مذاهب را تقویت کنیم، یعنی هم علماء اهل سنت و هم علماء و مراجع تقلید شیعه فتوا بدهند، و نگذارند اختلاف و تفرقه ایجاد شود. البته کارهایی شده ولی خیلی بیشتر از این‌ها لازم است که رهبران و علما در این قضیه ورود کرده و نقش فعال‌تری را ایفا نمایند.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر ملک مکان در مجموع راهکارهای ذیل را برای حل معضل تنش بین شیعه و سنی بیان کردند
خلاصه راهکارها
آگاهی کامل از اصول و مبانی اسلام و روشن کردن تمایز آن با جریان‌های تکفیری
تفکیک جریان سلفی افراطی از سلفی گری اعتدالی
اتّخاذ تدابیر قاطع در برابر نشر اکاذیب
شناسایی و شناساندن جریان‌های تکفیری
استفاده از دیپلماسی فعال برای طرح اندیشه های شیعه و جلوگیری از افراطی گری
مخالفت و مقابله با اندیشه های غلو آلود بعضی مدعیان تشیع
تقویت جریان تقویت و اتحاد
تبیین اسلام اصیل مبتنی بر قرآن و روایت و خرد
به‌کارگیری نیرو های بومی در مناطق سنی نشین
دشمن‌شناسی واقعی و پرهیز از دشمن سازی کاذب
پرهیز از بزرگ نمایی جریان‌های افراطی
شناساندن چهره واقعی مکتب اهل‌بیت (ع) و نظام جمهوری اسلامی
راه‌اندازی رسانه‌های مشترک اسلامی برای نشان تبیین خطر تفکرات افراطی
استفاده از ظرفیت رهبران و مراجع فکری
تأکید بر مسئله فلسطین و لزوم توجه به دشمن اصلی جهان اسلام

برای تهیه این محصول می توانید با دفتر پژوهش نامه به شماره 02532910663 تماس حاصل نمایید

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

نظر دادن

پیام هفته

قانون شکنی
آیه شریفه : إِنَّمَا ﭐلسَّبِيلُ عَلَى ﭐلَّذِينَ يَظْلِمُونَ ﭐلنَّاسَ وَيَبْغُونَ فِي ﭐلْأَرْضِ بِغَيْرِ ﭐلْحَقِّ أُوْلَـٰئِکَ لَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ  (سوره مبارکه شوری ، آیه 42)ترجمه : گناه بر کساني است که به مردم ظلم مي‏کنند ، و بدون داشتن بهانه‏اي و حقي مي‏خواهند در زمين فساد و ظلم کنند ، آنان عذابي دردناک دارند. روایت : قال علی( ع ): من تعدی الحق ، ضاق مذهبه.  (بحار الانوار ، ج 77 ، ص 211 )ترجمه : امام علی(ع) مي‌فرمايد: هر کس از حق (قانون) تجاوز کند ، در تنگنا گرفتار می آید.

ادامه مطلب

موسسه صراط مبین

نشانی : ایران - قم
صندوق پستی: 1516-37195
تلفن: 5-32906404 25 98+
پست الکترونیکی: این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید