اسلامی سازی و بومی سازی روان شناسی

  • یکشنبه, 04 مهر 1395 10:52
  • بازدید 2877 بار


روان شناسی به عنوان یک علم سازمان یافته به مفهوم مصطلح امروزی دارای سابقه طولانی نیست. اما همین پدیده نو ظهور به شدت در میان جوامع بشری از جایگاه برجسته ای بر خوردار گردیده است.
 بی شک جوامع اسلامی هم در میان سایر جوامع با جمعیت کثیر و فرهنگ متفاوت در مواجهه با این پدیده باید متناسب با اصول و روش منطبق بر تعالیم اسلامی حرکت نموده تا در هاضمه فرهنگ، رسوم، و روش علوم غربی هضم نشوند. از این رو پایگاه اطلاع رسانی" صراط مبین" با عنایت به  این دغدغه با دکتر حسینخانی مصاحبه ای ترتیب داده تا نظرات کارشناسی ایشان را در خصوص روان شناسی بومی اسلامی جویا شود.

دکتر حسینخانی در ابتدا بر اهمیت  اسلامی کردن علوم اسلامی تاکید کرده و گفتند:  اهمیت مسأله روشن است و مقام معظم رهبری هم به اسلامی کردن علوم انسانی بارها اشاره داشته اند. اما مطلب اینجاست که تلاشهای صورت گرفته، برای بومی سازی و اسلامی سازی کافی نبوده است. ایشان در خصوص اینکه چرا به نتیجه مطلوب نرسیده ایم چند عامل را به طور خلاصه بیان کرده و گفتند: اینکه چرا به نتیجۀ اندک رسیده‌ایم، عوامل مختلفی دارد. یکی این‌که برخی متصدیان، اعتقادی به اسلامی سازی، به خصوص در روان شناسی ندارند. برخی هم با وجود باور به آن، زمینه‌ها و مقدمات آن را فراهم نکرده‌اند. به‌هرحال کسانی که در پی این تحول هستند، هم باید با مبانی اسلامی آشنا باشند و هم با رشته آکادمیک مربوط آشنایی کاملی داشته باشند تا بتوانند آن دانش اسلامی را استخراج کنند.
ایشان در خصوص حرکت صحیح نهادهای مرتبط در راستای اجرای این مساله افزودند: در برخی جاها حرکت‌هایی شروع شده و امید است که در آیندۀ نزدیک به اهداف برسند. بعضی از بخش‌ها ممکن است هرگز چنین اعتقادی نداشته باشند یا چنین امکانی برایشان متصور نباشد. بنابراین آن‌ها از چنین هدفی دورترند؛ ازاین‌رو به نظر می‌رسد در قیاس با گذشته زمینه‌هایی فراهم شده است که به سمت اسلامی کردن علوم پیش برویم.
 وی در ادامه در خصوص مهمترین شرایط اسلامی کردن روانشناسی بیان کردند: یکی از ارکان تحقق روان شناسی اسلامی این است که کارشناسان تربیت شده در این زمینه اعتقاد و باور به اسلامی شدن را داشته باشند. دکتر  در همین رابطه بر لزوم شناخت موانع این مسیر تاکید کرده و بر اهمیت مساله تربیت استاد و شاگرد و مهمتر از آن لزوم ارائه متن صحیح تاکید و تصریح کردند: ما باید به سراغ متون برویم. تا متون ما بومی نباشد و استاد ما دست‌کم به این موضوع اعتقاد نداشته باشد به دانشجو منتقل نخواهد شد. باید از متن و استاد شروع کنیم.
 دکتر حسینخانی در ادامه نسبت به  نقد دیدگاه‌های روان‌شناختی، البته با روش صحیح و برگزاری کرسی‌های نقد در فضاهای آکادمیک تاکید کرده  و گفتند: اولین قدم این است که یافته‌های علمی آن‌ها و متونی که در حال تدوین و تألیف آنند، نقد کرده یا مطالبی که صراحتاً با مبانی دین سازگاری ندارد  به آن‌ها انتقاداتی وارد کنیم، و یا در صورت ورود این  مطالب به چرخه تدریس، در فضای دانشگاهی کرسی‌های نقد برگزار شود. در مباحث مختلف روان‌شناسی، وقتی این کرسی‌ها برگزار شود، ذهن دانشجو قدری به این سمت می رود که ممکن است مطلب گفته شده چندان پایه محکم علمی نداشته باشد.
ایشان در ادامه بر لزوم استفاده از ظرفیت مراکز مشاوره اسلامی و اعتماد مردم به این مراکز به دلیل عنوان اسلامی بودن تصریح کرده و برخی محسنات و معایب آن را بیان کردند.
در پایان خلاصه راهکارهای استاد حسینخانی به شرح ذیل است:
1- تهیه بانک اطلاعاتی افراد فعال در زمینه روان شناسی بومی
2- معرفی و نشر آثار مرتبط با موضوع روان شناسی بومی
3- لزوم برگزاری جلسات منظم بین اساتید دانشگاه و حوزه در خصوص روان شناسی بومی اسلامی
4- لزوم اهمیت دادن به صلاحیت افراد مجری در امر مشاوره اسلامی


متن کامل این مصاحبه در پژوهشنامه افق مکث منتشر خواهد شد

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

نظر دادن

پیام هفته

همکاری با نفوذیان خائن و اختلاس‌گران بی دین
قرآن : لِيَحْمِلُوا أَوْزارَهُمْ کامِلَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ مِنْ أَوْزارِ الَّذينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلا ساءَ ما يَزِرُونَ (سوره نحل، آیه 52)ترجمه: تا روز قیامت بار گناهان خود را تمام بردارند ، و [ نیز ] بخشی از بار گناهان کسانی را که ندانسته آنان را گمراه می کنند. آگاه باشید ، چه بد باری را می کشند.حدیث: و ایما داع دعی الی ضلالة فاتبع علیه، فان علیه مثل اوزار من اتبعه، من غیر ان ینقص من اوزارهم شیئا!: (مجمع‌البیان، ج6، ص 365)ترجمه: ... و هر کس دعوت به ضلالت کند و از او پیروی کنند همانند کیفر پیروانش را خواهد داشت، بی آنکه از کیفر آنها کاسته شود.

ادامه مطلب

موسسه صراط مبین

نشانی : ایران - قم
صندوق پستی: 1516-37195
تلفن: 5-32906404 25 98+
پست الکترونیکی: این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید