موسسه صراط مبین

صراط مبین : با سلام خدمت استاد محترم؛ به نظر جنابعالی عدم آگاهی از فنون و مهارت‌های زندگی و زناشویی را  چگونه می‌توان در کشور مرتفع کرد تا از این طریق شاهد کاهش طلاق در جامعه باشیم؟
بنده هم سلام عرض میکنم؛ من فکر می‌کنم یکی از کارهایی که می‌شود انجام داد این است که این آگاهی‌ها در سه مقطع ازدواج، عقد و مقطع زندگی مشترک که در واقع سه مقطع حساس برای زندگی مشترک است صورت بگیرند. بسترهایی که باید در انتقال این آگاهی ها فعال باشند عبارتند از :
الف) مدارس و برنامه ها
به نظر می‌رسد که محوریت آگاهی‌ها حول محور آمادگی‌های لازم برای دوران ازدواج و شناسایی موانع و اهداف ازدواج و معیارهایی انتخاب همسر و چگونگی احراز این معیارها باشد. همه این‌ها موارد خیلی مهمی است که باید پیش از ازدواج با آن‌ها آشنا بود؛ اما اگر بخواهیم این آگاهی‌ها را برای زمانی که جوان ما وارد فرایند ازدواج می‌شود موکول کنیم ، شاید زمان طلایی را از دست داده باشیم ؛ چون در آن ز‌مان فرصت محدود می‌شود. اگر ما بتوانیم این آگاهی‌ها را در برنامه آموزشی دختران و پسران علی الخصوص برای دختران دبیرستانی قرار بدهیم، خیلی می‌تواند کمک کند؛ چون معضلی که ما امروز داریم بالا رفتن سن ازدواج است؛ لذا باید جوانان را در دوران دبیرستان نسبت به محاسن ازدواج بهنگام آشنا نمود. این آگاهی‌ها مانع می‌شود که جوان ما دیپلم بگیرد و بعد از دیپلم وارد فضای دانشگاه بشود و بخواهد دانشگاهش را هم به جایی برساند و بعد که چشمش را باز می‌کند تا برای ازدواج آماده بشود ببیند فرصت گذشته است؛ لذا به نظر می‌رسد باید این آموزش‌ها برای دختران و پسران در ‌همان سنین دبیرستان و حداکثر دوران ورود‌شان به دانشگاه ارائه بشود.
ب) خانواده‌ها
شاید بتوان گفت در واقع خانواده‌ها مهم‌ترین کانال تأثیرگذار هستند؛ یعنی خانواده‌ها می‌توانند بدون نیاز به آموزش و مشاوره بیرونی، هم نقش معلم و هم نقش مشاور را ایفا کنند؛ به شرط آنکه خود خانواده‌ها در این زمینه توجیه باشند؛ یعنی اگر مثلاً هر پدر و مادری صرفاً بخواهد بر اساس دیدگاه‌ها و سلیقه‌ها و برداشت‌های شخصی خودش دختر یا پسرش را در مسئله ازدواج راهنمایی کند دچار مشکلاتی می‌شویم که کم و بیش در جامعه، نمونه هایی از آن را می‌بینیم؛ لذا طبیعتاً اول باید خانواده‌ها نسبت به این مسئله توجیه بشوند تا بعد از اینکه توجیه شدن بتوانند روی فرزندان‌شان تأثیرگذار باشند.
شاید بتوانیم این اطلاعات را تا حدی از کانال انجمن اولیا و مربیان به خانواده‌ها ارائه بدهیم؛
ج) رسانه
من فکر می‌کنم بخشی از این آگاهی‌ها هم می‌تواند از طریق صدا و سیما اتفاق بیفتد. متأسفانه جنبه‌های تربیتی و آموزشی‌ فیلم‌هایی که امروز در رسانه وجود دارد پررنگ نیست! یعنی شاید بیشتر پر کردن اوقات فراغت مورد نظر‌شان باشد. ما باید بنا را بر این بگذاریم که آمادگی‌های پیش از ازدواج را در قالب یک فیلم ارائه بدهیم؛ یعنی باید ابتدا هدف گذاری‌مان در این موضوع باشد و بعد بر اساس آن فیلم نامه تهیه بشود. به نظر می‌آید رسانه خیلی می‌تواند به خانواده‌ها کمک کند و نگرش‌ها را نسبت به این موضوع اصلاح کند.
