حجت الاسلام فرمانیان در ابتدای مصاحبه به بحث مهار افراطی گری اشاره نموده و در خصوص رفع تعارض بین شیعه و سنی گفتند: برای محدود کردن افراط گرایی مذهبی و پاسخ به آن باید از چند زاویه به این مسئله پرداخت. اولین نکته شناخت است؛ یعنی از مسئولان بلند مرتبه تا مردم عادی شناخت صحیحی از سایر مذاهب ندارند. دومین چیزی که به سبب آن می توان افراط گرایی مذهبی را محدود نمود، ساماندهی مباحث شیعه شناسی در حوزه ی علمیّه ی قم است. نکته سوّمی که در مورد محدود نمودن افراطی گرایی مذهبی باید بدان اشاره نمود، رفتار مدیران است. عملکرد مدیران در مناطق اهل سنّت مطلوب نیست و یکی از دلایل آن عدم شناخت صحیح از اهل سنّت و هزینه کردن و باج دادن بی مورد. دکتر فرمانیان در ادامه در خصوص ضعف دستگاههای حکومتی در این زمینه پرداخت و بیان کرد: ضعف ابتداییِ نظام و حکومت آن است که راهبرد اصلی، مشخّص ودقیقی نسبت به اهل سنّت ندارد. روال کار همیشه بدان گونه بوده است که ابتدا راهبردها نگاشته شده و سپس با توجه به راهبردها، سیاست ها ثبت می گردد و به تبع آن راه کارها تدوین می-شود و بدان سبب که، راهبردها دقیقاً بیان نشده است؛ پس سیاست ها نیز دوگانه و متضاد است. حکومت باید راهبرد خود را رسماً به اهل سنت ابلاغ نموده و اعلام نماید که این مصوبه راهبردی در بالاترین بخش کشور است که به ایشان ابلاغ می گردد . دکتر فرمانیان درباره نقش رسانه ها در حوزه ی احیای اندیشه تقریب، گفتند: رسانه ها در این مسئله بیشترین نقش را ایفا می نمایند. در بحث اندیشه تقریب، صدا و سیما در غالب مباحث مذهبی، رویکرد شیعی شدید دارد که باعث تحریک اهل سنّت می شود. درحالی که می توان ضمن حفظ رویکرد شیعی باعث تحریک کمتری شد. رییس دانشکده مذاهب برای تحریک نشدن اهل سنت توسط شیعیان بیان کردند: راه کارهای فراوانی در این زمینه وجود دارد. برای مثال پژوهش کده حج و زیارت، فتوای علما را برای آن که به مقدّسات اهل سنّت توهین نشود، چاپ نموده است؛ اما سؤال این است که به چه میزان آنها را در میان اهل سنّت پخش کردیم؟ اهل تسنّن چقدر اطّلاع دارند؟ زمانی که به عربستان سفر می کنیم، به محض خروج از هواپیما، وهابی ها کتاب های گوناگونی را به مسافران می دهند، که اکثرا افراد این کتاب ها را استفاده نمی کنند و تنها برخی آن را مطالعه می کنند. از دیدگاه شما این عمل تأثیرگذار نیست؟
ما نیز اقدام به چاپ کتاب هایی با فتاوای علمای بزرگ کرده ایم؛ امّا آنها را به چه کسی هدیه می دهیم؟ هیچ کس. تنها در چند ملاقات طی سال، آن کتاب ها را به ایشان هدیه نماییم!
اگر قصد داریم که در این زمینه اقدامی انجام دهیم، راه کار آن است که به صورت وسیع این کتاب ها را بین اهل سنتِ داخل ایران پخش نماییم.
دکتر فرمانیان در خصوص نقش نظام آموزشی کشور از لحاظ احیا الگوی تقریب و جلوگیری از سلفی گری افزودند: به اعتقاد ما تمامی مدیران، معلّمان و نظامیان باید از در این زمینه آگاه شوند. تمامی معلّمان و بسیاری از وزارت خانه ها، بحث ضمن خدمت را در ادارات خود دارند، پس چرا تا به حال کلاس های ضمن خدمت در این زمینه ها برگزار نشده است؟ برای الفت بین شیعه و سنی و تعامل بهتر و شناخت بیشتر، چرا تا به حال اقدامی نشده است؟ فارغ از مناطق شیعه نشین، چرا لااقل در مناطق سنّی نشین اقدامی نداشتیم؟
حداقل کاری که می توانستیم انجام دهیم آن بود که از سنّی بخواهیم شیعه را بشناسد و متقابلاً از شیعه بخواهیم، به شناختی از سنّی دست یابد! مقصود تبلیغ نیست، می خواهیم به شناخت از یکدیگر برسیم تا در کنار یکدیگر زندگی بهتری داشته باشیم! استاد حوزه و دانشگاه در خصوص مهار دخالت های بیگانگان گفتند:ما نمی توانیم به مقابله با آنان بپردازیم. برای مثال نمی توانیم شبکه های ماهواره ای را قطع نماییم یا از هزینه کردن آنان جلوگیری کنیم؛ پس بهتر است به جای هزینه کردن و مقابله، به فکر ساخت پادزهر باشیم! برای مثال چرا به فکر ایجاد شبکه ی ماهواره ای برای اهل سنّت معتدل کشور نیستیم تا جواب گوی شبکه های وهابی باشد؟
حجت الاسلام و المسلمین فرمانیان: در مجموع راهکارهای ذیل را برای حل معضل تنش بین شیعه و سنی بیان کردند:
1- لزوم شناخت صحیح مذهب اهل سنت با تنوع های موجود آداب و رسوم گروه‌های داخلی آنها برای مسئولان مرتبط
2- لزوم تدوین راهبرد واحد حکومت برای تعامل با اهل سنت و ممانعت از برخورد های سلیقه ای و بی جا
3- اعلام راهبرد حکومت به اهل سنت جهت جدا نمودن رفتار شخصی بعضی مسئولین از رویه حکومت
4- ساماندهی شیعه شناسی اعتدالی
5- لزوم پیگیری عملیاتی شدن مصوبات و سیاست های تعامل با اهل سنت
6- توجه به کمبودها و تهیه امکانات لازم برای مناطق سنی نشین
7- رعایت حساسیت های اهل سنت در رسانه ها و مجال دادن به اهل سنت در رسانه برای دیده شدن
8- حمایت از تأسیس شبکه ماهواره ای اهل سنت با تصدی گری خود و نظارت حاکمیت
9- توزیع گسترده مواضع تقریبی حوزه در بین اهل سنت
10- تقویت شناخت حوز ه ها از یکدیگر و برقراری ملاقات علمای سنی با علمای قم با برنامه‌ریزی مناسب
- برای کسب اطلاعات بیشتر با دفتر پژوهشنامه به شماره : 32910663-025 تماس حاصل فرمایید.
منع عملکردهای سلیقه ای مسئولین
سلسله گفت و گوهای افراط،تکفیر و خشونت مذهبی
موسسه فرهنگی مطالعاتی صراط مبین مصاحبه ای درباره راهکارهای مقابله با افراطی گری مذهبی و تاثیر احتمالی آن بر تنش بین شیعه و سنی در ایران با حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی فرمانیان رئیس دانشکده مذاهب دانشگاه ادیان و مذاهب صورت داده و به دنبال راهکار ها بوده تا بعد از استماع نظرات ایشان در خصوص این موضوع، آن را در اختیار خوانندگان محترم قرار دهد.آنچه در ادامه می آید خلاصه ای نظرات ایشان درباره ی موضوع مذکور است.
