تأثير عمیق افراطگرایی بر تصويرسازي ديگران از سنتهای ديني، که هر جريان افراطگرا از آن سر برآورده است، قابل انکار نيست. متاسفانه دنیای اسلام هم از این چالش مستثنی نبوده و دچار این آفت خطرناک گشته است. افراطی گری مسلمانان در قالب تکفیر عقاید و متعاقب آن جنگ، قتل و خونریزی و به نمایش در آمدن یک چهره خشن و عاری از منطق برای مسلمانان عایدی دیگری در بر ندارد.
متاسفانه برخی از رویه های افراطی نیز سبب چالش هایی بین شیعه و سنی شده است. از همین رو موسسه فرهنگی مطالعاتی صراط مبین مصاحبه ای را با حجت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالکریم بی آزار شیرازی صورت داده تا نظرات ایشان را در این زمینه جویا و به اطلاع خوانندگان فهیم برساند.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالکریم بی آزار شیرازی در ابتدای مصاحبه با اشاره به آیه ای از قرآن در مورد مساوی نبودن همه یهود و نصاری گفت: برخی از آنها برای عبادت خدا شبها از خواب برمیخیزند، بعضی از آنها آدمهای معتدلی هستند، همه افراطی نیستند. بعضی شان اگر مال فراوانی به آنها بدهید امانتدار خوبی هستند و به شما برمیگردانند بعضی شان بهگونهای هستند که اگر یک دینار به آنها بدهید برنمیگردانند.
ایشان بعد از ذکر آیه و توضیحات پیرامون آن گفتند: مشکل بزرگ ناشی از این است که هر کدام از این فرقهها و مذاهب میگردند در طرف مقابلشان یک فرد انحرافی، یک فرد افراطی پیدا میکنند و او را به کل گروه مقابل تعمیم میدهند و میگویند همه اینها باطلاند. طرف مقابل هم نسبت به دیگری همین فکر را میکند و این باعث میشود تمام همّ و غم پیروان مذاهب به خنثیسازی یکدیگر معطوف شود.
ایشان کلی گویی و مطلق گویی را مردود دانسته و با اشاره مجدد به آیه قرآن گفتند: بدیهی است مطلقگویی و کلیگویی اشتباه است و اگر شما از نزدیک در ارتباط باشید میبیند در میان طرف مقابل هم افراد خوب هستند، هم افراد بد. اینکه بگوییم همه خوباند یا همه بد هستند، درست نیست، همیشه قرآن برای ما تقسیم کرده که یک عده کافر محضاند «سواء علیهم انذرتم ام لم تنذرهم لایؤمنون» و بعضیها واقعاً با ایمان و با تقوا هستند و برخی منافقاند؛ اینکه بگوییم همه کافرند، همه منافقاند یا همه مؤمناند اشتباه است.
دکتر بی آزار شیرازی با تاکید بر صداقت در مساله وحدت و دوری از نقش بازی کردن در مورد تقریب گفتند: امام خمینی به تبعیت از امام صادق (ع) فرمودهاند وحدت، مقام معظم رهبری هر روز میگویند وحدت، و تقریب؛ اما متأسفانه برخیها فقط در ظاهر با وحدت و تقریب موافقاند ولی باطنشان چیز دیگری میگوید و طرف مقابل هم میفهمد که اینها ظاهری است؛ ما نباید انتظار داشته باشیم طرف مقابل حرف ما را باور کند، پس باید صادقانه رفتار کنیم، با افراد خوب، خوب باشیم، با افراد بد هم بهگونهای رفتار کنیم که اگر اصلاحپذیرند بتوانیم از دشمن، دوست بسازیم؛ چنانکه همه پیغمبران و ائمه این هنر را داشتند در حالی که هنر ما این است که دوست را تبدیل به دشمن میکنیم. ایشان در همین خصوص درباره نقش رسانهها، در تلطیف قلوب شیعه و سنی و جلوگیری از تأثیر تبلیغات منفی افزودند: مسلماً رسانهها نقش بسیار مهمی در دنیا ایفا کرده و میکنند، تبلیغات همیشه حرف اول را میزده است، پیغمبران همواره رسالتشان بلاغ مبین بوده و «و ما علی الرسول الا البلاغ المبین». تبلیغات رسانهای بسیار مهم است. متأسفانه گاهی رسانهها به دست کسانی میافتد که یا اطلاعات کافی ندارند، یا افرادی مطلع هستند که آگاهانه به شکل مستقیم و غیرمستقیم برای دشمن کار میکنند. اقدامات این افراد، افراطگرایان طرف مقابل را تحریک میکند. با وجود اینکه رسانههای ما برنامههای بسیار خوب و آموزندهای دارد، گاهی در خلال این برنامهها، افرادی دانسته یا ندانسته به پیروان سایر مذاهب توهین میکنند و آنها را علیه شیعه می شورانند و هر چه بگوییم اینها نظر یک عده است، میگویند رسانه که دست مسئولین است، چرا این چیزها در رسانهها پخش میشود؟عملکرد رسانهها باید کنترل شود. چنانکه دارالتقریب مصر با مقامات مصری صحبت کرد و یک نفر از دارالتقریب مسئول شد همه برنامههای رادیو و تلویزیون را کنترل کند. در گذشته در ایران هم این چنین بود و اگر در کتابهایی که منتشر میشد مسائل تفرقهانگیز وجود داشت اجازه انتشار نمیدادند.
این استاد برجسته حوزه و دانشگاه در ادامه درباره نقش حاکمیت در این موضوع پرداخته و بیان کردند: متأسفانه خیلی ها فکر میکنند چون قدرت دستشان است میتوانند با اِعمال قدرت، دیگران را ساکت کنند، این مسئله در کوتاهمدت ممکن است جواب دهد ولی در درازمدت خواهید دید که همین افراد آتش زیر خاکستر خواهند شد. البته این رویکرد به این معنا نیست که اگر کسی مرتکب جرمی شد چون مذهبش غیرمذهب ماست او را نوازش کنیم، نه او هم باید مثل دیگران تنبیه شود؛ اما بهطور کلی ما باید بدانیم تمام کسانی که در این آب و خاک به سر میبرند فرزندان این آب و خاک هستند؛ ممکن است پدری فرزندان زیادی داشته باشد که هر کدامشان دیدگاهی متفاوت دارند نباید به این دلیل مهر و محبتش را از یک دسته بگیرد و به دسته دیگر معطوف کند. یک پدر اگر بین فرزندانش فرق بگذارد مفاسد بسیار زیادی پیش میآید و همین افرادی که مورد بیمهری قرار گرفتهاند جذب دشمنان میشوند، جذب همسایگانی که دشمن سرسخت ما هستند، و دیگران هم در کمین نشستهاند و منتظرند ما افرادی را طرد کنیم و آنها جذبشان کنند.
حجت الاسلام دکتر بی آزار شیرازی در مجموع راهکارهای ذیل را برای حل معضل تنش بین شیعه و سنی بیان کردند:
خلاصه راهکارها:
1- پرهیز از تعمیم های ناروا و سرایت اشتباهات بعضی افراد به تمام پیروان یک فرقه
2- کنترل دقیق و مستمر بر برنامه ها و تولیدات رسانه ای در راستای مبارزه با تنش مذهبی
3- پرهیز از مقابل سازی بی مورد و مخالف نشان دادن پیروان مذاهب سنی، با اهل بیت (ع)
4- برقرار کردن ارتباط میان علما شیعه و اهل سنت
- برای کسب اطلاعات بیشتر با دفتر پژوهشنامه به شماره : 32910663-025 تماس حاصل فرمایید.