جناب آقای دکتر آذربایجانی در ابتدا در خصوص واکاوی مساله روان شناسی اسلامی گفتند: لازم است در مورد وضعیت روانشناسی موجود در کشور، ارزیابی درست و بررسی دقیق و علمی داشته باشیم. ما نیازمند کار پیمایشی و میدانی هستیم و موضوع باید از چند جهت بررسی شود؛ باید مؤلفان و پژوهشگرانی که در این باره کار می‌کنند، مقالات و کتاب‌هایی که در این باره تدوین شده، مؤسسه‌ها و مراکزی که به این مسئله اهتمام دارند، نظریه‌ها و مدل‌هایی که استخراج شده است، یا نهادهایی که از کاربردهای روان شناسی اسلامی استفاده می کنند، همچون مراکز مشاوره اسلامی یا دینی و مراکز تعلیم و تربیت، مورد بررسی و مطالعه میدانی و پیمایشی قرار بگیرند.
ایشان در خصوص تحقیقات روان شناسی اسلامی انجام شده به دو تحقیق در این عرصه اشاره کردند. که می تواند نمایی کلی از کارهای انجام شده باشد. فصل پنجم از کتاب «روانشناسی اسلامی»، که وضعیت روانشناسی اسلامی در کشور را براساس مؤلفه‌ها و پارامترهای پیش‌گفته ترسیم کرده است. و تحقیق «وضعیت‌سنجی روانشناسی اسلامی» در معاونت پژوهشی حوزه علمیه قم که با مساعدت و اجرای انجمن روانشناسی اسلامی قم انجام شده است.
حجت الاسلام و المسلمین آذربایجانی با استناد به وضعیت فعلی روان شناسی اسلامی بومی در کشور بیان کردند ه: مکتبی به نام روانشناسی اسلامی تولد یافته، اگرچه در آغاز راه می‌باشد؛ ولی می‌توانیم بگوییم دراین زمینه دستاوردهایی داشته، از جمله آنکه حدود 20 کتاب در این زمینه نوشته شده و پژوهش هایی صورت گرفته و یا مراکزی با بهره گیری از این ها فعال شده اند.
دکتر آذربایجانی در خصوص وضعیت ارتباط اندیشمندان جهان اسلام با یکدیگر در خصوص روان شناسی اسلامی گفتند: یکی از کاستی‌های جدی موجود، همین مسئله است که ارتباط دانشمندان ما نه‌تنها در سطح بین‌الملل، بلکه حتی با کشورهای اسلامی نیز به خوبی برقرار نشده است و ما نتوانسته‌ایم ارتباط‌های لازم در این باره داشته باشیم؛ یعنی هم تبادل اطلاعات انجام شود، هم هم‌افزایی صورت پذیرد و هم از جهت علمی، موج جدیدی را در به رسمیت‌بخشیدن و جدی‌ترکردن جریان روانشناسی اسلامی در جهان دنبال کنیم.
ایشان در ادامه با توجه به اهمیت موضوع، تطور روان شناسی در کشور را به سه مقطع تقسیم نموده و افزودند: مقطع اول سال 1361 می‌باشد که دفتر همکاری حوزه و دانشگاه به وجود آمد و مباحثی با حضور آیت‌الله مصباح و اساتید دانشگاه در قم و تهران مطرح شد. این مرحله، مقطعی بود که متأسفانه مدت کمی ادامه یافت.
مقطع دوم شامل کتاب‌هایی می‌شود که در این بحث به صورت مشترک یا به صورت نظارت و ارزیابی به وسیله پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و مؤسسه امام خمینی انجام شده‌اند. حتی در پایان‌نامه‌هایی که انجام شده‌اند، معمولاً مشارکت اساتید دانشگاه را به صورت بسیار جدی و قوی می‌بینیم؛ به خصوص در بخش‌های روش‌شناسی.
مقطع سوم از حدود سال 1390 آغاز شده است. طی این سال‌ها مشاهده می‌شود که علاقمندی اساتید دانشگاه و دانشجویان دوره دکتری نسبت به مباحث روانشناسی اسلامی بسیار افزایش یافته و بسیاری از رساله‌های دکتری نیز به این موضوع اختصاص یافته، حتی اساتید بسیاری از دانشگاهای بزرگ کشور علاقمندند فرصت مطالعاتی خود را به موضوعی اسلامی در روانشناسی اختصاص بدهند.
دکتر آذربایجانی در خصوص اقدامات صورت گرفته برای آشناسازی فضاهای علمی کشور به این حوزه، گفت: نخست در سطح کارشناسی هشت درس به دروس اضافه شده، و سال گذشته نیز الزامی و به دانشگاها ابلاغ شده است. عنوان هیچ یک از این واحدها، روانشناسی اسلامی نیست؛ ولی تقریباً در این حوزه قرار دارند؛ مثلاً روانشناسی در قرآن، روانشناسی در حدیث، روانشناسی دین، فلسفه روانشناسی، این اقدام برای سطح کارشناسی است.
دوم در سطح کارشناسی ارشد است که گرایش‌هایی با عنوان روانشناسی اسلامی تدوین و در حال نهایی سازی است.
دکتر آذربایجانی نکات ذیل را به عنوان راهکار در خصوص موضوع روانشناسی بومی اسلامی بیان کردند:
1- ارزیابی دقیق از وضعیت موجود روانشناسی و مقایسه آن با روان شناسی اسلامی
2- لزوم تحقیقات دقیق میدانی و انجام کار پیمایشی در خصوص آثار مولفان، پژوهشگران، کتب مقالات و پایان نامه های تدوین شده در موضوع روان شناسی بومی اسلامی و استخراج مدل و نظرات آنها
3- آثار علمی انتقادی که دانشمندان و روانشناسان غربی که خودشان نسبت به وضع موجود نوشته‌اند، منتشر شود. این امر به نوبه خود، فضا را تعدیل و آماده می‌سازد که روان شناسی غربی وحی منزل نیست.
4- تفکر انتقادی را از مقطع دبیرستان به صورت جدی آموزش دهیم؛ بدین‌معنا که فرد هیچ حرف و مطلبی را بدون دلیل نپذیرد
متن کامل این مصاحبه در پژوهشنامه افق مکث با موضوع روان شناسی منتشر خواهد شد.
تولد روان شناسی بومی اسلامی
نیاز مبرم به روان شناسی بومی اسلامی و آسیب های ناشی از سیطره روان شناسی غربی در جامعه،از دغدغه های مهم متولیان فرهنگ بوده و هست. در همین رابطه "پایگاه اطلاع رسانی صراط مبین" مصاحبه ای را با حجت الاسلام و المسلمین دکتر مسعود آذربایجانی مدير گروه علمي فلسفه هاي مضاف مجمع عالي حکمت اسلامي ترتیب داده تا از نظرات کارشناسی ایشان استفاده گردد.آنچه در پی می آید گزیده ای از مصاحبه با ایشان است.