ج) استفاده از کارشناسان با نگاه دینی
ما امروز کارشناسانی که مسائل خانواده را با دیدگاه اسلامی بررسی کرده باشند، به تعداد لازم در اختیار نداریم. اگر قرار باشد این مباحث در جامعه ارائه بشود یا در واقع به عنوان یک کارشناس در صدا و سیما روی این مباحث کار بشود، قدم اول وجود کارشناسان توانمند با نگاه اسلامی در حوزه خانواده است. این یک کار ضروری‌ است؛ اما انجام نشده و شاید خیلی هم زمان‌بر باشد تا به نتیجه برسد؛ ولی کاری است که امروز باید به فکرش باشیم تا ان‌شاء لله بتوانیم در سال‌های بعد نتیجه بگیریم؛ یکی از راهکارهای بلندمدت همین است؛ ولی در عین حال از راهکارهای کوتاه مدت هم باید استفاده کرد.
د) استفاده از ظرفیت آموزشی‌ آزمایش‌های پیش از ازدواج
راهکارهای کوتاه مدت یعنی استفاده از ظرفیت آموزشی‌ای که در کنار آزمایش‌های پیش از ازدواج می‌توان صورت داد. هر زوجی که بخواهد ازدواج کند، قطعاً برای آزمایش پیش از ازدواج به مراکز بهداشت مراجعه می‌کند؛ گرچه مقداری دیر است، ولی ‌همان ز‌مان هم می‌توان یک سری از آموزش‌ها را اگرچه مختصر در آنجا به زوجین ارائه بدهیم. چه بسا بعضی‌ها انتخاب‌شان درست نبوده باشد و چون هنوز اتفاقی نیفتاده می‌توانند متوجه بشوند و پیگیری نکنند یا اگر انتخاب‌شان درست است با یک سری از بایسته‌ها آشنا بشوند تا بعداً بتوانند زندگی‌شان را بهتر اداره کنند و نگرش‌شان نسبت به مشاوره عوض بشود و بدانند که نیازمندند تا مهارت‌هایی توسط کارشناسان متخصص و متدین به آن‌ها انتقال داده بشود.
ه) تولید محتوای غنی در قالب بسته های آموزشی
لازم است یک سیر مطالعاتی در زمینه مسائل مختلف مربوط به خانواده در اختیار جوانان قرار داده شود که اگر کسی علاقمند بود اطلاعاتش را در این زمینه افزایش بدهد بتواند از آن مجموعه استفاده کند.
 طبیعتاً یکی از اقدامات بلند مدت‌ ، تدوین محتوای مناسب ، شامل مباحثی مربوط به تشکیل خانواده و ازدواج است تا در اختیار جوانان بویژه دانش آموزان قرار ‌گیرد. این اقدام گرچه نیازمند صرف زمان طولانی است اما بسیار تاثیر گذار خواهد بود.
صراط مبین : به نظر جنابعالی  برای ایجاد تمایل در خانواده ها جهت مهارت آموزی چه اقداماتی باید صورت گیرد ؟
برای اینکه در افراد تمایل ایجاد بشود چند کار باید انجام دهیم:
1. پرهیز از کلی گویی: باید از کلی گویی فاصله بگیریم؛ یعنی بر اساس ‌همان رهنمودهای دینی که داریم مقداری وارد جزییات بشویم و به صورت عملیاتی مشخص کنیم که برای حل هرمشکل باید این چند قدم طی بشود.
2. روشن سازی عمق نگاه دینی به مسائل خانواده: ما خیلی از نگاه دینی به خانواده خود‌مان فاصله داریم؛ یعنی عده‌ای به خانواده به عنوان تشکیلاتی نگاه می‌کنند که نهایتاً تا پایان این دنیای مادی تمام می‌شود. همه‌ی هم و غم ما این است که مثلاً چگونه می‌توانیم با مصالحه و سازگاری به انتظارات خود برسیم؛ اما نگاه دینی اصلاً این نگاه نیست؛ نگاه دینی دارد یک فرایند بی نهایت را برای خانواده به تصویر می‌کشد؛ نه فقط اینکه شصت سال عمر کند بلکه نهایت ندارد و لذا بسیاری از مسائلش را بر اساس همین بی نهایت بودن تبیین می‌کند.
من فکر می‌کنم چون ما تفکر غالبی خود‌مان یا تفکری که از کانال جامعه منتقل شده یا تفکری که از طریق خانواده به ما منتقل شده را محور و ملاک قرار می‌دهیم و به آن نگاه دینی به صورت کاملاً حاشیه‌ای توجه می‌کنیم طبیعی است که خیلی از این مشکلات را داشته باشیم؛ ولی اگر آن نگاه حاکم بشود، به نظر می‌آید که می‌توانیم خیلی از مسائل را حل کنیم. چه بسا مسئله ازدواج حل می‌شود. من فکر می‌کنم بخش عمده طلاق به همین مسئله برمی‌گردد.
پس در واقع رسالتی بر عهده‌ی تمام ارگان‌ها و مخصوصاً حوزه علمیه‌ی قم و مراکز آموزشی است که این تفکر را در جامعه رواج بدهند